Judul: Berbagi Info Seputar Current Affairs April 2017 Part - 2 Full Update Terbaru
link: Current Affairs April 2017 Part - 2
Artikel Terbaru Current Affairs April 2017 Part - 2 Update Terlengkap 2017
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣" рдбिрдк्рд░ेрд╢рди: рд▓ेрдЯ्рд╕ рдЯॉрдХ" рд╕ंрдХрд▓्рдкрдиेрдЦाрд▓ी
рдЬाрдЧрддिрдХ рдЖрд░ोрдЧ्рдп рджिрд╡рд╕ (7 рдПрдк्рд░िрд▓ ) рд╕ाрдЬрд░ा
7 рдПрдк्рд░िрд▓ 2017 рд░ोрдЬी рдЬाрдЧрддिрдХ рдЖрд░ोрдЧ्рдп рд╕ंрдШрдЯрдиेрдЪ्рдпा рдиेрддृрдд्рд╡ाрдд 'рдЬाрдЧрддिрдХ рдЖрд░ोрдЧ्рдп рджिрд╡рд╕' рдЬрдЧрднрд░ाрдд рд╕ाрдЬрд░ा рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ा рдЖрд╣े. рдпाрд╡рд░्рд╖ी рд╣ा рджिрд╡рд╕ "рдбिрдк्рд░ेрд╢рди: рд▓ेрдЯ्рд╕ рдЯॉрдХ" рд╕ंрдХрд▓्рдкрдиेрдЦाрд▓ी рд╕ाрдЬрд░ा рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ा рдЖрд╣े.
рдЙрджाрд╕ीрдирддा рд╣ी рдЖрдЬ рдЬрдЧाрдд рд╕рдЧрд│ीрдХрдбे рдЖрдЬाрд░ी рдЖрд░ोрдЧ्рдп рдЖрдгि рдЕрдкंрдЧрдд्рд╡ рдпांрдЪे рдПрдХ рдк्рд░рдоुрдЦ рдХाрд░рдг рдмрдирд▓े рдЖрд╣े. рдЖрдЬ 300 рджрд╢рд▓рдХ्рд╖рдкेрдХ्рд╖ा рдЬाрд╕्рдд рд▓ोрдХ рдЖрддा рдЙрджाрд╕ीрдирддेрдиे рдЬрдЧрдд рдЖрд╣ेрдд. рд╡рд░्рд╖ 2005 рдЖрдгि рд╡рд░्рд╖ 2015 рдпा рджрд░рдо्рдп� ��рдирдЪ्рдпा рдХाрд│ाрдд 18% рдкेрдХ्рд╖ा рдЬाрд╕्рдд рдк्рд░рдоाрдгाрдд рд╡ाрдв рджिрд╕ूрди рдЖрд▓ेрд▓ी рдЖрд╣े.
рдЙрджाрд╕िрдирддा рдо्рд╣рдгрдЬे рдХाрдп?
рдЙрджाрд╕िрдирддा рд╣ी рд╕्рдеिрддी рдо्рд╣рдгрдЬे рдЕрд╢्рдпा рдХाрд│ाрдд рд╡्рдпрдХ्рддि рдЖрдкрд▓े рд╡िрдЪाрд░, рдЬрдЧрдг्рдпाрдоाрдЧीрд▓ рдЙрдж्рджेрд╢ рдЧрдоाрд╡ूрди рдмрд╕рддो. рдпा рдкрд░िрд╕्рдеिрддीрдд рд╡्рдпрдХ्рддिрд▓ा рдЬीрд╡рдиाрдЪी рдХिंрдордд рдХाрд│ाрдд рдиाрд╣ी, рдПрдХрд▓рдХोंрдбेрдкрдгा рддрдпाрд░ рд╣ोрддो рд╡ा рдХाрд╣ीрд╣ी рдХрд░рдг्рдпाрдЪी рдЗрдЪ्рдЫा/рдЖрд╡рдб рдиिрд░्рдоाрдг рд╣ोрдд рдиाрд╣ी. рдЙрджाрд╕िрдирддा рд╡्рдпрдХ्рддीрдЪ्рдпा рдЬीрд╡рдирдХाрд│ाрдд рдХोрдгрдд्рдпाрд╣ी рд╕्рдеिрддीрдордз्рдпे рдЖрдврд│ूрди рдпेрдК рд╢рдХрддे.
рдЙрджाрд╕िрдирддा � �ेрдг्рдпाрдоाрдЧे рдард░ाрд╡िрдХ рдЕрд╕े рдХोрдгрддेрд╣ी рдХाрд░рдг рдиाрд╣ी рдоाрдд्рд░ рд╕рд░्рд╡рд╕ाрдзाрд░рдг рдк्рд░рдоाрдгाрдд рдкрд╣ाрдпрдЪे рдЭाрд▓े рддрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ-рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕्рдеिрддीрддीрд▓ рдХрдордХुрд╡рддрдкрдгा, рд╢ाрд░ीрд░िрдХ рдЕрдкंрдЧрдд्рд╡, рдЖрд░ोрдЧ्рдпाрд╕ंрдмंрдзिрдд рдЕрдиिрдпрдоिрдд рдкрд░िрд╕्рдеिрддी рдЕрд╢्рдпा рдкрд░िрд╕्рдеिрддीрдд рд╣ी рд╕्рдеिрддी рдиिрд░्рдоाрдг рд╣ोрддे. рдпाрдоुрд│े рдоोрда्рдпा рдк्рд░рдоाрдгाрдд рдЕрд▓्рдкрд╡рдпीрди рдмाрд▓рдХ рдк्рд░ाрднाрд╡िрдд рдЖрд╣ेрдд.
рдпा рдкрд░िрд╕्рдеिрддीрд▓ा рдкाрд╣рддा рдЬाрдЧрддिрдХ рдЖрд░ोрдЧ्рдп рд╕ंрдШрдЯрдиा (WHO) рдиे рд╕ुрд░ू рдХेрд▓ेрд▓्рдпा рдд्рдпाрдЪ्рдпा рдоोрд╣िрдоेрдордз्рдпे рд╣ी рд╕рдорд╕्рдпा рд╣ाрддाрд│рдг्рдпाрд╕ाрда ी рд╡рд░्рдЧрд╡ाрд░ी
рдХेрд▓ी рдЖрд╣े. рддे рдо्рд╣рдгрдЬे - рдпुрд╡рдХ рдЖрдгि рддрд░ुрдг рдк्рд░ौрдв; рдЧрд░्рднाрд╡рд╕्рдеेрдд рдорд╣िрд▓ा (рд╡िрд╢ेрд╖рддः рдЬрди्рдо рджिрд▓्рдпाрдиंрддрд░) рдЖрдгि рд╡рдпाрдЪ्рдпा 60 рд╡рд░्рд╖ांрдиंрддрд░рдЪे рдк्рд░ौрдв.
рдЗрддिрд╣ाрд╕
1948 рд╕ाрд▓ी WHO рдиे рдк्рд░рдердо 'рд╡рд░्рд▓्рдб рд╣ेрд▓्рде рдЕрд╕ेрдо्рдм्рд▓ी' рдЖрдпोрдЬिрдд рдХेрд▓ी рд╣ोрддी. рдпा рд╕рднेрдд рджрд░рд╡рд░्рд╖ी 7 рдПрдк्рд░िрд▓ рд╣ी рддाрд░ीрдЦ рдЬाрдЧрддिрдХ рдЖрд░ोрдЧ्рдп рджिрди рдо्рд╣рдгूрди рд╕ाрдЬрд░ी рдХрд░рдг्рдпाрдЪा рдиिрд░्рдгрдп рдШेрдг्рдпाрдд рдЖрд▓ा. рд╣ा рдиिрд░्рдгрдп рд╡рд░्рд╖ 1950 рдкाрд╕ूрди рдк्рд░рднाрд╡ी рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ा. рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рд╡рд░्рд╖ी рдЬрдЧाрдЪे рд▓рдХ्рд╖ рд╡ेрдзрдг� �рдпाрд╕ाрдаी рдЖрд░ोрдЧ्рдпाрдЪ्рдпा рджृрд╖्рдЯीрдиे рдорд╣рдд्рдд्рд╡ाрдЪा рд╡िрд╖рдп рдиिрд╡рдбрд▓ा рдЬाрддो. рд╡िрд╖рдпрдиिрд╣ाрдп рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдоाрдЪे рдЖрдпोрдЬрди рдЖंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп, рдк्рд░ाрджेрд╢िрдХ рдЖрдгि рд╕्рдеाрдиिрдХ рд╕्рддрд░ाрд╡рд░ рдХेрд▓े рдЬाрддे рдЖрдгि рдд्рдпाрдордзूрди рдЬрдирдЬाрдЧृрддी рдиिрд░्рдоाрдг рдХेрд▓ी рдЬाрддे.
рдЬाрдЧрддिрдХ рдЖрд░ोрдЧ्рдп рджिрд╡рд╕ рд╣ा рдЖрда рдЕрдзिрдХृрдд рдЬाрдЧрддिрдХ рдЖрд░ोрдЧ्рдп рдоोрд╣िрдоांрдкैрдХी рдПрдХ рдЖрд╣े. рдЗрддрд░ рд╕ाрдд рдоोрд╣िрдоा рдо्рд╣рдгрдЬे рдЬाрдЧрддिрдХ рдХ्рд╖рдпрд░ोрдЧ рджिрд╡рд╕, рдЬाрдЧрддिрдХ рд▓рд╕ीрдХрд░рдг рд╕рдк्рддाрд╣, рдЬाрдЧрддिрдХ рдорд▓ेрд░िрдпा рджिрд╡рд╕, рдЬाрдЧрддिрдХ рддंрдмाрдЦू рд╡िрд░ोрдзी рджिрд╡рд╕, рдЬाрдЧрддिрдХ рдПрдб ्рд╕ рджिрди, рдЬाрдЧрддिрдХ рд░рдХ्рддрджाрддा рджिрд╡рд╕ рдЖрдгि рдЬाрдЧрддिрдХ рд╣िрдкॅрдЯाрдпрдЯीрд╕ рджिрд╡рд╕.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рд╢ेрддрдЬрдоिрдиीрдЪ्рдпा рдЬिрдпोрдЯॅрдЧिंрдЧрд╕ाрдаी RKVY рдЖрдгि NRSC рджрд░рдо्рдпाрди рд╕ाрдоंрдЬрд╕्рдп рдХрд░ाрд░
рд╢ेрддрдЬрдоीрдиीрдЪ्рдпा рдЬिрдпोрдЯॅрдЧिंрдЧрд╕ाрдаी рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдХृрд╖ी рд╡िрдХाрд╕ рдпोрдЬрдиा (RKVY) рдЖрдгि рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕ुрджूрд░ рд╕ंрд╡ेрджी рдХेंрдж्рд░ (NRSC) рджрд░рдо्рдпाрди рдПрдХ рд╕ाрдоंрдЬрд╕्рдп рдХрд░ाрд░ рдХेрд▓ा рдЧेрд▓ा рдЖрд╣े. RKV рдпोрдЬрдиा рд╣ी рд░ाрдЬ्рдпांрдиा рдк्рд░рд╡ृрдд्рдд рдХрд░ूрди рдХृрд╖ी рдЖрдгि рд╕ंрдмंрдзिрдд рдХ्рд╖ेрдд्рд░ाрдд рд╡िрдХाрд╕ рдХाрдо рдХрд░ीрдд рдЖрд╣े. 1.5 рд▓ाрдЦ рдкेрдХ्рд╖ा рдЕрдзिрдХ рд╕ाрдзрди� �� рд╢ेрддी, рдлрд▓ोрдд्рдкाрджрди, рдкрд╢ुрдзрди, рдордд्рд╕्рдп рдЖрдгि рджुрдЧ्рдз рдХ्рд╖ेрдд्рд░ाрдд рд╣्рдпा рдпोрдЬрдиे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рд╡िрдХрд╕िрдд рдХेрд▓े рдЧेрд▓े рдЖрд╣े. рдпा рдирд╡्рдпा рдЕंрддрд░ाрд│ рд╕ंрдмंрдзिрдд рддंрдд्рд░рдЬ्рдЮाрдиाрдЪ्рдпा рдоाрдз्рдпрдоाрддूрди рд╢ेрддрдХрд░्рдпांрдиा рдХीрдЯрдХрдиाрд╢рдХ/рд╢ेрддрдоाрд▓ рдЪाрдЪрдгी рдк्рд░рдпोрдЧрд╢ाрд│ा, рдЧोрджाрдо рдЖрдгि рдХृрд╖ीрдмाрдЬाрд░рдкेрда рдпाрд╕ंрдмंрдзी рд╡ेрд│ेрд╡рд░ рдоाрд╣िрддी рдоिрд│рдг्рдпाрдЪे рдк्рд░рдпрдд्рди рдХेрд▓े рдЬाрддीрд▓.
ISRO рдЪे рд╣ैрджрд░ाрдмाрдж рдпेрдеीрд▓ NRSC рд╣े рд╡ाрдкрд░рдХрд░्рдд्рдпांрдиा рдкृрде्рд╡ीрдЪ्рдпा рдкृрд╖्рдарднाрдЧाрдЪे 2D / 3D рд╕्рд╡рд░ूрдк рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддे, рдЬे "рднुрд╡рди" рдиाрд╡ाрдЪ� ��рдпा рд╕ॉрдл्рдЯрд╡ेрдЕрд░ рд╡्рдпाрд╕рдкीрдаाрд╡рд░ूрди рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╣ोрддे.
▪️рдЬिрдпो рдЯॅрдЧिंрдЧ рдо्рд╣рдгрдЬे рдХाрдп?
рдЬिрдпोрдЯॅрдЧिंрдЧ рдо्рд╣рдгрдЬे рдЫाрдпाрдЪिрдд्рд░ рдХिंрд╡ा рдЪिрдд्рд░рдлिрддी рдЕрд╢्рдпा рд╡िрд╡िрдз рдоाрдз्рдпрдоाрд▓ा рдЕрдХ्рд╖ांрд╢ рдЖрдгि рд░ेрдЦांрд╢ рд╕ाрд░рдЦी рднौрдЧोрд▓िрдХ рдУрд│рдЦ рдЬोрдбрдг्рдпाрдЪी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рд╣ोрдп. рдпाрдоुрд│े рд╡ाрдкрд░рдХрд░्рдд्рдпांрдиा рд╕ाрдзрдиाрдж्рд╡ाрд░े рдаिрдХाрдгाрд╡िрд╖рдпी рджृрд╢्рдп рдоाрд╣िрддी рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╣ोрддे, рдЬ्рдпाрд▓ा рдЬिрдпोрдоॅрдкिंрдЧ рдЕрд╕े рдо्рд╣рдгрддाрдд.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рд╢рд╣рд░ी рдЧрд░िрдмी рдиिрд░्рдоूрд▓рди рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдоाрдЪ्рдпा рдЕंрдорд▓рдмрдЬाрд╡рдгीрдордз� ��рдпे рд░ाрдЬ्рдпрдиिрд╣ाрдп рдХाрдордЧिрд░ी рдЬाрд╣ीрд░
рдЖрд╡ाрд╕ рд╡ рд╢рд╣рд░ी рдЧрд░ीрдмी рдиिрд░्рдоूрд▓рди рдоंрдд्рд░ाрд▓рдпाрдЪ्рдпा рдоाрд╣िрддीрдиुрд╕ाрд░, рддाрдоिрд│рдиाрдбू, рдордз्рдпрдк्рд░рджेрд╢, рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢, рдЖंрдз्рд░рдк्рд░рджेрд╢ рдЖрдгि рдЫрдд्рддीрд╕рдЧрдб рд╣ी рд░ाрдЬ्рдпे рдЧेрд▓्рдпा рддीрди рд╡рд░्рд╖ांрдд рдо्рд╣рдгрдЬेрдЪ рд╡рд░्рд╖ 2014-17 рдпा рдХाрд│ाрдд рд╢рд╣рд░ी рдЧрд░िрдмी рд╕рдорд╕्рдпा рд╣ाрддाрд│рдг्рдпाрдордз्рдпे рдЕрдЧ्рд░ेрд╕рд░ рдЖрд╣ेрдд.
рджीрдирджрдпाрд│ рдЕंрдд्рдпोрджрдп рдпोрдЬрдиा-NULM (DAY-NULM) рдЕंрддрд░्рдЧрдд рдмрдЪрдд рдЧрдЯाрдЪी рдиिрд░्рдоिрддी рдХрд░рдгे рдЖрдгि рд╕्рд╡рдпं-рд░ोрдЬрдЧाрд░ाрд╕ाрдаी рд╡ैрдпрдХ्рддिрдХ рдЖрдгि рдЧрдЯ рд▓рдШु рдЙрдж्рдпोрдЧ рд╕्рдеाрдкрди рдХрд░рдг� ��рдпाрд╕ाрдаी рд╢рд╣рд░ी рдЧрд░ीрдмाрд▓ा рдЕрдиुрджाрдиिрдд рдХрд░्рдЬ рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдг्рдпाрдд рдпेрдд рдЖрд╣े. рдпाрдордз्рдпे рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рд╢рд╣рд░ी рдЧрд░ीрдмाрд▓ा рдХौрд╢рд▓्рдп рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдг्рдпाрдордз्рдпे рдЕрдЧ्рд░ेрд╕рд░ рдЖрд╣े рдЖрдгि рдд्рдпाрдиंрддрд░ рдордз्рдпрдк्рд░рджेрд╢рдЪा рдХ्рд░рдоांрдХ рд▓ाрдЧрддो.
DAY-NULM рдЪ्рдпा рдЕंрдорд▓рдмрдЬाрд╡рдгीрдордз्рдпे рдЕрдЧ्рд░ेрд╕рд░ рд╢ीрд░्рд╖ 10 рд░ाрдЬ्рдпांрдЪ्рдпा рдкुрдвीрд▓ рдкाрдЪрдордз्рдпे рдкрд╢्рдЪिрдо рдмंрдЧाрд▓, рдХрд░्рдиाрдЯрдХ, рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░, рдмिрд╣ाрд░, рддेрд▓ंрдЧрдгा рдЖрдгि рдЧुрдЬрд░ाрдд рдпांрдЪा рд╕рдоाрд╡ेрд╢ рдЖрд╣े. рд╢рд╣рд░ी рдЧрд░िрдмीрдЪ्рдпा рдиिрд░्рдоूрд▓рдиाрдХрд░िрддा рдЖрдгि рдХाрдоाрдЪ्рдпा рд╕ंрдзी рдк्� ��рджाрди рдХрд░рдг्рдпाрд╕ाрдаी рд╕्рд╡рдпंрд░ोрдЬрдЧाрд░ рд╡ рдХौрд╢рд▓्рдп рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рджेрдг्рдпाрдЪ्рдпा рдЙрдж्рджेрд╢ाрдиे рд╕рдк्рдЯेंрдмрд░ 2016 рдордз्рдпे рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢рд╣рд░ी рдЙрдкрдЬीрд╡िрдХा рдЕрднिрдпाрди (NULM) рд╕ुрд░ू рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓े. NULM рд╡рд░्рд╖ 2013 рдордз्рдпे 790 рд╢рд╣рд░े рдЖрдгि рдЧाрд╡ांрдордз्рдпे рд╕ुрд░ू рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓े рд╣ोрддे рдЖрдгि рдд्рдпाрдиंрддрд░ рдлेрдм्рд░ुрд╡ाрд░ी 2016 рдордз्рдпे рд╕рд░्рд╡ рд╡ैрдзाрдиिрдХ 4,041 рд╢рд╣рд░े рдЖрдгि рдЧाрд╡ांрдордз्рдпे рдЖрдгрд▓े рдЧेрд▓े.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рдЖрд╕ाрдо рд╕рд░рдХाрд░рдиे рдЧुрдгрд╡рдд्рддाрдкूрд░्рдг рд╢ाрд▓ेрдп рд╢िрдХ्рд╖рдгाрд╕ाрдаी "рдЧुрдгोрдд्рд╕рд╡" рдЙрдкрдХ्рд░рдоाрд▓ा
рд╕ुрд░ूрд╡ाрдд рдХेрд▓ी
рдЖрд╕ाрдо рд╕рд░рдХाрд░рддрд░्рдлे рдЧुрдгрд╡рдд्рддाрдкूрд░्рдг рд╢ाрд▓ेрдп рд╢िрдХ्рд╖рдгाрд╕ाрдаी 5 рдПрдк्рд░िрд▓ 2017 рдкाрд╕ूрди "рдЧुрдгोрдд्рд╕рд╡" рдЙрдкрдХ्рд░рдоाрд▓ा рд╕ुрд░ूрд╡ाрдд рдХेрд▓ी рдЖрд╣े. рдпा рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдоाрдЪ्рдпा рдкрд╣िрд▓्рдпाрдЪ рджिрд╡рд╢ी 4320 рдк्рд░ाрдердоिрдХ рд╢ाрд│ांрдЪे рдоूрд▓्рдпांрдХрди рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓े рдЖрд╣े.
рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдоाрдЪ्рдпा рдкрд╣िрд▓्рдпा рдЯрдк्рдк्рдпाрдд рдЬрд╡рд│рдкाрд╕ 2000 рд╢ाрд│ांрдЪे рдоूрд▓्рдпांрдХрди рдХेрд▓े рдЬाрдИрд▓. рдоूрд▓्рдпрдоाрдкрдиाрдЪ्рдпा рдкрд╣िрд▓्рдпा рдЯрдк्рдк्рдпाрдЪे рдкрд░िрдгाрдо рджोрди рдорд╣िрди्рдпांрдиी рдЬाрд╣ीрд░ рдХेрд▓े рдЬाрдгाрд░ рдЖрд╣ेрдд. рд╢ाрд│ांрдиा рдд्рдпांрдЪ्рдпा рдХ ाрдордЧिрд░ीрдиुрд╕ाрд░ рдЪाрд░ рд╢्рд░ेрдгीрдордз्рдпे рд╡рд░्рдЧीрдХृрдд рдХेрд▓े рдЬाрдИрд▓. рдпाрдк्рд░рдоाрдгेрдЪ рдЖрдгрдЦी рдПрдХ рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдо рд╕рдк्рдЯेंрдмрд░-рдСрдХ्рдЯोрдмрд░ 2017 рдордз्рдпे рдЙрдЪ्рдЪ рдоाрдз्рдпрдоिрдХ рд╢ाрд│ांрд╕ाрдаी рд╕ुрд░ू рдХेрд▓े рдЬाрдИрд▓.
"рдЧुрдгोрдд्рд╕рд╡" рд╣ा рдоूрд│рддः рдЧुрдЬрд░ाрдд рд╕рд░рдХाрд░рдиे рд╕ुрд░ू рдХेрд▓ेрд▓ा рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдо рдЖрд╣े. рдпा рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдоाрдордзूрди рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеीрдЪे рдоूрд▓्рдпрдоाрдкрди рдХрд░рдг्рдпाрд╕ाрдаी рд╢ाрд│ेрдордз्рдпे рд╢ाрд│ाрдмाрд╣्рдп рдоूрд▓्рдпांрдХрди рдХрд░рдгाрд░्рдпांрдЪी рдиिрдпुрдХ्рддी рдХेрд▓ी рдЖрд╣े.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рд╡рд░्рд╖ 2016 рд╕ाрдаी рд╡िрд╕्рдбेрдирдЪा 'рд▓िрдбिंрдЧ
рдХ्рд░िрдХेрдЯрд░ рдЗрди рдж рд╡рд░्рд▓्рдб': рд╡िрд░ाрдЯ рдХोрд╣рд▓ी
рднाрд░рддीрдп рд╕ंрдШाрдЪा рдХрд░्рдгрдзाрд░ рд╡िрд░ाрдЯ рдХोрд╣рд▓ी рдпाрдЪे рд╡рд░्рд╖ 2016 рд╕ाрдаी 'рд╡िрд╕्рдбेрди्рд╕ рд▓िрдбिंрдЧ рдХ्рд░िрдХेрдЯрд░ рдЗрди рдж рд╡рд░्рд▓्рдб' рдо्рд╣рдгूрди рдард░рд╡рдг्рдпाрдд рдЖрд▓े рдЖрд╣े. рд╡िрд╕्рдбेрди рдХ्рд░िрдХेрдЯрд░ рдЪ्рдпा 'рдЕрд▓्рдоाрдиेрдХ' рдоाрд╕िрдХाрдЪ्рдпा рд╡рд░्рд╖ 2017 рдЪ्рдпा рдЖрд╡ृрдд्рддीрдд рд╕рдоाрд╡ेрд╢ рдХрд░ूрди рдХोрд╣рд▓ीрд▓ा рд╣ा рд╕рди्рдоाрди рджिрд▓ा рдЧेрд▓ा рдЖрд╣े.
рд╡рд░्рд╖ 2016 рдордз्рдпे рдд्рдпाрдиे 75.93 рдЗрддрдХ्рдпा рд╕рд░ाрд╕рд░ीрдиे 1,215 рдХрд╕ोрдЯी рдзाрд╡ा, 10 рдПрдХрджिрд╡рд╕ीрдп рд╕ाрдорди्рдпाрдд 92.37 рд╕рд░ाрд╕рд░ीрдиे 739 рдзाрд╡ा, рддрд░ T-20 рдЖंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ी� � рдордз्рдпे 106.83 рд╕рд░ाрд╕рд░ीрдиे 641 рдзाрд╡ा рдХाрдврд▓ेрд▓्рдпा рдЖрд╣ेрдд. рд╣े рдЖрддाрдкрд░्рдпंрддрдЪे рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдк्рд░рджрд░्рд╢рди рдЖрд╣े.
рднाрд░рддीрдп рдХ्рд░िрдХेрдЯрдкрдЯूंрдордз्рдпे рд╣ा рд╕рди्рдоाрди рдпाрдЖрдзी рд╡ीрд░ेंрдж्рд░ рд╕ेрд╣рд╡ाрдЧ (рджोрдирджा) рдЖрдгि рд╕рдЪिрди рддेंрдбुрд▓рдХрд░ (рдПрдХрджा) рдпांрдиी рдоिрд│рд╡िрд▓ेрд▓ा рдЖрд╣े. рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпाрдЪी рдПрд▓िрд╕ рдкेрд░ी рд╣िрд▓ा рд╡рд░्рд╖ 2016 рд╕ाрдаी 'рд╡िрд╕्рдбेрди्рд╕ рд▓िрдбिंрдЧ рд╡ुрдорди рдХ्рд░िрдХेрдЯрд░ рдЗрди рдж рд╡рд░्рд▓्рдб' рдо्рд╣рдгूрди рд╕рди्рдоाрди рджेрдг्рдпाрдд рдЖрд▓ा рдЖрд╣े.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рдоाрд▓्рд╡िрдХा рд╕िрди्рд╣ा рдпांрдЪी RBI рдЪ्рдпा
рдХाрд░्рдпрдХाрд░ी рд╕ंрдЪाрд▓рдХ рдкрджाрд╡рд░ рдиिрдпुрдХ्рддी
рднाрд░рддीрдп рд░िрдЬрд░्рд╡ рдмँрдХेрдЪे рдХाрд░्рдпрдХाрд░ी рд╕ंрдЪाрд▓рдХ рдо्рд╣рдгूрди рдоाрд▓्рд╡िрдХा рд╕िрди्рд╣ा рдпांрдиा рдиिрдпुрдХ्рдд рдХेрд▓े рдЧेрд▓े рдЖрд╣े. рд╕िрди्рд╣ा рдпांрдиी 3 рдПрдк्рд░िрд▓ 2017 рдкाрд╕ूрди рдкрджрднाрд░ рд╕्рд╡ीрдХाрд░рд▓ा рдЖрд╣े. рд╕िрди्рд╣ा рдпा рдЖрдзी RBI рдЪ्рдпा рдбेрдк्рдпुрдЯी рдЧрд╡्рд╣рд░्рдирд░ рдкрджाрд╡рд░ рд╣ोрдд्рдпा. рд╢िрд╡ाрдп, рдбेрдк्рдпुрдЯी рдЧрд╡्рд╣рд░्рдирд░ рдо्рд╣рдгूрди рдмी. рдкी. рдХाрдиुंрдЧो рдпांрдЪीрд╣ी рдиिрдпुрдХ्рддी рдХेрд▓ी рдЧेрд▓े рдЖрд╣े.
рд╕िрди्рд╣ा рдпा 1982 рд╕ाрд▓ाрдкाрд╕ूрди RBI рдордз्рдпे рдХाрд░्рдп рдХрд░ीрдд рдЖрд╣ेрдд. рдд्рдпा рдпाрдЖрдзी рд╕рд╣рдХाрд░ी рдмँ� ��िंрдЧ рдиिрдпंрдд्рд░рдг рд╡िрднाрдЧाрдЪ्рдпा рдк्рд░рдзाрди рдоुрдЦ्рдп рд╕рд░рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеाрдкрдХ рд╣ोрдд्рдпा.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рдЖрд░ोрдЧ्рдп рдЖрдгि рдФрд╖рдзी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ाрдд
рд╕рд╣рдХाрд░्рдпाрд╕ाрдаी рднाрд░рдд рдЖрдгि рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпा рджрд░рдо्рдпाрди рдХрд░ाрд░ाрд▓ा рдоंрдЬूрд░ी
рдкंрддрдк्рд░рдзाрди рдирд░ेंрдж्рд░ рдоोрджी рдпांрдЪ्рдпा рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖рддेрдЦाрд▓ी рдХेंрдж्рд░ीрдп рдоंрдд्рд░िрдоंрдбрд│ाрдиे рдЖрд░ोрдЧ्рдп рдЖрдгि рдФрд╖рдзी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ाрдд рд╕рд╣рдХाрд░्рдпाрд╕ाрдаी рднाрд░рдд рдЖрдгि рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпा рдпांрдЪ्рдпा рджрд░рдо्рдпाрди рд╕ाрдоंрдЬрд╕्рдп рдХрд░ाрд░ाрд▓ा рдоाрди्рдпрддा рджिрд▓ी рдЖрд╣े.
рдХрд░ाрд░ाрдордзूрди рдорд▓ेрд░िрдпा рдЖрдгि рдХ्рд╖рдпрд░ोрдЧ рдЕрд╕े рд╕ंрд╕рд░्рдЧрдЬрди्рдп рд░ोрдЧ, рдоाрдирд╕िрдХ рдЖрд░ोрдЧ्рдп рдЖрдгि рдЕрд╕ंрд╕рд░्рдЧрдЬрди्рдп рд░ोрдЧ, рдФрд╖рдзी рдк्рд░рддिрд░ोрдзрдХ рд╕ूрдХ्рд╖्рдордЬीрд╡ рдпाрд╕ाрд░рдЦी рд╕ाрд░्рд╡� �рдиिрдХ рдЖрд░ोрдЧ्рдп рдЖрдкрдд्рдХाрд▓ीрди рд╕्рдеिрддी, рдФрд╖рдзрдиिрд░्рдоाрдг, рд▓рд╕ рд╡ рд╡ैрдж्рдпрдХीрдп рдЙрдкрдХрд░рдгे рдпांрдЪे рдиिрдпрдорди, рдбिрдЬिрдЯрд▓ рдЖрд░ोрдЧ्рдп, рддंрдмाрдЦू рдиिрдпंрдд्рд░рдг рдЕрд╢्рдпा рд╡िрд╡िрдз рдЖрд░ोрдЧ्рдп рдХ्рд╖ेрдд्рд░ाрдд рд╕ंрдпुрдХ्рдд рдЙрдкрдХ्рд░рдоाрдЪ्рдпा рдоाрдз्рдпрдоाрддूрди рд╕рд╣рдХाрд░्рдп рдШेрдг्рдпाрдХрд░िрддा рдк्рд░рдпрдд्рди рдХेрд▓े рдЬाрддीрд▓.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी рдк्рд░рд╡ाрд╕ी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдпोрдЬрдиा рдмंрдж рд╣ोрдгाрд░
рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी рдк्рд░рд╡ाрд╕ी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдпोрдЬрдиा рдмंрдж рдХрд░рдг्рдпाрд╕ рдХेंрдж्рд░ीрдп рдоंрдд्рд░िрдоंрдбрд│ाрдиे рдд्рдпांрдЪी рдоंрдЬुрд░ी рджिрд▓ी рдЖрд╣े.
� �рд░рджेрд╢ाрдд рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдоिрд│рд╡рдг्рдпाрд╕ाрдаी рдЬाрдгाрд░्рдпा рдПрдоिрдЧ्рд░ेрд╢рди рдЪेрдХ рд░ीрдХ्рд╡ाрдпрд░्рдб (ECR) рд╢्рд░ेрдгीрддीрд▓ рдХाрдордЧाрд░ांрд╕ाрдаी рд╡рд░्рд╖ 2012 рдордз्рдпे рд╣ी рдпोрдЬрдиा рд╕ुрд░ू рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ी рд╣ोрддी. рдоाрдд्рд░, рдпा рдпोрдЬрдиेंрддрд░्рдЧрдд рдЕрдд्рдпрд▓्рдк рдиोंрджрдгी рд╣ोрдд рдЕрд╕рд▓्рдпाрдиे рддрд╕ेрдЪ рд╡рд░्рд╖рднрд░ाрд╣ूрди рдЕрдзिрдХ рдХाрд│ рдпाрдд рдПрдХрд╣ी рдирд╡ी рдиोंрджрдгी рди рдЭाрд▓्рдпाрдиे рдЖрд╡рд░्рддी рдк्рд░рд╢ाрд╕рдХीрдп рдЖрдгि рдиोंрдж рдаेрд╡рдг्рдпाрдоाрдЧीрд▓ рдЦрд░्рдЪ рдЯाрд│рдг्рдпाрд╕ाрдаी рд╣ी рдпोрдЬрдиा рдмंрдж рдХрд░рдг्рдпाрдЪा рдиिрд░्рдгрдп рдШेрдг्рдпाрдд рдЖрд▓ा рдЖрд╣े.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рднाрд░рдд рдЖрдгि рдпूрдХे рд╣� �� 'рдЧ्рд░ीрди рдЧ्рд░ोрде рдЗрдХ्рд╡िрдЯी рдлंрдб' рд╕्рдеाрдкрди рдХрд░рдгाрд░
рднाрд░рддाрддीрд▓ рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рдкूрд░рдХ рдкाрдпाрднूрдд рдк्рд░рдХрд▓्рдкांрдордз्рдпे рд▓ंрдбрдирдкाрд╕ूрди рдЦाрдЬрдЧी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ाрддीрд▓ рдЧुंрддрд╡рдгूрдХ рдЖрдХрд░्рд╖िрдд рдХрд░рдг्рдпाрд╕ाрдаी рд╕ंрдпुрдХ्рдд рдпूрдХे-рднाрд░рдд рдиिрдзी рдХोрд╖ - 'рдЧ्рд░ीрди рдЧ्рд░ोрде рдЗрдХ्рд╡िрдЯी рдлंрдб (GGEF)' – рд╕्рдеाрдкрди рдХрд░рдг्рдпाрдЪी рдШोрд╖рдгा рднाрд░рдд рдЖрдгि рдпूрдиाрдпрдЯेрдб рдХिंрдЧрдбрдо (рдпूрдХे/рдЧ्рд░ेрдЯрдм्рд░िрдЯрди/рдЗंрдЧ्рд▓ंрдб) рдпांрдЪ्рдпाрдХрдбूрди рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ी рдЖрд╣े. рд╕ुрд░ुрд╡ाрддीрд▓ा 500 рджрд╢рд▓рдХ्рд╖ рдкाрдКंрдбрдЪा рдиिрдзी рдЙрднाрд░рдг्рдпाрдЪे рдЙрдж्рджिрд╖्рдЯ рдаेрд╡рд▓े рдЧेрд▓ े рдЖрд╣े. рдпा рдХोрд╖ाрдд рджोрди्рд╣ी рджेрд╢ рдк्рд░рдд्рдпेрдХी 120 рджрд╢рд▓рдХ्рд╖ рдкाрдКंрдб (£) рдЪी рдЧुंрддрд╡рдгूрдХ рдХрд░рдг्рдпाрд╕ рд╡рдЪрдирдмрдж्рдз рдЖрд╣ेрдд. рд╣ा рдиिрдзि 2015 рд╕ाрд▓ी рд╕्рдеाрдкрди рдХेрд▓ेрд▓्рдпा рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЧुंрддрд╡рдгूрдХ рд╡ рдкाрдпाрднूрдд рд╕ुрд╡िрдзा рдиिрдзि рдХोрд╖ (NIIF) рдЪौрдХрдЯीрдЕंрддрд░्рдЧрдд рд╕्рдеाрдкрди рдХेрд▓ा рдЬाрдИрд▓. рд╣ा рдиिрдзि рднाрд░рддाрдд рд╡ेрдЧाрдиे рд╡िрдХрд╕िрдд рд╣ोрдд рдЕрд╕рд▓ेрд▓्рдпा рд╣рд░िрдд рдКрд░्рдЬा рдЖрдгि рдирд╡ीрдХрд░рдгीрдп рдк्рд░рдХрд▓्рдкांрдордз्рдпे рдЧुंрддрд╡рдг्рдпाрдд рдпेрдИрд▓.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рдЬाрдЧрддिрдХ рдмँрдХेрдЪा "рдЧ्рд▓ोрдмрд▓ рдЯ्рд░ॅрдХिंрдЧ рдл्рд░ेрдорд╡рд░्рдХ ( GTF ) 2017" рдЕрд╣рд╡ाрд▓ рдЬाрд╣ीрд░
рд╡рд░्рддрдоाрди рдк्рд░рдЧрддी рджрд░्рд╢рд╡рдгाрд░्рдпा рдЗंрдЯрд░рдиॅрд╢рдирд▓ рдПрдирд░्рдЬी рдПрдЬрди्рд╕ी (IEA) рдЪ्рдпा рдЕंрджाрдЬाрд╡рд░ рдЖрдзाрд░िрдд "рдЧ्рд▓ोрдмрд▓ рдЯ्рд░ॅрдХिंрдЧ рдл्рд░ेрдорд╡рд░्рдХ 2017 – рдк्рд░ोрдЧ्рд░ेрд╕ рдЯूрд╡рд░्рдб рд╕рд╕्рдЯेрдиेрдмрд▓ рдПрдирд░्рдЬी" рдЕрд╣рд╡ाрд▓ рдЬाрдЧрддिрдХ рдмँрдХेрдиे рдЬाрд╣ीрд░ рдХेрд▓ा рдЖрд╣े.
рд╡рд░्рддрдоाрди рдк्рд░рдЧрддीрдиुрд╕ाрд░, рдЬрдЧाрддीрд▓ рдлрдХ्рдд 91% рдЬрдгांрдиा рд╡рд░्рд╖ 2030 рдордз्рдпे рд╡ीрдЬ рдоिрд│рдгाрд░. рддрд░ 72% рд▓ा рд╕्рд╡рдЪ्рдЫ рд╕्рд╡рдпंрдкाрдХ рдХрд░рдг्рдпाрд╕ рд╡ाрд╡ рдоिрд│рдгाрд░. рд╢िрд╡ाрдп рд╡рд░्рд╖ 2030 рдордз्рдпे рдирд╡ीрдХрд░рдгीрдп рдКрд░्рдЬेрдордзीрд▓ рд╡ाрдЯा рд╣ा рдлрдХ्рдд 21% рдЕрд╕рдгाрд░.
▪️рдард│рдХ рд╡ैрд╢िрд╖्рдЯрдпे
рд╡рд░् рд╖ 2030 рдкрд░्рдпंрдд рдЬाрдЧрддिрдХ рдЙрдж्рджिрд╖्рдЯे рдкूрд░्рдг рдХрд░рдг्рдпाрд╕ाрдаीрдЪ्рдпा рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддेрдд рдКрд░्рдЬा рдоिрд│рд╡рдгे, рдирд╡िрдХрд░рдгीрдп рдКрд░्рдЬा рдЖрдгि рдКрд░्рдЬा рдХाрд░्рдпрдХ्рд╖рдорддा рдпाрд╡рд░ीрд▓ рд╢ाрд╢्рд╡рдд рдКрд░्рдЬा рдЙрдж्рджिрд╖्рдЯे рдпाрд╡рд░ीрд▓ рдк्рд░рдЧрддीрдордз्рдпे рдЙрдЪрд▓рдг्рдпाрдд рдпेрдгाрд░ी рдкाрд╡рд▓े рдХрдоी рдкрдбрдд рдЖрд╣े.
рд╢ाрд╢्рд╡рдд рдКрд░्рдЬेрдЪ्рдпा рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ाрдд, рдХाрд╣ी рджेрд╢ांрдордз्рдпे рдЬрдЧाрдЪ्рдпा рддुрд▓рдиेрдд рдХрдоी рд╡िрдХाрд╕ рджिрд╕ूрди рдпेрдд рдЖрд╣े, рдЬे рдЕрд╕े рд╕ुрдЪрд╡िрддे рдХी рдзोрд░рдгाрд╡рд░ीрд▓ рдоोрда्рдпा рдк्рд░рдоाрдгाрдд рдХेंрдж्рд░िрдд рд▓рдХ्рд╖ рдпाрдоुрд│े рд▓рдХ्рд╖рдгीрдп рдкрд░िрдгाрдо � ��ोрдК рд╢рдХрддे.
рдЙрдж्рдпोрдЧ, рд╢ेрддी, рд╕ेрд╡ा, рдЖрдгि рд╡ाрд╣рддूрдХ рдпांрдЪ्рдпाрддीрд▓ рдЕंрддिрдо рдКрд░्рдЬा рд╡ाрдкрд░ाрддीрд▓ рддीрд╡्рд░рддा рдХрдоी рдХेрд▓्рдпाрдоुрд│े рдКрд░्рдЬा рдХाрд░्рдпрдХ्рд╖рдорддेрддीрд▓ рдк्рд░рдЧрддीрд▓ा рдЪाрд▓рдиा рдоिрд│ाрд▓ी рдЖрд╣े.
▪️рдоुрдЦ्рдп рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖
рд╡िрдЬेрдЪी рдЙрдкрд▓рдм्рдзрддा: 2014 рд╕ाрд▓ी рдЬाрдЧрддिрдХ рд╕्рддрд░ाрд╡рд░ рд╡ीрдЬ рдоिрд│рд╡рдг्рдпाрддीрд▓ рд╡ाрдЯा рд╣ा 85.3% рдЗрддрдХा рд╡ाрдврд▓ा рд╣ोрддा. рдо्рд╣рдгрдЬेрдЪ 1.06 рдЕрдм्рдЬ рд▓ोрдХांрдиा рдЕрдЬूрдирд╣ी рд╡ीрдЬ рдоिрд│ाрд▓ेрд▓ी рдиाрд╣ी, рдоाрдд्рд░ рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рд╡рд░्рд╖ी 86 рджрд╢рд▓рдХ्рд╖ рд▓ोрдХांрдиा рдирд╡्рдпाрдиे рд╡ीрдЬ рдоिрд│рдд рдЖрд╣े. рдЖрдл्рд░िрдХेрдордз्рдпे рд▓ोрдХрд╕ंрдЦ्рдпेрдЪ्рдпा рд╡ाрдвीрджрд░ाрдЪ्рдпा рддुрд▓рдиेрдд рд╡ीрдЬ рдоिрд│рд╡рдг्рдпाрдЪा рджрд░ рдХрдоी рдЖрд╣े. рдоाрдд्рд░ рдХेрдиिрдпा, рдорд▓ाрд╡ी, рд╕ुрджाрди, рдпुрдЧांрдбा, рдЭांрдмिрдпा рдЖрдгि рд░рд╡ांрдбा рдпा рджेрд╢ाрдд рд╡рд░्рд╖ 2012-2014 рдпा рдХाрд│ाрдд рд╡िрдж्рдпुрддीрдХрд░рдгाрдд рджрд░рд╡рд░्рд╖ी 2 4% рдЪी рд╡ाрдв рдЭाрд▓ी рдЖрд╣े.
рд╕्рд╡рдЪ्рдЫ рд╕्рд╡рдпंрдкाрдХाрдЪी рдЙрдкрд▓рдм्рдзрддा: рдЬाрдЧрддिрдХ рд╕्рддрд░ाрд╡рд░ рд╕्рд╡рдпंрдкाрдХाрд╕ाрдаी рд╕्рд╡рдЪ्рдЫ рдЗंрдзрди рдЖрдгि рддंрдд्рд░рдЬ्рдЮाрди рдоिрд│рд╡рдг्рдпाрдордз्рдпे 57.4% рдЗрддрдХी рд╡ाрдвा рдЭाрд▓ी рдЖрд╣े. рдо्рд╣рдгрдЬेрдЪ 3.04 рдЕрдм्рдЬ рд▓ोрдХांрдиा рдЕрдЬूрдирд╣ी рд╕्рд╡рдЪ्рдЫ рдЗंрдзрди рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдиाрд╣ी. 2012 рд╕ाрд▓ी рд╣े рдк्рд░рдоाрдг 56.5% рдЗрддрдХे рд╣ोрдд� ��. рдЖрдл्рд░िрдХेрдордз्рдпे рджрд░рд╡рд░्рд╖ी рдлрдХ्рдд 4 рджрд╢рд▓рдХ्рд╖ рд▓ोрдХांрдиा рд╕्рд╡рдЪ्рдЫ рд╕्рд╡рдпंрдкाрдХ рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╣ोрдд рдЖрд╣े, рдЬेрд╡्рд╣ा рдХी рджрд░рд╡рд░्рд╖ी рддेрдеीрд▓ рд▓ोрдХрд╕ंрдЦ्рдпेрдд 20 рджрд╢рд▓рдХ्рд╖ рдпा рдк्рд░рдоाрдгे рд╡ाрдв рд╣ोрдд рдЖрд╣े. рдпा рдмाрдмрддीрдд рдЗंрдбोрдиेрд╢िрдпा, рдкेрд░ू рдЖрдгि рд╡्рд╣िрдПрддрдиाрдо рдпेрдеे рдЙрд▓्рд▓ेрдЦрдиीрдп рдк्рд░рдЧрддी рджिрд╕ूрди рдЖрд▓ेрд▓ी рдЖрд╣े.
рдКрд░्рдЬा рдХाрд░्рдпрдХ्рд╖рдорддा: рдКрд░्рдЬा рдХाрд░्рдпрдХ्рд╖рдорддा рдХ्рд╖ेрдд्рд░ाрдд рд╡рд░्рд╖ 2014 рдордз्рдпे рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдк्рд░рдЧрддी рдм्рд░ाрдЭीрд▓ рдЖрдгि рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдордз्рдпे рджिрд╕ूрди рдЖрд▓ेрд▓ी рдЖрд╣े, рдЬेрдеे рд╢ाрд╢्рд╡рдд рдЬाрдЧрддिрдХ рдКрд░्рдЬा рдмрдЪ рдд рд╣ी рд╕ंрдкूрд░्рдг рдКрд░्рдЬेрдЪ्рдпा рд╡ाрдкрд░ाрдЪ्рдпा рд╕рдорддुрд▓्рдп рдЖрд╣े. рд╡рд░्рд╖ 2012-2014 рдпा рдХाрд│ाрдд рдЬрдЧाрддीрд▓ 20 рдЙрдЪ्рдЪ рдКрд░्рдЬा рдЧ्рд░ाрд╣рдХांрдкैрдХी рджрд░рд╡рд░्рд╖ी 2.6% рдкेрдХ्рд╖ा рдЬाрд╕्рдд рдХрдкाрдд рджрд░्рд╢рд╡рдгाрд░्рдпा рдЪीрди, рдоेрдХ्рд╕िрдХो, рдиाрдпрдЬेрд░िрдпा рдЖрдгि рд░рд╢िрдпрди рдлेрдбрд░ेрд╢рди рдпाрд╕ाрд░рдЦ्рдпा 15 рджेрд╢ांрдиी рдд्рдпांрдЪी рдКрд░्рдЬा рддीрд╡्рд░рддा рдХрдоी рдХेрд▓ी рдЖрд╣े. рдоुрдЦ्рдпрддाः рдЙрдж्рдпोрдЧ рдпा рдоोрда्рдпा рдКрд░्рдЬा рд╡ाрдкрд░ाрдЪ्рдпा рдХ्рд╖ेрдд्рд░ाрдд рдКрд░्рдЬा рдХाрд░्рдпрдХ्рд╖рдорддेрдд рдЪांрдЧрд▓ी рдХाрдордЧिрд░ी рджिрд╕ूрди рдЖрд▓ेрд▓ी рдЖрд╣े. рдк्рд░рд╡ाрд╕ी рд╡ाрд╣рддूрдХीрдордз्рдпे рдЗंрдзрди рдХाрд░्рдпрдХ् рд╖рдорддा рдоाрдирдХे рдЖрдгрд▓े рдЧेрд▓े рдЖрд╣ेрдд.
рдирд╡ीрдХрд░рдгीрдп рдКрд░्рдЬा: рд╡рд░्рд╖ 2014 рдордз्рдпे рдЬрдЧाрддीрд▓ рдПрдХूрдг рдЕंрддिрдо рдКрд░्рдЬा рд╡ाрдкрд░ाрдордз्рдпे рдирд╡ीрдХрд░рдгीрдп рдКрд░्рдЬेрдЪा рд╡ाрдЯा рд╣ा 18.3% рдЗрддрдХा рдЖрд╣े, рдЬेрд╡्рд╣ा рдХी рд╡рд░्рд╖ 2012 рдордз्рдпे рд╣ा рд╡ाрдЯा 17.9% рд╣ोрддा. рдкрд╡рди рдЖрдгि рд╕ौрд░ рдКрд░्рдЬा рдХ्рд╖ेрдд्рд░ाрдд рддंрдд्рд░рдЬ्рдЮाрдиाрдордз्рдпे рд╡ेрдЧाрдиे рд╡ाрдв рд╣ोрдд рдЖрд╣े. рдоाрдд्рд░ рд╕рд░्рд╡ाрдд рдоोрдаे рдЖрд╡्рд╣ाрди рдо्рд╣рдгрдЬे 80% рдЬाрдЧрддिрдХ рдКрд░्рдЬा рд╡ाрдкрд░ рдЕрд╕рд▓ेрд▓्рдпा рдЙрд╖्рдг рд╡ рд╡ाрд╣рддूрдХ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ाрдд рдпाрдЪा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХрд░рдгे. рдЬрдЧाрддीрд▓ 20 рд╕рд░्рд╡ाрдд рдоोрда्рдпा рдКрд░्рдЬा рдЧ्рд░ाрд╣рдХांрдордз्� �े рд╡рд░्рд╖ 2012-2014 рдордз्рдпे, рдлрдХ्рдд 13 рджेрд╢ांрдордз्рдпे рдпाрдмाрдмрддीрдд рд╡ाрдв рджिрд╕ूрди рдЖрд▓ी рдЖрд╣े. рдлрдХ्рдд рдЗрдЯрд▓ी рдЖрдгि рдпुрдиाрдпрдЯेрдб рдХिंрдЧрдбрдо рдордз्рдпे рдпा рдХाрд│ाрдд рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ 1% рдкेрдХ्рд╖ा рдЬाрд╕्рдд рд╡ाрдв рджिрд╕ूрди рдЖрд▓ी рдЖрд╣े.
▪️рднाрд░рддाрдордзीрд▓ рдкрд░िрд╕्рдеिрддी
▪️рд╡िрдЬेрдЪी рдЙрдкрд▓рдм्рдзрддा: рднाрд░рддाрдд 79% рд▓ोрдХрд╕ंрдЦ्рдпेрд╕ाрдаी рд╡ीрдЬ рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдЭाрд▓ी рдЖрд╣े. рд╡рд░्рд╖ 1990-2014 рдпा рдХाрд│ाрдд рд▓ोрдХрд╕ंрдЦ्рдпेрдиुрд╕ाрд░ рд╢рд╣рд░ी рдЖрдгि рдЧ्рд░ाрдоीрдг рднाрдЧाрдд рд╡ीрдЬ рдЙрдкрд▓рдм्рдзрддा рдпाрдЪ्рдпा рдЖрдзाрд░ाрд╡рд░ рд╣े рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖ рдЖрд╣ेрдд.
▪️рд╕्рд╡рдЪ्рдЫ рд╕्рд╡рдпंрдкाрдХ рдЙрдкрд▓рдм्рдзрддा: рднाрд░ рддाрдд 34% рд▓ोрдХрд╕ंрдЦ्рдпेрд╕ाрдаी рд╕्рд╡рдЪ्рдЫ рд╕्рд╡рдпंрдкाрдХ рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдЭाрд▓े рдЖрд╣े. рд╡рд░्рд╖ 2000-2014 рдпा рдХाрд│ाрдд рд▓ोрдХрд╕ंрдЦ्рдпेрдиुрд╕ाрд░ рд╕्рд╡рдпंрдкाрдХाрдЪे рдЗंрдзрди рд╡ рддंрдд्рд░рдЬ्рдЮाрди рдпाрдЪी рдЙрдкрд▓рдм्рдзрддा рдпाрдЪ्рдпा рдЖрдзाрд░ाрд╡рд░ рд╣े рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖ рдЖрд╣ेрдд.
▪️рдирд╡ीрдХрд░рдгीрдп рдКрд░्рдЬा: рд╡рд░्рд╖ 1990-2014 рдпा рдХाрд│ाрддीрд▓ рдирд╡ीрдХрд░рдгीрдп рдКрд░्рдЬेрдЪ्рдпा рдЕрд╣рд╡ाрд▓ाрдиुрд╕ाрд░, рдПрдХूрдг рдЕंрддिрдо рдКрд░्рдЬा рд╡ाрдкрд░ाрдд 37% рдирд╡ीрдХрд░рдгीрдп рдКрд░्рдЬेрдЪा рд╡ाрдЯा рдЖрд╣े.
▪️рдКрд░्рдЬा рдХाрд░्рдпрдХ्рд╖рдорддा: рд╡рд░्рд╖ 1990-2014 рдпा рдХाрд│ाрддीрд▓ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдКрд░्рдЬा рддीрд╡्рд░рддा рдЖрдгि рд╕рд░्рд╡ рджेрд╢ांрд╕ा� �ीрдЪ्рдпा CAGR рдЪ्рдпा рдЕрд╣рд╡ाрд▓ाрдиुрд╕ाрд░, 5 MJ рдк्рд░рддी US$ PPP 2011 рдЗрддрдХी рдЖрд╣े.
▪️рдЧ्рд▓ोрдмрд▓ рдЯ्рд░ॅрдХिंрдЧ рдл्рд░ेрдорд╡рд░्рдХ 2017 рд╡िрд╖рдпी
рдЧ्рд▓ोрдмрд▓ рдЯ्рд░ॅрдХिंрдЧ рдл्рд░ेрдорд╡рд░्рдХ 2017 (GTF) рдпाрдордзूрди рдКрд░्рдЬा рдЙрдкрд▓рдм्рдзрддा, рдКрд░्рдЬा рдХाрд░्рдпрдХ्рд╖рдорддा рдЖрдгि рдирд╡ीрдХрд░рдгीрдп рдКрд░्рдЬा рдпाрдордз्рдпे рдиिंрджрд╡рд▓ेрд▓्рдпा рдк्рд░рдЧрддीрдЪ्рдпा рдЬाрдЧрддिрдХ рдЖрдХрдбेрд╡ाрд░ीрд╕рд╣ рдЖंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕рдоुрджाрдп рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддे. рдпा рддीрди рд╕्рддंрднाрд╡рд░ рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рджेрд╢ाрддीрд▓ рдк्рд░рдЧрддीрдЪे рдоूрд▓्рдпांрдХрди рдХेрд▓े рдЧेрд▓े рдЖрд╣े, рдЬ्рдпाрдордзूрди 2030 рд╢ाрд╢्рд╡рдд рд╡िрдХाрд╕ рдЙрдж्рджिрд╖्рдЯे (SDG) рд▓рдХ ्рд╖्рдп рд╕ाрдз्рдп рдХрд░рдг्рдпाрд╕ाрдаी рдЖрдкрдг рдХिрддी рджूрд░ рдЖрд╣ोрдд рдпाрдЪे рдЪिрдд्рд░ рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╣ोрддे.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕рдоुрдж्рд░рддрдЯрд╡рд░्рддी рджिрд╡рд╕ рджेрд╢рднрд░ाрдд рд╕ाрдЬрд░ा
5 рдПрдк्рд░िрд▓ рд░ोрдЬी рднाрд░рддाрдЪा рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕рдоुрдж्рд░рддрдЯрд╡рд░्рддी рджिрд╡рд╕ рджेрд╢рднрд░ाрдд рд╕ाрдЬрд░ा рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ा.
рд╕ाрдпрдЗंрдбिрдпा рд╕्рдЯीрдо рдиेрд╡्рд╣िрдЧेрд╢рди рдХंрдкрдиीрдЪे рдкрд╣िрд▓े рдЬрд╣ाрдЬ 'рдПрд╕.рдПрд╕. рд▓ॉрдпрд▓्рдЯी', рдЬ्рдпाрдиे рдпुрдиाрдпрдЯेрдб рдХिंрдЧрдбрдордХрдбे рдк्рд░рд╡ाрд╕ рдХрд░ूрди 5 рдПрдк्рд░िрд▓ 1919 рд╕ाрд▓ी рд╕ुрдЪाрд▓рди рдЗрддिрд╣ाрд╕ рддрдпाрд░ рдХेрд▓ा рд╣ोрддा. рдпा рдШрдЯрдиेрдЪ्рдпा рд╕्рдоृрддीрдд � ��ा рджिрд╡рд╕ рд╕ाрдЬрд░ा рдХрд░рдг्рдпाрдд рдпेрддो. рдк्рд░рдердо рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕рдоुрдж्рд░рддрдЯрд╡рд░्рддी рджिрд╡рд╕ 1964 рд╕ाрд▓ी рд╕ाрдЬрд░ा рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ा.
рднाрд░рддाрд▓ा рд╕ुрдоाрд░े 7516 рдХिрд▓ोрдоीрдЯрд░рдЪी рдХिрдиाрд░рдкрдЯ्рдЯी рд▓ाрднрд▓ेрд▓ी рдЖрд╣े. рджेрд╢ाрдд рдХेंрдж्рд░ рд╕рд░рдХाрд░рдЪ्рдпा рдиिрдпंрдд्рд░рдгाрдд рдПрдХूрдг 182 рдмंрджрд░े рдЖрд╣ेрдд, рдд्рдпाрдкैрдХी рд╡िрд╢ेрд╖ рджрд░्рдЬा 'рдоेрдЬрд░ рдкोрд░्рдЯ' рдЕрд╕рд▓ेрд▓े 12 рдмंрджрд░े рдЖрд╣ेрдд. рд╣ी рдмंрджрд░े рднाрд░рддीрдп рдмंрджрд░े рдХाрдпрджा (IPA), 1908 рдЕрди्рд╡рдпे рдк्рд░рд╢ाрд╕िрдд рдХेрд▓े рдЬाрддे. рдоेрдЬрд░ рдкोрд░्рдЯ рдЯ्рд░рд╕्рдЯ рдХाрдпрджा (MPTA), 1963 рд╣े рдоेрдЬрд░ рдкोрд░्рдЯрдордз्рдпे рдк्рд░рд╢ाрд╕рдХीрдп рдЪौрдХрдЯ рди� ��рд╢्рдЪिрдд рдХрд░рддे. рд╡рд░्рддрдоाрдиाрдд рдк्рд░рдоाрдгाрдЪ्рдпा рджृрд╖्рдЯीрдиे рднाрд░рддाрдЪ्рдпा рдЖंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╡्рдпाрдкाрд░ाрдЪ्рдпा 90% рдЖрдгि рдХिंрдорддीрдЪ्рдпा рджृрд╖्рдЯीрдиे 77% рд╡्рдпाрдкाрд░ рд╕рдоुрдж्рд░рдоाрд░्рдЧे рд╣ोрддो.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рдИрд╢ाрди्рдп рднाрд░рддाрдд 40000 рдХोрдЯी рд░ुрдкрдпांрдЪा рдж्рд░ुрддрдЧрддी рдк्рд░рдХрд▓्рдк рдЬाрд╣ीрд░
рд░рд╕्рддे рд╡ाрд╣рддूрдХ рдЖрдгि рдорд╣ाрдоाрд░्рдЧ рдоंрдд्рд░ाрд▓рдпाрдиे рдИрд╢ाрди्рдп рднाрд░рддाрдд 40,000 рдХोрдЯी рд░ूрдкрдпांрдЪा рдж्рд░ुрддрдЧрддी рдорд╣ाрдоाрд░्рдЧ рд╡िрдХрд╕िрдд рдХрд░рдг्рдпाрдЪा рдк्рд░рдХрд▓्рдк рдЬाрд╣ीрд░ рдХेрд▓ा рдЖрд╣े.
рдк्рд░рдХрд▓्рдкांрддрд░्рдЧрдд 1300 рдХिрд▓ोрдоीрдЯрд░ рд▓ां рдм рдкрдЯ्рдЯा рд╡िрдХрд╕िрдд рдХेрд▓ा рдЬाрдгाрд░ рдЖрд╣े. рд╣ा рдоाрд░्рдЧ рдЖрд╕ाрдо рдордз्рдпे рдм्рд░рдо्рд╣рдкुрдд्рд░ा рдирджीрд▓рдЧрдд рд╡िрдХрд╕िрдд рдХेрд▓्рдпा рдЬाрдгाрд░ рдЖрд╣े.
рдпाрд╕ाрдаी рдЖрд╕ाрдо рд╕рд░рдХाрд░, рднाрд░рддीрдп рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдорд╣ाрдоाрд░्рдЧ рдк्рд░ाрдзिрдХрд░рдг (NHAI) рдЖрдгि рднाрд░рддीрдп рдЬрдоिрдиी рдЬрд▓рдоाрд░्рдЧ (Inland Waterways of India -IWAI) рдпांрдЪ्рдпा рдХрд░ाрд░ рдЭाрд▓ा.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рдЖंрдз्рд░ рдк्рд░рджेрд╢ाрддीрд▓ рд╕рд░्рд╡ рдоंрджिрд░ांрдордз्рдпे
рдк्рд▓ॅрд╕्рдЯिрдХрд╡рд░ рдмंрджी рдШाрд▓рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ी
рдЖंрдз्рд░рдк्рд░рджेрд╢ рд╕рд░рдХाрд░рдиे рд░ाрдЬ्рдпाрддीрд▓ рд╕рд░्рд╡ рдоंрджिрд░ांрдЪ्рдпा рдкрд░िрд╕рд░ाрдд рдк्рд▓ाрд╕्рдЯिрдХрдЪ्рдпा рдкिрд╢рд╡्рдпा рд╡ाрдкрд░рдг्рдпाрд╡рд░ рдмंрджी рдШाрд▓рдг्рдпाрдЪा рдЖрджेрд╢ рджिрд▓ा рдЖрд╣े. рдЖрджेрд╢ाрдиुрд╕ाрд░, рдк्рд░рд╕ाрдж рд╡ा рд▓ाрдбू рдмांрдзूрди рджेрдг्рдпाрдХрд░िрддा рджेрд╡рджेрд╡рддांрдЪ्рдпा рдк्рд░рддिрдоा рдЪिрдд्рд░िрдд рдирд╕рд▓ेрд▓्рдпा рдХाрдЧрджी рдкिрд╢рд╡्рдпा рд╡ाрдкрд░рдг्рдпाрд╕ рдкрд░рд╡ाрдирдЧी рджिрд▓ी рдЧेрд▓ी рдЖрд╣े.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рд╕рдд्рдпाрд░्рдеी рдпांрдиी рдмांрдЧ्рд▓ाрджेрд╢ाрдд '100
рдоिрд▓िрдпрди рдлॉрд░ 100 рдоिрд▓िрдпрди' рдЕрднिрдпाрди рд╕ुрд░ू рдХेрд▓े
рдиोрдмेрд▓ рдкाрд░िрддोрд╖िрдХ рд╡िрдЬेрддे рдХैрд▓ाрд╢ рд╕рдд्рдпाрд░्рдеी рдпांрдиी 2 рдПрдк्рд░िрд▓ 2017 рдкाрд╕ूрди рдмांрдЧ्рд▓ाрджेрд╢рдордз्рдпे '100 рдоिрд▓िрдпрди рдлॉрд░ 100 рдоिрд▓िрдпрди' рдпा рдд्рдпांрдЪ्рдпा рдмाрд▓рдХांрдЪे рдЕрдзिрдХाрд░ рдЕрднिрдпाрдиाрд▓ा рд╕ुрд░ुрд╡ाрдд рдХेрд▓ी рдЖрд╣े. рдЕрднिрдпाрдиाрдд, рдЬрдЧрднрд░ाрддीрд▓ 100 рджрд╢рд▓рдХ्рд╖ рд╡ंрдЪिрдд рдмाрд▓рдХांрд╕ाрдаी 100 рджрд╢рд▓рдХ्рд╖ рдпुрд╡рдХ рдЖрдгि рдмाрд▓рдХे рдЬрдорд╡рдг्рдпाрд╕ाрдаी рдк्рд░рдпрдд्рди рдХेрд▓े рдЬाрдд рдЖрд╣े.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рд╕рд░्рд╡ोрдЪ्рдЪ рди्рдпाрдпाрд▓рдпाрдХрдбूрди HIV рдмाрдзिрдд рдмाрд▓рдХांрдиा рд╡ंрдЪिрдд рдЧрдЯ рдо्рд╣рдгूрди рд╕ ूрдЪिрдд
рд╕рд░्рд╡ोрдЪ्рдЪ рди्рдпाрдпाрд▓рдпाрдиे рд╢िрдХ्рд╖рдгाрдЪा рдЕрдзिрдХाрд░ рдХाрдпрдж्рдпाрдЕंрддрд░्рдЧрдд рдПрдХ рд╕ूрдЪрдиा рдЬाрд░ी рдХрд░рдг्рдпाрдЪा рд╡िрдЪाрд░ рдХрд░рдг्рдпाрд╕ाрдаी рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░ांрдиा рдЖрджेрд╢ рджिрд▓ा рдЖрд╣े. рд╣ा рдЖрджेрд╢ HIV рдмाрдзिрдд рдмाрд▓рдХांрдиा рдоोрдлрдд рд╡ рд╕рдХ्рддीрдЪे рд╢िрдХ्рд╖рдг рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдг्рдпाрдд, рд░ाрдЬ्рдпрдШрдЯрдиा рдЕंрддрд░्рдЧрдд рдоूрд▓рднूрдд рдЕрдзिрдХाрд░ рдоिрд│рд╡ूрди рджेрдг्рдпाрд╕ рдорджрдд рдХрд░рдг्рдпाрдЪ्рдпा рдЙрдж्рджेрд╢ाрдиे рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рдЕрдзिрдХाрд░ рдоिрд│рд╡ूрди рджेрдг्рдпाрд╕ाрдаी 'рд╡ंрдЪिрдд рдЧрдЯ' рдо्рд╣рдгूрди рдЬाрд╣ीрд░ рдХрд░рдгे, рдпाрд╕ाрдаी рдЖрд╣े.
рд╣ा рдиिрд░्рдгрдп рднाрд░рддाрдЪे рд╕рд░рди्рдпाрдп� ��рдзीрд╢ рдЬे. рдПрд╕. рдЦेрд╣ाрд░ рдЖрдгि рдбी. рд╡ाрдп. рдЪंрдж्рд░рдЪूрдб рдпांрдиी рджिрд▓ा рдЖрд╣े. рдЦंрдбрдкीрдаाрдиे рдоोрдлрдд рдЖрдгि рд╕рдХ्рддीрдЪे рд╢िрдХ्рд╖рдгाрд╕ाрдаी рдмाрд▓рдХांрдЪे рдЕрдзिрдХाрд░ рдЕрдзिрдиिрдпрдо, 2009 рдЪ्рдпा рдХрд▓рдо 2 (рдб) рдЕंрддрд░्рдЧрдд рд╕ूрдЪрдиा рдЬाрд░ी рдХрд░рдг्рдпाрд╕ाрдаी рд░ाрдЬ्рдпांрдиा рдЪाрд░ рдЖрдард╡рдб्рдпाрдЪा рдХाрд▓ाрд╡рдзी рджिрд▓ा рдЖрд╣े.
рд░ाрдЬ्рдпांрдиा рдЬाрдд, рд╕ाрдоाрдЬिрдХ, рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ, рднाрд╖िрдХ, рднौрдЧोрд▓िрдХ, рд▓िंрдЧ рдЗ. рдХाрд░рдгांрд╡рд░ूрди рд╡ंрдЪिрдд рдЧрдЯाрддीрд▓ рдмाрд▓рдХ рдо्рд╣рдгूрди рдкрд░िрднाрд╖िрдд рдХрд░рдг्рдпाрд╕ाрдаी рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░рд▓ा рдд्рдпाрд╕ंрдмंрдзिрдд рд╕ुрдЪрдиा рдЬाрд░ी рдХрд░ाрд╡ी рд▓ाрдЧрддे. рдХाрдпрдж्рдпाрдиुрд╕ाрд░, 6 рддे 14 рд╡рд░्рд╖े рд╡рдпोрдЧрдЯाрддीрд▓ рдмाрд▓рдХांрдиा рд╢िрдХ्рд╖рдг рд╕рдХ्рддीрдЪे рдЖрд╣े.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рд╡рд░्рд╖ 2016-17 рдордз्рдпे 5400MW рдкрд╡рди рдКрд░्рдЬा рдХ्рд╖рдорддेрдЪी рд╡ाрдв рдЭाрд▓ी
рджेрд╢ाрдиे рдард░рд╡рд▓ेрд▓्рдпा 4000 рдоेрдЧाрд╡ॅрдЯ (MW) рдКрд░्рдЬेрдЪ्рдпा рдз्рдпेрдп рд╕ाрдз्рдп рдХрд░рдг्рдпाрдЪ्рдпा рдк्рд░рдпрдд्рдиाрдд, рд╡рд░्рд╖ 2016-17 рдордз्рдпे 5400 MW рдиे рдкрд╡рди рдКрд░्рдЬा рдХ्рд╖рдорддेрдд рд╡ाрдв рдЭाрд▓ी рдЖрд╣े. рдпाрдордз्рдпे рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдпोрдЧрджाрди рдЖंрдз्рд░ рдк्рд░рджेрд╢рдЪे (2190 MW) рдЖрд╣े. рдд्рдпाрдиंрддрд░ рдЧुрдЬрд░ाрдд (1275 MW) рдЖрдгि рдХрд░्рдиाрдЯрдХ (882 MW) рдпा рд░ाрдЬ्рдпांрдЪे рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдпोрдЧрджाрди рдЖрд╣े.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рдоिрдЭोрд░рдо UDAY рдпोрдЬрдиेрдд рд╕рд╣рднाрдЧी
рд╣ोрдгाрд░ा 27 рд╡ा рд░ाрдЬ्рдп
рд░ाрдЬ्рдп рд╡ीрдЬ рд╡िрддрд░рдг рд╡िрднाрдЧाрдЪ्рдпा рдХ्рд░िрдпाрди्рд╡рдпрдХ рд╕ुрдзाрд░рдгेрд╕ाрдаी рдЙрдЬ्рд╡рд▓ DISCOM рдЕॅрд╢्рдпुрд░рди्рд╕ рдпोрдЬрдиा (UDAY) рдЕंрддрд░्рдЧрдд рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдЖрдгि рдоिрдЭोрд░рдо рд░ाрдЬ्рдп рдпांрдЪ्рдпाрдд рд╕ाрдоंрдЬрд╕्рдп рдХрд░ाрд░ рдЭाрд▓ा рдЖрд╣े.
рдпाрд╕ोрдмрддрдЪ рдоिрдЭोрд░рдо рд╣ा UDAY рдпोрдЬрдиेрдд рд╕рд╣рднाрдЧी рд╣ोрдгाрд░ा 27 рд╡ा рд░ाрдЬ्рдп рдард░рд▓ा рдЖрд╣े. рдоिрдЭोрд░рдо рдпोрдЬрдиेрдд рднाрдЧ рдШेрддрд▓्рдпाрдиे рдЕंрджाрдЬे 198 рдХोрдЯी рд░ूрдкрдпांрдЪा рдПрдХूрдгрдЪ рдиिрд╡्рд╡рд│ рд▓ाрдн рдоिрд│рдгाрд░ рдЖрд╣े.
UDAY рдпोрдЬрдиा рд╡ीрдЬ рд╡िрддрд░рдгाрдордз्рдпे рдЖрдврд│ूрди рдпेрдгाрд░्рдпा рдЖрд░्рдеिрдХ рдЧोंрдзрд│ाрд╡рд░ рдХाрдпрдо рд╕्рд╡рд░ूрдкी рдЙрдкाрдп рд╢ोрдзрдг्рдпाрд╕ाрдаी рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░рдиे рд╕ुрд░ू рдХेрд▓ेрд▓ी рдпोрдЬрдиा рдЖрд╣े, рдЬ्рдпाрдордзूрди рднाрд░рддाрдордзीрд▓ рд╡ीрдЬ рд╡िрддрд░рдг рдХंрдкрди्рдпांрдиा (DISCOM) рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдЖрдгि рдкुрдирд░ुрдЬ्рдЬीрд╡рди рдЕрд░्рдерд╕рд╣ाрдп्рдп рдк्рд░рджाрди рдХेрд▓े рдЬाрдд рдЖрд╣े. рдпोрдЬрдиेрд▓ा рдиोрд╡्рд╣ेंрдмрд░ 2015 рдкाрд╕ूрди рд╕ुрд░ुрд╡ाрдд рдЭाрд▓ी. рдЖंрдз्рд░рдк्рд░рджेрд╢ рд╣े рдпा рдпोрдЬрдиेрдд рд╕рд╣рднाрдЧी рд╣ोрдгाрд░े рдк्рд░рдердо рд░ाрдЬ्рдп рдЖрд╣े.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рдкाрдХ рдХैрдж्рдпाрдЪी рднाрд░рддीрдп рддुрд░ूंрдЧाрдд рдЬрди्рдорд▓ेрд▓ी рдоुрд▓рдЧी рднाрд░рддीрдп рдШोрд╖िрдд
рджрд╣ा рд╡рд░्рд╖ рддुрд░ूंрдЧाрдд рдЦिрддрдкрдд рдкрдбрд▓्рдпाрд╡� �� рдШрд░ी рдЬाрдпрдЪी рд╡ेрд│ рдЖрд▓ी рдХी рддो рдХैрджी рдХिрддी рдЖрдиंрджी рдЕрд╕рддो. рд╢िрд╡ाрдп рддो рддुрд░ूंрдЧ рдЬрд░ рдкрд░рджेрд╢ाрддрд▓ा рдЕрд╕рд▓ा рддрд░ рдЖрдкрд▓ी рд╢िрдХ्рд╖ा рд╕ंрдкрд╡ूрди рдоाрдпрджेрд╢ी рдкрд░рддрдг्рдпाрдЪी рд╡ेрд│ рдЭाрд▓्рдпाрд╡рд░ рддрд░ рдд्рдпा рдХैрдж्рдпाрдЪ्рдпा рдЖрдиंрджाрд▓ा рдХुрдард▓ीрдЪ рд╕ीрдоा рдирд╕рддे. рдкрдг рдПрдХрдоेрдХांрдЪी рд╢рдд्рд░ुрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ं рдЕрд╕рдгाрд▒्рдпा рднाрд░рдд рдЖрдгि рдкाрдХिрд╕्рддाрдирдордзूрди рдПрдХрдоेрдХांрдЪे рдХैрджी рдкрд░рдд рдкाрдард╡рдг्рдпाрдЪ्рдпा рдмाрдмрддीрдд рдЕрдиेрдХ рдЧुंрддे рдЕрд╕рддाрдд.
рддрд╕ाрдЪ рдПрдХ рдк्рд░рдХाрд░ рдлाрддिрдоा рдЖрдгि рддिрдЪ्рдпा рдмрд╣िрдгीрд╕ोрдмрдд рдЭाрд▓ाрдп. реирежрежрем рдЪ्рдпा рдоे рдорд╣िрди्рдпाрдд рдпा рджो� ��ींрдиा рд╡ाрдШा рдмाॅрд░्рдбрд░рд╡рд░ рдб्рд░рдЧ्рдЬрдЪं рд╕्рдордЧрд▓िंрдЧ рдХрд░рдд рдЕрд╕рддाрдиा рдкрдХрдбрд▓ं рдЧेрд▓ं рд╣ोрддं. рдд्рдпांрдиा рднाрд░рддीрдп рдХोрд░्рдЯाрдиे рд╢िрдХ्рд╖ा рд╕ुрдиाрд╡рд▓ी. рдкрдг рдпा рд╢िрдХ्рд╖ेрджрд░рдо्рдпाрди рдлाрддिрдоाрдиे рддुрд░ूंрдЧाрдд рддिрдЪ्рдпा рдоुрд▓ीрд▓ा рдЬрди्рдо рджिрд▓ा. рдЖрддा рдлाрддिрдоा рдЖрдгि рддिрдЪी рдмрд╣ीрдг рддिрдЪ्рдпा рдкाрдХिрд╕्рддाрдирдордзрд▓्рдпा рдШрд░ी рдЬाрдпрд▓ा рддрдпाрд░ рдЭाрд▓ी рдЕрд╕рд▓ी рддрд░ी рддिрдЪ्рдпा рдоुрд▓ीрд▓ा рдкाрдХिрд╕्рддाрдирдордз्рдпे рдЬाрдК рджेрдг्рдпाрдд рдЕрдиेрдХ рдЕрдбрдЪрдгी рдЙрдн्рдпा рд░ाрд╣िрд▓्рдпा рдЖрд╣ेрдд. рдпाрдЪ рдХाрд░рдг рдо्рд╣рдгрдЬे рдлाрддिрдоाрдЪी рдоुрд▓рдЧी рднाрд░рддीрдп рдиाрдЧрд░िрдХ рдард░рд▓ी рдЖрд╣ े. рддिрд▓ा рдЖрддा рднाрд░рддीрдп рдкाрд╕рдкोрд░्рдЯ рдШेрдд рдкाрдХिрд╕्рддाрдирдЪ्рдпा рд╡्рд╣िрд╕ाрд╕ाрдаी рдЕрд░्рдЬ рдХрд░ाрд╡ा рд▓ाрдЧेрд▓. рдЖрдгि рдд्рдпाрдиंрддрд░ рддिрд▓ा рдХुрдаे рдкाрдХिрд╕्рддाрдирдордз्рдпे рд░ाрд╣ाрдпрдЪी рдкрд░рд╡ाрдирдЧी рдоिрд│ेрд▓.
рдиाрдЧрд░िрдХрдд्рд╡ाрдЪ्рдпा рдиिрдпрдоांрдиुрд╕ाрд░ рдПрдЦाрдж्рдпा рд╡्рдпрдХ्рддीрдЪा рдЬрди्рдо рдЬ्рдпा рджेрд╢ाрдд рдЭाрд▓ा рдЕрд╕ेрд▓ рдд्рдпा рджेрд╢ाрдЪं рдиाрдЧрд░िрдХрдд्рд╡ рдд्рдпा рд╡्рдпрдХ्рддीрд▓ा рдЖрдкोрдЖрдк рдоिрд│рддं. рдлाрддिрдоाрдЪ्рдпा рдоुрд▓ीрдЪा рдЬрди्рдо рднाрд░рддाрддрд▓्рдпा рддुрд░ूंрдЧाрдд рдЭाрд▓ा рдЕрд╕рд▓्рдпाрдиे рддिрд▓ा рднाрд░рддीрдп рдо्рд╣рдгूрди рдЧрдгрд▓ं рдЬाрдгाрд░ рдЖрд╣े. рдЖрдгि рдЖрдкрд▓्рдпा рдкोрдЯрдЪ्рдпा рдкोрд░ीрд▓ा рдЖрдкрд▓्рдпाрд╕ोрдмрдд рдаेрд╡рдг्рдпाрд╕ाрдаी рдлाрддिрдоाрд▓ा рддाрд░ेрд╡рд░рдЪी рдХрд╕рд░рдд рдХрд░ाрд╡ी рд▓ाрдЧрдгाрд░ рдЖрд╣े.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рд░ेрд▓्рд╡े рд╡िрдХाрд╕ рдк्рд░ाрдзिрдХрд░рдг рдард░рд╡рдгाрд░ рд░ेрд▓्рд╡ेрдЪे рддिрдХीрдЯ рджрд░
рдХेंрдж्рд░ीрдп рдХॅрдмिрдиेрдЯрдиे рд░ेрд▓्рд╡े рд╡िрдХाрд╕ рдк्рд░ाрдзिрдХрд░рдгाрд▓ा рдоंрдЬुрд░ी рджिрд▓ी рдЖрд╣े. рд░ेрд▓्рд╡े рд╡िрдХाрд╕ाрдаी рдХेंрдж्рд░ рд╕рд░рдХाрд░рдЪे рд╣े рдоोрдаे рдкाрдКрд▓ рдоाрдирд▓े рдЬाрдд рдЖрд╣े. рд░ेрд▓्рд╡े рд╕ेрд╡ा рд╕ुрдзाрд░рдгा рдЖрдгि рд░ेрд▓्рд╡ेрддीрд▓ рдЧुंрддрд╡рдгूрдХ рд╡ाрдврд╡рдг्рдпाрд╕ाрдаी рдпा рдк्рд░ाрдзिрдХрд░рдгाрдЪी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ी рдЖрд╣े.
рдЖрд░рдбीрдП рдЖрддा рд░� �рд▓्рд╡ेрдЪे рддिрдХीрдЯ рджрд░ рдЖрдгि рдоाрд▓рдЧाрдбीрдЪ्рдпा рднाрдбреЯाрд╡рд░ рдЕंрддिрдо рдиिрд░्рдгрдп рдШेрдИрд▓. рдХेंрдж्рд░ рд╕рд░рдХाрд░рдЪ्рдпा рдЕрдЦрдд्рдпाрд░िрддीрд▓ рд╣ी рд╕्рд╡рддंрдд्рд░ рд╕рдоिрддी рдЕрд╕ेрд▓. рд░ेрд▓्рд╡ेрдд рд╣ी рд╕рдоिрддी рдЕрд╕ाрд╡ी, рдЕрд╢ी рд╢िрдлाрд░рд╕ рдЕрдиेрдХ рджिрд╡рд╕ांрдкाрд╕ूрди рдХрд░рдг्рдпाрдд рдпेрдд рд╣ोрддी. 2001 рдордз्рдпे рд░ाрдХेрд╢ рдоोрд╣рди рд╕рдоिрддी рдЖрдгि 2014рдордз्рдпे рд╡िрд╡ेрдХ рджेрд╡рд░ाрдп рд╕рдоिрддीрдиेрд╣ी рдпा рд╕рдоिрддीрдЪी рд╢िрдлाрд░рд╕ рдХेрд▓ी рд╣ोрддी. рддрд░ рд░ेрд▓्рд╡ेрдоंрдд्рд░ी рд╕ुрд░ेрд╢ рдк्рд░рднू рдпांрдиीрд╣ी 2015-16рдЪ्рдпा рдЕрд░्рдерд╕ंрдХрд▓्рдкाрдд рдпा рд╕рдоिрддीрдЪा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдХेрд▓ा рд╣ोрддा. рд░ेрд▓्рд╡े рддिрдХीрдЯ рджрд░, рдо� �рд▓рдЧाрдбीрдЪे рднांрдб рдЖрдгि рдк्рд░рд╡ाрд╕ी рд╕ुрд╡िрдзा рдпाрдмाрдмрддрдЪा рдиिрд░्рдгрдп рдЖрддा рдХेрд╡рд│ рд░ेрд▓्рд╡ेрдоंрдд्рд░ाрд▓рдпрдЪ рдШेрдгा рдиाрд╣ी. рдЖрд░рдбीрдПрдордз्рдпे рдЕрд░्рдердоंрдд्рд░ाрд▓рдп,рдиिрддी рдЖрдпोрдЧाрд╕рд╣ рд╡िрд╡िрдз рд╡िрднाрдЧाрдЪे рдЕрдзिрдХाрд░ी рдЕрд╕рддीрд▓, рд╕рд░्рд╡ांрдЪ्рдпाрд╣ рд╕рд╣рдорддीрдиंрддрд░ рдХोрдгрдд्рдпाрд╣ी рдиिрд░्рдгрдпाрд╡рд░ рдЕंрддिрдо рдиिрд░्рдгрдп рдШेрддрд▓ा рдЬाрдИрд▓.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рдоिрдЧ-29 рдЪे рдЙрдб्рдбाрдг рдХрд░рдгाрд░ी рдкрд╣िрд▓ी рднाрд░рддीрдп рдорд╣िрд▓ा рдард░ू рд╢рдХрддे рдЖрдпрд╢ा
рд╡рдпाрдЪ्рдпा 21 рд╡्рдпा рд╡рд░्рд╖ी рд╡ाрдгिрдЬ्рдпिрдХ рд╡ैрдоाрдиिрдХाрдЪा рдкрд░рд╡ाрдиा рдоिрд│рд╡िрд▓ेрд▓ी рдЖрдпрд╢ा рдЕрдЬीрдЬ рд▓рдвाрдК рд╡िрдо� ��рди рдоिрдЧ-29 рдЙрдбрд╡िрдг्рдпाрдЪ्рдпा рддрдпाрд░ीрдд рдЖрд╣े. рдпाрд╕ाрдаी рддी рд░рд╢िрдпрди рд╕ंрд╕्рдеेрдЪ्рдпा рд╕ंрдкрд░्рдХाрдд рдЖрд╣े. рдЬрд░ рддिрд▓ा рдпाрдд рдпрд╢ рдоिрд│ाрд▓े рддрд░ рддी рд▓рдвाрдК рд╡िрдоाрдиाрдЪे рд╕ाрд░рде्рдп рдХрд░рдгाрд░ी рджेрд╢ाрдЪी рдкрд╣िрд▓ी рдЖрдгि рд╕рд░्рд╡ाрдд рддрд░ुрдг рдорд╣िрд▓ा рд╡ैрдоाрдиिрдХ рд╣ोрдг्рдпाрдЪा рдоाрди рдоिрд│рд╡ेрд▓. рдЖрдпрд╢ाрд▓ा рдоाрдз्рдпрдоिрдХ рд╢िрдХ्рд╖рдгाрджрд░рдо्рдпाрди рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी рд╡ैрдоाрдиिрдХ рдкрд░рд╡ाрдиा рдоिрд│ाрд▓ा рд╣ोрддा. рдЖрддा рдоाрдЭे рд▓рдХ्рд╖्рдп рд▓рдвाрдК рд╡िрдоाрди рдЙрдбрд╡िрдг्рдпाрдЪे рдЖрд╣े. рдЬрд░ рдпाрд╡рд░ рдиिрд░्рдгрдп рдЭाрд▓ा рддрд░ рд░рд╢िрдпाрдЪ्рдпा рд╕ोрдХुрд▓ рд╣рд╡ाрдИрддрд│ाрд╡рд░ूрди рд▓рд╡рдХрд░рдЪ рдЙрдб्рдбाрдг рднрд░े рди рдЕрд╕े рддिрдиे рдо्рд╣рдЯрд▓े. рдЖрдпрд╢ा рд╣ी рдЬрдо्рдоू-рдХाрд╢्рдоीрд░рдЪ्рдпा рдмाрд░ाрдоुрд▓्рд▓ाрдЪी рд░рд╣िрд╡ाрд╕ी рдЕрд╕ूрди рд╕рдз्рдпा рдПрдХ рдЗंрдЬिрди рдЕрд╕рдгाрд░े рд╕ेрд╕рдиा-152 рдЖрдгि рд╕ेрд╕рдиा-172 рд╡िрдоाрдиाрдЪे рд╕ाрд░рде्рдп рддी рдХрд░рддे.
рдХाрд╢्рдоीрд░рд╕рдорд╡ेрдд рджेрд╢ांрдЪ्рдпा рд╕рд░्рд╡ рдпुрд╡ांрдиा рд╕्рд╡рддःрдЪी рд╕्рд╡рдк्рдиे рдкूрд░्рдг рдХрд░ा рдЕрд╕ा рдоाрдЭा рд╕ंрджेрд╢ рдЖрд╣े. рдЬीрд╡рдиाрдд рд▓рдХ्рд╖्рдп рдиिрд╢्рдЪिрдд рдХрд░ा рдЖрдгि рддी рдоिрд│рд╡िрдг्рдпाрд╕ाрдаी рдоेрд╣рдирдд рдХрд░ा рдЕрд╕े рддिрдиे рдо्рд╣рдЯрд▓े рдЖрд╣े. рдоेрд╣рдирдд рдЖрдгि рдиिрд░्рдзाрд░ाрдоुрд│े рддी рджेрд╢ाрдЪ्рдпा рд▓ाрдЦो рдпुрд╡рддींрдЪी рдЖрджрд░्рд╢ рдмрдирд▓ी рдЖрд╣े.
#eMPSCkatta_Current_Affa irs
ЁЯФ╣26рд╡рд░्рд╖ाрдд рдкрд╣िрд▓्рдпांрджाрдЪ рдЕрдХ्рд╖рдп рдХुрдоाрд░рд▓ा рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдкुрд░рд╕्рдХाрд░
64рд╡्рдпा рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ांрдЪी рдШोрд╖рдгा рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ी рдЕрд╕ूрди рдмॅрд▓िрд╡ूрдб рд╕ुрдкрд░рд╕्рдЯाрд░ рдЕрдХ्рд╖ рдХुрдоाрд░рд▓ा рдкрд╣िрд▓्рдпांрджाрдЪ рд╕рд░्рд╡ोрдд्рдХृрд╖्рдЯ рдЕрднिрдиेрдд्рдпाрдЪा рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдоिрд│ाрд▓ा рдЖрд╣े. 'рд░ूрд╕्рддрдо'рдЪिрдд्рд░рдкрдЯाрддीрд▓ рднूрдоिрдХेрд╕ाрдаी рдЕрдХ्рд╖рдпрд▓ा рдЧौрд░рд╡рдг्рдпाрдд рдЖрд▓े рдЖрд╣े.
рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдиाрдиाрд╡рдЯी рдХेрд╕рд╡рд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд░ूрд╕्рддрдо рдпा рдЪिрдд्рд░рдкрдЯाрдд рдЕрдХ्рд╖рдп рдХुрдоाрд░рдиं рдиेрд╡्рд╣ी рдСрдлिрд╕рд░ рд░ूрд╕्рддрдо рдкाрд╡рд░ी рд╣ी рднूрдоिрдХा рд╕ाрдХाрд░рд▓ी рд╣ोрддी. рдЖрдкрд▓्рдпा рдЕрдиुрдкрд╕्рдеिрддीрдд рдкрдд्рдиीрд▓ा рдПрдХा рдкुрд░ूрд╖ाрдиे рднुрд▓рд╡рд▓्рдпाрдиंрддрд░ 'рд░ूрд╕्рддрдо'рдиे рдд्рдпाрдЪी рдХेрд▓ेрд▓ी рд╣рдд्рдпा рдЖрдгि рдд्рдпाрдЪी рджेрд╢рднрдХ्рддी рдпा рд╡िрд╖рдпाрд╡рд░ рдЪिрдд्рд░рдкрдЯाрдЪी рдХрдеा рдЖрдзाрд░िрдд рдЖрд╣े. рд░ूрд╕्рддрдордз्рдпे рдЕрдХ्рд╖рдпрд╕ोрдмрдд рдПрд▓िрдпाрдиा рдбिрдк्рд░ुрдЬ, рдЗрд╢ा рдЧुрдк्рдд, рдЙрд╖ा рдиाрдбрдХрд░्рдгी рд╣े рдХрд▓ाрдХाрд░ рдЭрд│рдХрд▓े рд╣ोрддे. рджрд░рдо्рдпाрди, рдЕрдХ्рд╖рдп рдХुрдоाрд░рдиे рдпा рд╕рди्рдоाрдиाрд╡िрд╖рдпी рд╕рд░्рд╡ांрдЪे рдЖрднाрд░ рдоाрдирд▓े рдЖрд╣ेрдд. рдЯ्рд╡िрдЯрд░рдЪ्рдпा рдоाрдз्рдпрдоाрддूрди рдЕрдХ्рд╖рдпрдиे рдЖрдкрд▓्рдпा рднाрд╡рдиा рд╡्рдпрдХ्рдд рдХेрд▓्рдпा рдЖ� ��ेрдд.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рднाрд░рддाрдЪ्рдпा рдкрд░्рдпрдЯрди рдоाрдиांрдХрдиाрдд рд╕ुрдзाрд░рдгा
рдЖंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдкाрддрд│ीрд╡рд░ рдкрд░्рдпрдЯрдирд╕ंрдмंрдзीрдЪ्рдпा рд╕्рдкрд░्рдзाрдд्рдордХ рдпाрджीрдордз्рдпे рднाрд░рддाрдЪे рдоाрдиांрдХрди 12 рдиे рд╕ुрдзाрд░рд▓े рдЕрд╕ूрди рдЖрддा 40 рд╡्рдпा рд╕्рдеाрдиाрд╡рд░ рдкोрд╣ोрдЪрд▓ा рдЖрд╣े. рд╣े рдоाрдиांрдХрди рд╡рд░्рд▓्рдб рдЗрдХोрдиॉрдоिрдХ рдлोрд░рдордХрдбूрди рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓े рдЖрд╣े. рдЖрд╢िрдпाрдордз्рдпे 12 рд╕्рдеाрдиाрдиे рдХाрдордЧिрд░ी рд╕ुрдзाрд░рдгा рднाрд░рдд рд╣ा рдПрдХрдЪ рджेрд╢ рдЖрд╣े. рдоाрдд्рд░ рдЬрдкाрди рдЖрдгि рдЪीрдирдЪ्рдпा рддुрд▓рдиेрдд рд╣ी рдХाрдордЧिрд░ी рдЕрдж्рдпाрдкрд╣ी рдХрдоीрдЪ рдЕрд╕рд▓्рдпाрдЪे � �िрд╕ूрди рдпेрддे. рдпा рдпाрджीрдордз्рдпे рдЬрдкाрди рдЖрдгि рдЪीрди рдЕрдиुрдХ्рд░рдоे рдЪौрде्рдпा рдЖрдгि 13 рд╡्рдпा рд╕्рдеाрдиी рдЖрд╣े. рдпुрд░ोрдкाрддीрд▓ рд╕्рдкेрди рд╣ा рджेрд╢ рдк्рд░рдердо рд╕्рдеाрдиी рд╡िрд░ाрдЬрдоाрди рдЖрд╣े.
рднाрд░рддाрд╕ाрд░рдЦ्рдпा рдЖрдХाрд░ाрдиे рд╡िрд╢ाрд▓ рдЕрд╕рдгाрд▒рдпा рджेрд╢ाрдд рдЕрдиेрдХ рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рд╡ाрд░рд╕ाрдХेंрдж्рд░े рдЖрд╣ेрдд. рдд्рдпांрдЪा рдЬाрдЧрддिрдХ рд╡ाрд░рд╕ा рд╕्рдерд│ांрдордз्рдпे рд╕рдоाрд╡ेрд╢рд╣ी рдЭाрд▓ेрд▓ा рдЖрд╣े. рдИ-рд╡्рд╣िрд╕ा рдЖрдгि рдСрди рдЕрд░ाрд╡्рд╣рдпрд▓ рд╡्рд╣िрд╕ा рджेрдг्рдпाрдд рдЖрд▓्рдпाрдиे рднाрд░рддाрдЪ्рдпा рдоाрдиांрдХрдиाрдд рд╕ुрдзाрд░рдгा рдЭाрд▓ी рдЖрд╣े. рдЖंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдкाрддрд│ीрд╡рд░ рдЖрдкрд▓े рдк� ��्рдпрдЯрди рдХेंрдж्рд░ рдЕрдзिрдХ рдЦुрд▓े рдХрд░рдг्рдпाрдЪा рднाрд░рддाрдХрдбूрди рдк्рд░рдпрдд्рди рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ा. рдкрд░्рдпрдЯрди рдЖрдгि рдк्рд░рд╡ाрд╕ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ाрд╕ाрдаी рдкाрдпाрднूрдд рд╕ुрд╡िрдзा рдЙрднाрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓्рдпाрдиे рднाрд░рддाрдиे рдЪांрдЧрд▓ी рдордЬрд▓ рдоाрд░рд▓ी рдЕрд╕рд▓्рдпाрдЪे рдо्рд╣рдгрдг्рдпाрдд рдЖрд▓े.
рдЧेрд▓्рдпा 15 рд╡рд░्рд╖ाрдд рднाрд░рддा рдпेрдгाрд▒рдпा рдкрд░्рдпрдЯрдХांрдЪ्рдпा рд╕ंрдЦ्рдпेрдд рд╡ाрдв рд╣ोрдд рдЖрд╣े. 2015 рдордз्рдпे 80 рд▓ाрдЦ рдкрд░्рдпрдЯрдХांрдиी рднाрд░рддाрд▓ा рднेрдЯ рджिрд▓ी рд╣ोрддी. рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рд╡ाрд░рд╕ा рдЖрдгि рдиैрд╕рд░्рдЧिрдд рд╕्рдд्рд░ाsрддांрдиी рд╕рдоृрдж्рдз рдЕрд╕рд▓्рдпाрдиे рдкрд░्рдпрдЯрдХ рднाрд░рддाрд▓ा рднेрдЯ рджेрдг� � рдЕрдзिрдХ рдкрд╕ंрдд рдХрд░рддाрдд. рдкрд░्рдпрдЯрдиाрд╕ рдЪाрд▓рдиा рджेрдг्рдпाрд╕ाрдаी рдпोрдЧ्рдп рдкाрд╡рд▓े рдЙрдЪрд▓рдг्рдпाрдд рдпेрдд рдЖрд╣ेрдд. рдоाрдд्рд░ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ेрд╕ंрджрд░्рднाрдд рдЕрдЬूрдирд╣ी рд╕рдоाрдзाрдирдХाрд░рдХ рдк्рд░рдЧрддी рдЭाрд▓ी рдирд╕рд▓्рдпाрдЪे рдирдоूрдж рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓े. рд╕्рдкेрди, рдл्рд░ाрди्рд╕ рдЖрдгि рдЬрд░्рдордиी рд╣े рджेрд╢ рдпाрджीрдордз्рдпे рдкрд╣िрд▓्рдпा рддीрди рд╕्рдеाрдиी рдЖрд╣ेрдд. рдкрд╣िрд▓्рдпा 15 рджेрд╢ांрдордз्рдпे 12 рджेрд╢ рд╣े рдЙрднрд░рдд्рдпा рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеेрдЪे рдЖрд╣ेрдд. рдЬрдкाрди, рдм्рд░िрдЯрди, рдЕрдоेрд░िрдХा, рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпा, рдЗрдЯрд▓ी, рдХॅрдирдбा, рд╕्рд╡िрдд्рдЭрд░्рд▓ंрдб рд╣े рдкрд╣िрд▓्рдпा 10 рджेрд╢ांрдордз्рдпे рдЖрд╣ेрдд.
#eMPSCka tta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рдлिрдлा рдоाрдиांрдХрди рдпाрджीрдд рднाрд░рддाрд▓ा 101 рд╡े рд╕्рдеाрди
рднाрд░рддीрдп рдлुрдЯрдмॉрд▓ рд╕ंрдШाрдиे рддрдм्рдмрд▓ рджोрди рджрд╢рдХाрдиंрддрд░ рдкुрди्рд╣ा рдПрдХрджा 101 рд╡्рдпा рд╕्рдеाрдиी рдЧुрд░ुрд╡ाрд░ी рдЭेрдк рдШेрддрд▓ी. рдирд╡्рдпाрдиे рдЬाрд╣ीрд░ рдоाрдиांрдХрди рдпाрджीрдд рдЧрдд рдЖрдард╡рдбреЯाрдЪ्рдпा рддुрд▓рдиेрдд рднाрд░рддाрдЪे рдоाрдиांрдХрди 31 рдЕंрдХांрдиी рд╕ुрдзाрд░рд▓े рдЖрд╣े. рдпाрд╢िрд╡ाрдп, рдЖрд╢िрдпा рдоाрдиांрдХрди рдпाрджीрдд рджेрдЦीрд▓ рднाрд░рдд 11 рд╡्рдпा рд╕्рдеाрдиी рдкोрд╣ोрдЪрд▓ा рдЖрд╣े.
рдлिрдлा рдоाрдиांрдХрди рдпाрджीрдд рднाрд░рддाрдиे рдк्рд░ाрдк्рдд рдХेрд▓ेрд▓े рдЖрдЬрд╡рд░рдЪे рд╕рд░्рд╡ोрдЪ्рдЪ рдоाрдиांрдХрди 94 рдЗрддрдХे рд░ाрд╣िрд▓े рдЖ рд╣े. рдлेрдм्рд░ुрд╡ाрд░ी 1996 рдордз्рдпे рдд्рдпांрдиी рдпा рдоाрдиांрдХрдиाрдкрд░्рдпंрдд рдордЬрд▓ рдоाрд░рд▓ी рд╣ोрддी. рдд्реЯाрдиंрддрд░ рднाрд░рддीрдп рд╕ंрдШ рдСрдХ्рдЯोрдмрд░ 1993 рдордз्рдпे 99 рд╡्рдпा рд╕्рдеाрдиी рддрд╕ेрдЪ рдСрдХ्рдЯोрдмрд░ 1999, рдбिрд╕ेंрдмрд░ 1993 рд╡ рдПрдк्рд░िрд▓ 1996 рдордз्рдпे 100 рд╡्рдпा рд╕्рдеाрдиी рд╡िрд░ाрдЬрдоाрди рд╣ोрддा.
рдоाрдЧीрд▓ рджोрди-рдПрдХ рд╡рд░्рд╖ाрдЪ्рдпा рдХाрд▓ाрд╡рдзीрдд рднाрд░рддीрдп рдлुрдЯрдмॉрд▓ рд╕ंрдШाрдиे рдЙрдд्рддрдо рдпрд╢ рдк्рд░ाрдк्рдд рдХेрд▓े рдЕрд╕ूрди рдд्рдпांрдиी рддрдм्рдмрд▓ 13 рдкैрдХी 11 рд╕ाрдордиे рдЬिंрдХрд▓े рдЖрд╣ेрдд. рдпाрдордз्рдпे рднूрддाрдирд╡िрд░ुрдж्рдз рдЦेрд│рд╡рд▓्рдпा рдЧेрд▓ेрд▓्рдпा рдЕрдирдзिрдХृрдд рд▓рдврддीрдЪाрд╣ी рд╕рдоाрд╡ेрд╢ рдЖ� �े. рднाрд░рддाрдиे рдпा рд╕рд░्рд╡ рд▓рдврддीрдд рдПрдХंрджрд░ीрдд 31 рдЧोрд▓ рдиोंрджрд╡рд▓े. рдЕрд▓ीрдХрдбेрдЪ рд╕ंрдШाрдиे рдПрдПрдлрд╕ी рдЖрд╢िрдпाрдИ рдЪрд╖рдХ рдкाрдд्рд░рддा рд▓рдврддीрдд рдо्рдпाрдирдоाрд░рдЪा 1-0 рдлрд░рдХाрдиे рдкрд░ाрднрд╡ рдХेрд▓ा. 64 рд╡рд░्рд╖ांрдЪ्рдпा рдХाрд▓ाрд╡рдзीрдд рднाрд░рддाрдиे рдо्рдпाрдирдоाрд░рд╡िрд░ुрдж्рдз рд╡िрдЬрдп рд╕ंрдкाрджрди рдХрд░рдг्рдпाрдЪा рд╣ा рдПрдХрдоेрд╡ рдк्рд░рд╕ंрдЧ рдард░рд▓ा. рдпाрдкूрд░्рд╡ी, рдоैрдд्рд░ीрдкूрд░्рдг рд▓рдврддीрдд рдХंрдмोрдбिрдпाрд╡िрд░ुрдж्рдз рдоिрд│рд╡рд▓ेрд▓ा 3-2 рдлрд░рдХाрдЪा рд╡िрдЬрдп рджेрдЦीрд▓ рд▓рдХ्рд╖рд╡ेрдзी рдард░рд▓ा. рдЧрддрд╡рд░्рд╖ी рднाрд░рддाрдиे рдк्рдпुрдПрд░्рддो рд░िрдХोрдЪा рддрдм्рдмрд▓ 4-1 рдЕрд╕ा рдЬोрд░рджाрд░ рдзुрд╡्рд╡ा рдЙрдбрд╡рд▓ा рд╣ोрддा, рддो рд╣ी рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рд╡िрдЬрдп рдард░рд▓ा.
рджрд░рдо्рдпाрди, рднाрд░рддीрдп рдлुрдЯрдмॉрд▓ рд╕ंрдШाрдЪे рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдХ рд╕्рдЯीрдлрди рдХॉрди्рд╕्рдЯेрди्рдЯाрдИрди рдпांрдиी рдпा рдкрд░ाрдХ्рд░рдоाрдмрдж्рджрд▓ рд╕ंрдШाрдЪी рдоुрдХ्рдд рдХंрдаाрдиे рдк्рд░рд╢ंрд╕ा рдХेрд▓ी. 'рдЖрддाрдкрд░्рдпंрддрдЪा рд╕ंрдШाрдЪा рдк्рд░рд╡ाрд╕ рдЦूрдкрдЪ рдЦрдбрддрд░ рд╣ोрддा рдЖрдгि рдПрдХंрджрд░ीрдд рд╡ाрдЯрдЪाрд▓ рдпोрдЧ्рдп рджिрд╢ेрдиे рд╣ोрдд рдЕрд╕рд▓्рдпाрдЪा рдЖрдо्рд╣ाрд▓ा рдЕрднिрдоाрди рдЖрд╣े. рдЕрдЦिрд▓ рднाрд░рддीрдп рдлुрдЯрдмॉрд▓ рд╕ंрдШрдЯрдиेрдЪे рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдк्рд░рдлुрд▓ рдкрдЯेрд▓ рд╡ рд╕рдЪिрд╡ рдХुрд╢рд▓ рджाрд╕ рдпांрдиी рдорд▓ा рдоाрдЭ्рдпा рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдгाрдд рд╕्рд╡ाрддंрдд्рд░्рдп рджिрд▓े. рдо्рд╣рдгूрди рдЪ рдпा рдмाрдмी рд╕ाрдз्рдп рдХрд░рдгे рд╢рдХ्рдп рдЭाрд▓े. рд╕рд╣ाрдпрдХ рдкрдердХाрддीрд▓ рд╕рд╣рдХाрд▒рдпांрдЪ्рдпा рдпोрдЧрджाрдиाрдЪाрд╣ी рдпेрдеे рдоी рдЖрд╡рд░्рдЬूрди рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдХрд░ेрди', рдЕрд╕े рд╕्рдЯीрдлрди рдпाрдк्рд░рд╕ंрдЧी рдо्рд╣рдгाрд▓े. рдЖрд╢्рдЪрд░्рдпाрдЪी рдмाрдм рдо्рд╣рдгрдЬे рдХॉрди्рд╕्рдЯेрди्рдЯाрдЗрди рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдХрдкрджी рд░ुрдЬू рдЭाрд▓े, рдд्рдпाрд╡ेрд│ी рднाрд░рддीрдп рд╕ंрдШ рддрдм्рдмрд▓ 171 рд╡्рдпा рд╕्рдеाрдиी рдлेрдХрд▓ा рдЧेрд▓ा рд╣ोрддा. рдкुрдвे рдиेрдкाрд│рд╡िрд░ुрдж्рдз рднाрд░рддाрдиे 2-0 рдЕрд╕ा рд╡िрдЬрдп рдоिрд│рд╡рд▓ा рд╡ рдд्рдпाрдиंрддрд░ рдХाрд╣ी рдЕрдкрд╡ाрдж рд╡рдЧрд│рддा рд╕ंрдШाрдиे рд╕ाрддрдд्рдпाрдиे рдпрд╢ рдк्рд░ाрдк्рдд рдХेрд▓े рдЖрд╣े.
рдЖрддा рджि. 7 рдЬूрди рд░ो рдЬी рднाрд░рдд рдоाрдпрджेрд╢ाрдд рд▓ेрдмрдиॉрдирд╡िрд░ुрдж्рдз рдЖंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕्рддрд░ाрд╡рд░ीрд▓ рдоैрдд्рд░ीрдкूрд░्рдг рд▓рдврдд рдЦेрд│рдгाрд░ рдЕрд╕ूрди рдд्рдпाрдиंрддрд░ рджि. 13 рдЬूрди рд░ोрдЬी рдПрдПрдлрд╕ी рдЖрд╢िрдпाрдИ рдкाрдд्рд░рддा рд╕ाрдорди्рдпाрдд рдХिрд░्рдЧीрдЬ рдк्рд░рдЬाрд╕рдд्рддाрдХрд╡िрд░ुрдж्рдз рдоुрдХाрдмрд▓ा рдХрд░рдгाрд░ рдЖрд╣े.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рдкोрд▓ाрдж рдиिрд░्рдпाрдд рд╡ाрдврд▓ी
рднाрд░рддीрдп рдкोрд▓ाрдж рдЙрдж्рдпोрдЧ рдЖрддा рд╕ाрд╡рд░рд▓ा рдЕрд╕ूрди рдкोрд▓ाрджाрдЪ्рдпा рдиिрд░्рдпाрддीрдд рд╡ाрдв рд╣ोрдКрди рддी рдпंрджा релрен рдЯрдХ्рдХे рдЭाрд▓ी рдЖрд╣े. рдд्рдпाрдЪрд╡ेрд│ी рдкрд░рджेрд╢ी рдкोрд▓ाрджाрд╡рд░ीрд▓ рдЕрд╡рд▓ंрдмिрдд्рд╡ рдХрдоी рд╣ोрдд рдЕрд╕ूрди рдпंрдж� � рдЖрдпाрдд рейрек рдЯрдХ्рдХ्рдпांрдкрд░्рдпंрдд рдШрд╕рд░рд▓ी рдЖрд╣े. рдкोрд▓ाрджाрдЪे рджेрд╢ाрддीрд▓ рдЙрдд्рдкाрджрди резреиреж рджрд╢рд▓рдХ्рд╖ рдЯрди рдЭाрд▓े рдЕрд╕ूрди реирежрейрежрдкрд░्рдпंрдд рд╣े рдЙрдд्рдкाрджрди рейрежреж рджрд╢рд▓рдХ्рд╖ рдЯрдиांрд╡рд░ рдиेрдг्рдпाрдЪा рд╕ंрдХрд▓्рдк рд╕рд░рдХाрд░рдиे рд╕ोрдбрд▓ा рдЕрд╕рд▓्рдпाрдЪे рдХेंрдж्рд░ीрдп рдкोрд▓ाрджрдоंрдд्рд░ी рдЪौрдзрд░ी рд╡ीрд░ेंрдж्рд░ рд╕िंрдЧ рдпांрдиी рд╕ांрдЧिрддрд▓े рдЖрд╣े.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣'рдЙрдЬ्рдЬ्рд╡рд▓ा'рдЪे рд▓ाрднाрд░्рдеी реи рдХोрдЯींрд╡рд░
рджाрд░िрдж्рд░्рдпрд░ेрд╖ेрдЦाрд▓ीрд▓ рдЧрд░ीрдм рдХुрдЯुंрдмांрдиा рдШрд░рдЧुрддी рдЧॅрд╕ рдоोрдлрдд рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдХрд░ूрди рджेрдгाрд▒्рдпा рдкंрддрдк्рд░рдзाрди рдЙрдЬ्рдЬ्рд╡рд▓ा рдп� �рдЬрдиेрдЪ्рдпा рд▓ाрднाрд░्рде्рдпांрдЪी рд╕ंрдЦ्рдпा рджोрди рдХोрдЯींрдЪ्рдпा рдШрд░ाрдд рдЧेрд▓ी рдЖрд╣े. рдкंрддрдк्рд░рдзाрди рдирд░ेंрдж्рд░ рдоोрджी рдпांрдиी рдЯ्рд╡िрдЯрдж्рд╡ाрд░े рд╣ी рдоाрд╣िрддी рджिрд▓ी. 'рдПрдХ рд╡рд░्рд╖ाрдкेрдХ्рд╖ा рдХрдоी рдХाрд▓ाрд╡рдзीрдд рд▓ाрднाрд░्рде्рдпांрдЪी рд╕ंрдЦ्рдпा рджोрди рдХोрдЯींрдЪ्рдпा рдШрд░ाрдд рдЧेрд▓ी рдЖрд╣े. рд╣ी рдЖрдордЪ्рдпाрд╕ाрдаी рдПрдХ рдЖрдиंрджाрдЪी рдЖрдгि рд╕рдоाрдзाрдиाрдЪी рдмाрдм рдЖрд╣े. рдЧрд░ीрдм рдорд╣िрд▓ांрдЪ्рдпा рдЖрдпुрд╖्рдпाрдд рдмрджрд▓ рдШрдбрд╡ूрди рдЖрдгрдг्рдпाрд╕ाрдаी рд╣ी рдпोрдЬрдиा рдХ्рд░ांрддिрдХाрд░рдХ рдард░рд▓ी рдЖрд╣े,' рдЕрд╕ेрд╣ी рдоोрджी рдпांрдиी рдЯ्рд╡िрдЯрдордз्рдпे рдо्рд╣рдЯрд▓े рдЖрд╣े. рдЧेрд▓्рдпाрд╡рд░्рд╖� � рез рдоे рд░ोрдЬी рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ाрддीрд▓ рдмрд▓िрдпाрдордз्рдпे рдпोрдЬрдиेрдЪी рдоुрд╣ूрд░्рддрдоेрдв рд░ोрд╡рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ी рд╣ोрддी. рд▓ाрдХूрдб рдЖрдгि рдХोрд│рд╢ाрдЪ्рдпा рдоाрдз्рдпрдоाрддूрди рд╕्рд╡рдпंрдкाрдХ рдХрд░рдгाрд▒्рдпा рдорд╣िрд▓ांрдиा рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдкрд░्рдпाрдп рджेрдг्рдпाрд╕ाрдаी рдЙрдЬ्рдЬ्рд╡рд▓ा рдпोрдЬрдиेрдЪी рд╕ुрд░ुрд╡ाрдд рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ी рд╣ोрддी.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рднाрд░рдд рдЬрдЧाрдд рд╕्рдоोрдХिंрдЧрдордз्рдпे рдЪौрдеा
'рд╕िрдЧाрд░ेрдЯ рдУрдврдгे рдЖрд░ोрдЧ्рдпाрд╕ाрдаी рд╣ाрдиीрдХाрд░рдХ рдЖрд╣े. рдд्рдпाрдоुрд│े рддुрдо्рд╣ाрд▓ा рдХँрди्рд╕рд░ рд╣ोрдК рд╢рдХрддो,' рдЕрд╕ा рд╡ैрдзाрдиिрдХ рдЗрд╢ाрд░ा рд╕िрдЧाрд░ेрдЯрдЪ्рдпा рдкाрдХिрдЯाрд╡рд░ рд▓� �рд╣िрд▓ेрд▓ा рдЕрд╕рд▓ा рддрд░ी рд╕िрдЧाрд░ेрдЯ рдУрдврдгाрд▒्рдпांрд╡рд░ рдоाрдд्рд░ рдд्рдпाрдЪा рдХाрд╣ीрдЪ рдкрд░िрдгाрдо рдЭाрд▓ेрд▓ा рджिрд╕ूрди рдпेрдд рдиाрд╣ी. рдиुрдХрдд्рдпाрдЪ рдЭाрд▓ेрд▓्рдпा рдПрдХा рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдгाрдд рдЬрдЧाрддीрд▓ рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рд╕्рдоोрдХिंрдЧ рдХрд░рдгाрд▒्рдпा рджेрд╢ांрдордз्рдпे рднाрд░рдд рдЪौрде्рдпा рдХ्рд░рдоांрдХाрд╡рд░ рдЕрд╕рд▓्рдпाрдЪं рдЖрдврд│ूрди рдЖрд▓ं рдЖрд╣े. рдд्рдпाрдоुрд│े рдХोрдгрдд्рдпाрд╣ी рд╡ैрдзाрдиिрдХ рдЗрд╢ाрд▒्рдпाрдЪा рд╕्рдоोрдХрд░्рд╕рд╡рд░ рдХाрд╣ीрд╣ी рдкрд░िрдгाрдо рдЭाрд▓ेрд▓ा рдирд╕рд▓्рдпाрдЪं рд╕्рдкрд╖्рдЯ рдЭाрд▓ं рдЖрд╣े.
'рдж рд▓ॅрдирд╕ेрдЯ' рдпा рд╡ैрдж्рдпрдХीрдп рдоाрд╕िрдХाрдд рд╣े рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг рдЫाрдкूрди рдЖрд▓ं рдЖрд╣े. реирежрез рел рдордз्рдпे рдЬрдЧाрдд рдЬेрд╡рдвे рдоृрдд्рдпू рдЭाрд▓े рдЖрд╣ेрдд рдд्рдпाрдкैрдХी рдк्рд░рдд्рдпेрдХ резреж рдоृрдд्рдпूрдоाрдЧे рдПрдХा рдоृрдд्рдпूрдЪं рдХाрд░рдг рд╕्рдоोрдХिंрдЧ рд╣े рдЖрд╣े. рдд्рдпाрддрд╣ी релреж рдЯрдХ्рдХे рдоृрдд्рдпू рдЬрдЧाрддीрд▓ рдЬ्рдпा рдЪाрд░ рджेрд╢ाрдд рдЭाрд▓ेрдд, рдд्рдпाрдд рднाрд░рдд рдЪौрде्рдпा рдХ्рд░рдоांрдХाрд╡рд░ рдЖрд╣े. реирежрезрел рдордз्рдпे рдЬрдЧाрдд ремрек рд▓ाрдЦ рд▓ोрдХांрдЪा рд╡ेрдЧрд╡ेрдЧрд│्рдпा рдХाрд░рдгाрдиे рдоृрдд्рдпू рдЭाрд▓ा. рдд्рдпाрдд резрез рдЯрдХ्рдХे рд▓ोрдХांрдЪा рдоृрдд्рдпू рдзुрдо्рд░рдкाрдиाрдоुрд│े рдЭाрд▓्рдпाрдЪं рдЖрдврд│ूрди рдЖрд▓ं рдЖрд╣े. рдпा резрез рдЯрдХ्рдХे рдоृрдд्рдпूрдордз्рдпे релреи рдЯрдХ्рдХे рд▓ोрдХांрдЪा рдоृрдд्рдпू рдЪीрди, рднा� ��рдд, рдЕрдоेрд░िрдХा рдЖрдгि рд░рд╢िрдпाрдд рдЭाрд▓ा рдЖрд╣े.
рдЪीрди, рднाрд░рдд рдЖрдгि рдЗंрдбोрдиेрд╢िрдпा рдпा рддीрди рджेрд╢ाрддीрд▓ рдкुрд░ूрд╖ рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рд╕्рдоोрдХिंрдЧ рдХрд░рдд рдЕрд╕рд▓्рдпाрдЪं рдЖрдврд│ूрди рдЖрд▓ं рдЖрд╣े. реирежрезрел рдордз्рдпे рдЬрдЧाрдд рдзुрдо्рд░рдкाрди рдХрд░рдгाрд▒्рдпा рдкुрд░ुрд╖ांрдордз्рдпे рд╕ुрдоाрд░े релрез.рек рдЯрдХ्рдХे рд▓ोрдХ рдпा рддीрди рджेрд╢ाрддीрд▓ рдЖрд╣ेрдд. рдЬрдЧाрддीрд▓ рдзुрдо्рд░рдкाрди рдХрд░рдгाрд▒्рдпांрдордз्рдпे рдПрдХूрдг резрез.реи рдЯрдХ्рдХे рд▓ोрдХ рднाрд░рддाрдд рд░ाрд╣рддाрдд. рдпा рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдгाрдиुрд╕ाрд░ реирежрежрел рдЪ्рдпा рддुрд▓рдиेрдд реирежрезрел рдордз्рдпे рдзुрдо्рд░рдкाрдиाрдоुрд│े рд╣ोрдгाрд▒्рдпा рдоृрдд्рдпूрдд рек.рен рдЯрдХ्рдХे рд╡ाрдв рдЭ� �рд▓ी рдЖрд╣े. рддрд░ рднाрд░рдд, рдЪीрди рдЖрдгि рдЕрдоेрд░िрдХाрдордз्рдпे рдЬрдЧाрддीрд▓ рдзुрдо्рд░рдкाрди рдХрд░рдгाрд▒्рдпा рдорд╣िрд▓ांрдкैрдХी реирен.рей рдЯрдХ्рдХे рдорд╣िрд▓ा рд░ाрд╣рдд рдЕрд╕рд▓्рдпाрдЪंрд╣ी рдЖрдврд│ूрди рдЖрд▓ं рдЖрд╣े. рдПрдХूрдг резрепрел рджेрд╢ांрдордз्рдпे рдХेрд▓ेрд▓्рдпा рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдгाрддूрди рд╣े рддрде्рдп рд╕рдоोрд░ рдЖрд▓ं рдЖрд╣े.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рдЕрдЦेрд░ рд░ाрдЬ्рдпрд╕рднेрдд рдЬीрдПрд╕рдЯी рд╡िрдзेрдпрдХ рдоंрдЬूрд░
рдЬीрдПрд╕рдЯी (рд╡рд╕्рддू рдЖрдгि рд╕ेрд╡ा рдХрд░) рд╡िрдзेрдпрдХाрд╢ी рд╕ंрдмंрдзिрдд рдЪाрд░ рд╡िрдзेрдпрдХे рдХोрдгрдд्рдпाрд╣ी рджुрд░ुрд╕्рддीрд╡िрдиा рдЖрдЬ рд░ाрдЬ्рдпрд╕рднेрдд рдоंрдЬूрд░ рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓े. рд╡िрд╢ेрд╖ рдо्рд╣рдгрдЬे рдоाрдЬी рдкंрддрдк ्рд░рдзाрди рдордирдоोрд╣рди рд╕िंрдЧ рдпांрдиी рдпा рд╡िрдзेрдпрдХाрд▓ा рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рд╡िрдзेрдпрдХ рд╕ंрдмोрдзрд▓े рд╣ोрддे. рд╣े рд╡िрдзेрдпрдХ рдоंрдЬूрд░ рдХрд░рдг्рдпाрд╕ाрдаी рдд्рдпांрдиी рдорд╣рдд्рдд्рд╡ाрдЪी рднूрдоिрдХा рдмрдЬाрд╡рд▓्рдпाрдиेрдЪ рдХोрдгрдд्рдпाрд╣ी рджुрд░ुрд╕्рддीрд╡िрдиा рд╣े рд╡िрдзेрдпрдХ рдоंрдЬूрд░ рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓े. рдд्рдпाрдоुрд│े рдЖрддा рджेрд╢рднрд░ाрдд рез рдЬूрд▓ैрдкाрд╕ूрди рдЬीрдПрд╕рдЯी рд▓ाрдЧू рд╣ोрдг्рдпाрдЪा рдоाрд░्рдЧ рдоोрдХрд│ा рдЭाрд▓ा рдЖрд╣े.
рд╕ेंрдЯ्рд░рд▓ рдЬीрдПрд╕рдЯी, рдЗंрдЯीрдЧ्рд░ेрдЯेрдб рдЬीрдПрд╕рдЯी, рдпुрдиिрдпрди рдЬीрдПрд╕рдЯी рдЖрдгि рдиुрдХрд╕ाрди рднрд░рдкाрдИ рдХाрдпрджा рд╡िрдзेрдпрдХ рд╣ी рдЪाрд░ рд╡िрдзेрдпрдХे рдЖрдЬ рд░ाрдЬ्рдпрд╕рднेрдд рдо ांрдбрдг्рдпाрдд рдЖрд▓ी. рдпाрд╡ेрд│ी рддृрдгрдоूрд▓ рдХाँрдЧ्рд░ेрд╕рдиे рдЬीрдПрд╕рдЯी рдХौрди्рд╕िрд▓рдиे рдХेрд▓ेрд▓्рдпा рд╢िрдлाрд░рд╢ींрдиा рд╕ंрд╕рджेрдиे рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рдХрд░рдг्рдпाрдЪी рдоाрдЧрдгी рдХेрд▓ी рд╣ोрддी. рдд्рдпाрд╡ेрд│ी рдЬीрдПрд╕рдЯी рдХॉрди्рд╕िрд▓рдЪे рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдЕрд░ूрдг рдЬेрдЯрд▓ी рдЖрдгि рд░ाрдЬ्рдпांрдЪे рдЕрд░्рдердоंрдд्рд░ीрд╣ी рдЙрдкрд╕्рдеिрдд рд╣ोрддे. рддृрдгрдоुрд▓ рдХाँрдЧ्рд░ेрд╕рдЪा рдЕрдкрд╡ाрдж рд╡рдЧрд│рддा рдХोрдгीрд╣ी рдпा рд╡िрдзेрдпрдХांрдордз्рдпे рджुрд░ुрд╕्рддी рд╕ुрдЪрд╡рд▓ी рдиाрд╣ी. рдкंрддрдк्рд░рдзाрди рдордирдоोрд╣рди рд╕िंрдЧ рдпांрдиी рдпा рд╡िрдзेрдпрдХाрдЪी рд╕्рддुрддी рдХेрд▓ी рд╣ोрддी. рдпा рд╡िрдзेрдпрдХाрд╡рд░ рдХोрдгрддीрд╣ी рджुрд░ुрд╕्� �ी рд╕ुрдЪрд╡ू рдирдХा. рд╕рд╣рдорддीрдиे рд╡िрдзेрдпрдХ рдоंрдЬूрд░ рд╣ोрдК рдж्рдпा, рдЕрд╕ा рд╕рд▓्рд▓ा рдордирдоोрд╣рди рд╕िंрдЧ рдпांрдиी рдХाँрдЧ्рд░ेрд╕рд▓ा рджिрд▓ा рд╣ोрддा. рдд्рдпाрдоुрд│े рдХाँрдЧ्рд░ेрд╕рдиे рд╡िрдзेрдпрдХाрд▓ा рдЦोрдбा рдШाрддрд▓ा рдиाрд╣ी. рдд्рдпाрдоुрд│े рд╣े рд╡िрдзेрдпрдХ рдоंрдЬूрд░ рдЭाрд▓ं. рдХाँрдЧ्рд░ेрд╕рдиेрд╣ी рдпा рд╡िрдзेрдпрдХाрдд рдХोрдгрддीрд╣ी рджुрд░ुрд╕्рддी рд╕ुрдЪрд╡рд▓ी рдиाрд╣ी. рдд्рдпाрдоुрд│े рд╣े рд╡िрдзेрдпрдХ рдХोрдгрдд्рдпाрд╣ी рд╡िрд░ोрдзाрд╡िрдиा рд░ाрдЬ्рдпрд╕рднेрдд рдоंрдЬूрд░ рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓े. рдпा рд╡िрдзेрдпрдХाрдпрдЪ्рдпा рдоंрдЬूрд░ीрдЪे рд╢्рд░ेрдп рд╕рд░्рд╡ांрдиा рдЬाрддे. рддे рдХोрдг्рдпा рдПрдХा рд╡्рдпрдХ्рддी рдХिंрд╡ा рд╕рд░рдХ� ��рд░рдЪे рд╢्рд░ेрдп рдиाрд╣ी, рдЕрд╕े рдХेंрдж्рд░ीрдп рдЕрд░्рдердоंрдд्рд░ी рдЕрд░ूрдг рдЬेрдЯрд▓ी рдо्рд╣рдгाрд▓े. рд▓ोрдХрд╕рднेрдд рдЧेрд▓्рдпा рдорд╣िрди्рдпाрддрдЪ рдпा рд╡िрдзेрдпрдХाрд▓ा рдоंрдЬूрд░ी рджेрдг्рдпाрдд рдЖрд▓ी рд╣ोрддी.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рд░ाрдЬ्рдпाрдд рдмैрд▓рдЧाрдбा рд╢рд░्рдпрддींрдЪा рдерд░ाрд░ рдкुрди्рд╣ा рд░ंрдЧрдгाрд░
рдмैрд▓рдЧाрдбा рд╢рд░्рдпрддींрдиा рдкрд░рд╡ाрдирдЧी рджेрдг्рдпाрдЪी рддрд░рддूрдж рдЕрд╕рд▓ेрд▓े рд╕ुрдзाрд░рдгा рд╡िрдзेрдпрдХ рдЖрдЬ рд╡िрдзिрдоंрдбрд│ाрдЪ्рдпा рджोрди्рд╣ी рд╕рднाрдЧृрд╣ाрдд рдоंрдЬूрд░ рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓े. рдд्рдпाрдоुрд│े рд╢ंрдХрд░рдкрдЯांрдЪा рдерд░ाрд░ рдЕрдиुрднрд╡рдг्рдпाрдЪा рдоाрд░्рдЧ рдк्рд░рд╢рд╕्рдд рдЭाрд▓ा рдЖрд╣े. рдоाрдд्рд░, рд╕рд░рдХाрд░рдЪी рднूрдоिрдХा рди्рдпाрдпाрд▓рдпाрдиे рдоाрди्рдп рдХेрд▓्рдпाрдиंрддрд░рдЪ рдпा рд╢рд░्рдпрддी рд╣ोрддीрд▓.
рдмैрд▓рдЧाрдбा рд╢рд░्рдпрддीрд╕ाрдаी рдЬिрд▓्рд╣ाрдзिрдХाрд▒्рдпांрдЪी рдкрд░рд╡ाрдирдЧी рдШेрдгे рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓े рдЕрд╕ूрди, рд╢рд░्рдпрддीрд╕ाрдаी рд╡ाрдкрд░рдг्рдпाрдд рдпेрдгाрд▒्рдпा рдмैрд▓ांрдЪा рдЫрд│ рдХрд░рдгाрд▒्рдпाрд╕ рдкाрдЪ рд▓ाрдЦ рд░ुрдкрдпांрдкрд░्рдпंрддрдЪा рджंрдб рдХिंрд╡ा рддीрди рд╡рд░्рд╖ांрдЪ्рдпा рдХाрд░ाрд╡ाрд╕ाрдЪी рд╢िрдХ्рд╖ा рджेрдг्рдпाрдЪी рддрд░рддूрджрд╣ी рдпा рд╡िрдзेрдпрдХाрдд рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ी рдЖрд╣े.
рдмैрд▓рдЧाрдбा рд╢рд░्рдпрдд, рдЫрдХрдбी, рд╢ंрдХрд░рдкрдЯ рдЕрд╢ा рдиाрд╡ाрдиे рдУрд│рдЦрд▓्рдпा рдЬाрдгाрд▒्рдпा рд╕्рдкрд░्рдзा рднрд░рд╡िрдг्рдпाрдЪी рдкрд░рд╡ाрдирдЧी рдоिрд│рдгाрд░ рдЖрд╣े. рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рдЖрдгि рдкाрд░ंрдкрд░िрдХ рдк्рд░рдеा рдЪ ाрд▓ू рдаेрд╡рдг्рдпाрд╕ाрдаी рд╣ी рдкрд░рд╡ाрдирдЧी рдЕрд╕ेрд▓. рдЧाрдбीрд╡ाрдиाрд╕рд╣ рдХिंрд╡ा рдЧाрдбीрд╡ाрдиाрд╡्рдпрддिрд░िрдХ्рддрд╣ी рд╕्рдкрд░्рдзेрд▓ा рдкрд░рд╡ाрдирдЧी рдоिрд│ू рд╢рдХेрд▓. рд╡рд│ू рдХिंрд╡ा рдмैрд▓ांрдЪा рд╕рд╣рднाрдЧ рдЕрд╕рд▓ेрд▓्рдпा рд╢рд░्рдпрддी рднрд░рд╡िрддा рдпेрддीрд▓. рдХрд░्рдиाрдЯрдХ рд╡ рддрдоिрд│рдиाрдбू рд░ाрдЬ्рдпाрдиे рдХेрд▓ेрд▓्рдпा рдХाрдпрдж्рдпाрддीрд▓ рдд्рд░ुрдЯींрдЪा рдЕрдн्рдпाрд╕ рдЖрдкрд▓्рдпा рд╕рдоिрддीрдиे рдХेрд▓ा рдЕрд╕ूрди, рд╕рд░्рд╡ोрдЪ्рдЪ рди्рдпाрдпाрд▓рдпाрдд рд░ाрдЬ्рдпाрдЪी рдпोрдЧ्рдп рддी рдмाрдЬू рдоांрдбрдг्рдпाрдд рдпेрдИрд▓, рдЕрд╕ा рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдкрд╢ुрд╕ंрд╡рд░्рдзрди рдоंрдд्рд░ी рдорд╣ाрджेрд╡ рдЬाрдирдХрд░ рдпांрдиी рд╡िрдзेрдпрдХ рдоांрдбрддाрди� � рд╡्рдпрдХ्рдд рдХेрд▓ा.
>рдЬрд▓िрдХрдЯ्рдЯूрдЪ्рдпा рдзрд░рддीрд╡рд░ рдЙрдард╡рд▓ी рдмंрджी
рдпा рд╢рд░्рдпрддीрдд рдк्рд░ाрдг्рдпांрд╡рд░ рдЕрдд्рдпाрдЪाрд░ рд╣ोрддो, рдпा рдоुрдж्рдж्рдпाрд╡рд░ рдк्рд░ाрдгिрдоिрдд्рд░ рд╕ंрдШрдЯрдиा рди्рдпाрдпाрд▓рдпाрдд рдЧेрд▓्рдпा рд╣ोрдд्рдпा. рд╕рд░्рд╡ोрдЪ्рдЪ рди्рдпाрдпाрд▓рдпाрдиे рдпाрдоुрд│े рдмैрд▓рдЧाрдбा рд╢рд░्рдпрддींрд╡рд░ рдмंрджी рдШाрддрд▓ी рд╣ोрддी. рддрдоिрд│рдиाрдбूрддीрд▓ рдЬрд▓िрдХрдЯ्рдЯूрд╡рд░рд╣ी рдмंрджी рдЖрд▓ी рд╣ोрддी. рдоाрдд्рд░ рд╕्рдеाрдиिрдХ рдЬрдирддा рдЖрдгि рд▓ोрдХрдк्рд░рддिрдиिрдзींрдЪ्рдпा рд░ेрдЯ्рдпाрдиंрддрд░ рддрдоिрд│рдиाрдбू рд╕рд░рдХाрд░рдиे рдХाрдпрдж्рдпाрдд рд╕ुрдзाрд░рдгा рдХрд░ूрди рдмंрджी рдЙрдард╡िрд▓ी рд╣ोрддी. рдорд╣ाрд░ाрд╖्� ��्рд░ाрддрд╣ी рд╕рд░्рд╡рдкрдХ्рд╖ीрдп рд▓ोрдХрдк्рд░рддिрдиिрдзींрдиी рдЕрд╢ा рдк्рд░рдХाрд░े рдЖрдкрд▓्рдпाрдХрдбेрд╣ी рдХाрдпрдж्рдпाрдд рд╕ुрдзाрд░рдгा рдХрд░ाрд╡ी рдЕрд╢ी рдоाрдЧрдгी рдХेрд▓ी рд╣ोрддी. рдд्рдпाрдиुрд╕ाрд░ рд╕ुрдзाрд░рдгा рд╡िрдзेрдпрдХ рд╡िрдзिрдоंрдбрд│ाрдд
рдоंрдЬूрд░ рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓े рдЖрд╣े.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣64 рд╡े рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЪिрдд्рд░рдкрдЯ рдкुрд░рд╕्рдХाрд░
рдпा рдЪिрдд्рд░рдкрдЯांрдиा рдоिрд│ाрд▓े рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдкुрд░рд╕्рдХाрд░
- рд╕рд░्рд╡ोрдд्рдХृрд╖्рдЯ рдЪिрдд्рд░рдкрдЯ - рдХाрд╕рд╡ (рд╕ुрд╡рд░्рдгрдХрдорд│)
- рд╕рд░्рд╡ोрдд्рдХृрд╖्рдЯ рджिрдЧ्рджрд░्рд╢рдХ - рд░ाрдЬेрд╢ рдоाрдкुрд╕्рдХрд░ (рд╡्рд╣ेंрдЯिрд▓ेрдЯрд░)
- рд╕рд░्рд╡ोрдд्рдХृрд╖्рдЯ рдорд░ाрдаी рдЪिрдд्рд░рдкрдЯ - рджрд╢рдХ्рд░िрдпा
- рд╕рд░्рд╡ोрдд्рдХृрд╖्рдЯ рд╕рд╣ाрдп्рдпрдХ рдЕрднिрдиेрддा – рдордиोрдЬ рдЬोрд╢ी ( рджрд╢рдХ्рд░िрдпा)
- рд╕рд░्рд╡ोрдд्рдХृрд╖्рдЯ рд╕рд╣ाрдп्рдпрдХ рдЕрднिрдиेрдд्рд░ी – рдЭाрдпрд░ा рд╡ाрд╕िрдо ( рджंрдЧрд▓ )
- рд╕рд░्рд╡� �рдд्рдХृрд╖्рдЯ рд╣िंрджी рдЪिрдд्рд░рдкрдЯ - рдиीрд░рдЬा
- рд╕рд░्рд╡ोрдд्рдХृрд╖्рдЯ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╡िрд╖рдпाрд╡рд░ीрд▓ рдЪिрдд्рд░рдкрдЯ - рдкिंрдХ
- рд╕рд░्рд╡ोрдд्рдХृрд╖्рдЯ рд╕्рдкेрд╢рд▓ рдЗрдлेрдХ्рдЯрд╕ - рд╢िрд╡ाрдп
- рд╕рд░्рд╡ोрдд्рдХृрд╖्рдЯ рд╡्рд╣िрдбिрдУ рд░ेрдХॉрд░्рдбिंрдЧ - рд╡्рд╣ेंрдЯिрд▓ेрдЯрд░
- рд╕ाрдКंрдб рдоिрдХ्рд╕िंрдЧ – рд╡्рд╣ेंрдЯिрд▓ेрдЯрд░
- рд╕рд░्рд╡ोрдд्рдХृрд╖्рдЯ рд╕ंрдХрд▓рди – рд╡्рд╣ेंрдЯिрд▓ेрдЯрд░
- рд╕рд░्рд╡ोрдд्рдХृрд╖्рдЯ рд╡ेрд╢рднूрд╖ा – рд╕ाрдпрдХрд▓
- рдлिрд▓्рдо рдл्рд░ेंрдбрд▓ी рд░ाрдЬ्рдп - рдЙрдд्рддрд░рдк्рд░рджेрд╢
рдЬॉрдИрди рдХрд░ा @ChaluGhadamodi
ЁЯФ╣рднाрд░рдд,рдЪीрди, рдкाрдХिрд╕्рддाрдирдЪे 'рдСрдкрд░ेрд╢рди рд╕ी'
рднाрд░рдд,рдЪीрди рдЖ� ��ि рдкाрдХिрд╕्рддाрди рджрд░рдо्рдпाрди рд╡िрд╕्рддрд╡рд╣ी рдЬाрдд рдиाрд╣ी. рд╣े рддिрди्рд╣ी рджेрд╢ рдПрдХрдоेрдХांрд╡рд░ рдХुрд░рдШोрдбी рдХрд░рдг्рдпाрдЪा рдиेрд╣рдоीрдЪ рдк्рд░рдпрдд्рди рдХрд░рдд рдЕрд╕рддाрдд. рдкрдг рдЬेंрд╡्рд╣ा рдпा рддिрди्рд╣ी рджेрд╢ांрд╡рд░ рд╣рд▓्рд▓ा рд╣ोрдд рдЕрд╕ेрд▓ рддрд░ рддे рдПрдХрдд्рд░ рдпेрдКрди рд╢рдд्рд░ूंрдЪा рдмंрджोрдмрд╕्рддрд╣ी рдХрд░ू рд╢рдХрддाрдд, рдпाрдЪं рддाрдЬं рдЙрджाрд╣рд░рдг рд╕рдоोрд░ рдЖрд▓ं рдЖрд╣े. рдПрдбрдирдЪ्рдпा рд╕рдоुрдж्рд░ाрдд рд╕ोрдоाрд▓िрдпрди рдЪाрдЪांрдиी рдПрдХा рдоाрд▓рд╡ाрд╣ू рдЬрд╣ाрдЬाрд╡рд░ рд╣рд▓्рд▓ा рдХेрд▓ा рдЕрд╕рддा рднाрд░рдд, рдЪीрди рдЖрдгि рдкाрдХिрд╕्рддाрдирдЪ्рдпा рдиौрджрд▓ांрдиे рд╕ंрдпुрдХ्рдд рдХाрд░рд╡ाрдИ рдХрд░рдд рд╕ोрдоाрд▓िрдпрди рдЪाрдЪांрд╡рд░ рд╣� �्рд▓ा рдХрд░ूрди рдд्рдпांрдиा рд╕рд│ो рдХी рдкрд│ो рдХрд░ूрди рд╕ोрдбрд▓े.
рд╢рдиिрд╡ाрд░ी рд░ाрдд्рд░ी рд╣ी рдШрдЯрдиा рдШрдбрд▓ी. рдорд▓ेрд╢िрдпाрддीрд▓ рдХेрд▓ांрдЧрдордзूрди рдиिрдШाрд▓ेрд▓्рдпा рдУрдПрд╕ рейрел рдпा рдоाрд▓рд╡ाрд╣ू рдЬрд╣ाрдЬाрд╡рд░ рд╕ोрдоाрд▓िрдпрди рдЪाрдЪांрдиी рд╣рд▓्рд▓ा рдХेрд▓ा. рдХाрд╣ी рддрд░ी рдЧрдбрдмрдб рдЭाрд▓्рдпाрдЪा рдзोрдХ्рдпाрдЪा рд╕ंрджेрд╢ рдоिрд│ाрд▓्рдпाрдиंрддрд░ рднाрд░рддीрдп рдиाрд╡िрдХ рджрд▓ाрдиं рд╢рдиिрд╡ाрд░ी рд░ाрдд्рд░ी рд╣ेрд▓िрдХॉрдк्рдЯрд░рдЪ्рдпा рд╕рд╣ाрдп्рдпाрдиं рд░ाрдд्рд░ीрдЪ्рдпा рдЕंрдзाрд░ाрдд рдоाрд▓рд╡ाрд╣ू рдЬрд╣ाрдЬाрдЪ्рдпा рдЖрд╕рдкाрд╕рдЪी рдкрд░िрд╕्рдеिрддी рдЬाрдгूрди рдШेрддрд▓ी. рднाрд░рддीрдп рдиौрджрд▓ाрдЪी рдЖрдпрдПрдирдПрд╕ рдоुंрдмрдИ рдЖрдгि � ��рдпрдПрдирдПрд╕ рддрд░рдХрд╢ рдЬрд╣ाрдЬे рдЬ्рдпा рднाрдЧाрдд рд╣рд▓्рд▓ा рдЭाрд▓ा, рдд्рдпा рдаिрдХाрдгी рдкोрд╣ोрдЪрд▓ी. рднाрд░рддीрдп рдиौрджрд▓ाрдЪी рдЬрд╣ाрдЬे рд╣рд▓्рд▓ा рдЭाрд▓ेрд▓्рдпा рдаिрдХाрдгी рдкोрд╣ोрдЪрддाрдЪ рдЪीрди рдЖрдгि рдкाрдХिрд╕्рддाрдирдЪ्рдпा рдиौрджрд▓ाрдЪी рдЬрд╣ाрдЬेрджेрдЦीрд▓ рд╕ंрдмंрдзिрдд рдаिрдХाрдгी рдЖрд▓ी. рдЪीрдирдиे рдУрдПрд╕-рейрел рдпा резренрео рдоीрдЯрд░ рдЬрд╣ाрдЬाрдЪ्рдпा рдорджрддीрд╕ाрдаी резрео рдЬрдгांрдЪे рдкрдердХ рдкाрдард╡рд▓े. рддрд░ рднाрд░рддीрдп рдиौрджрд▓ाрдиे рдпा рдЬрд╣ाрдЬाрд╕ाрдаी рдХрдо्рдпुрдиिрдХेрд╢рди рд▓िंрдХ рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдХрд░ुрди рджिрд▓ी. рдпाрд╕ोрдмрддрдЪ рдпा рд╕ंрдкूрд░्рдг рдоोрд╣िрдоेрд▓ा рд╣ेрд▓िрдХॉрдк्рдЯрд░рдЪ्рдпा рдоाрдз्рдпрдоाрддूрди рд╣рд╡ाрдИ рдорджрдд рджे� �्рдпाрдЪी рдХाрдордЧिрд░ीрджेрдЦीрд▓ рднाрд░рддीрдп рдиौрджрд▓ाрдиे рдкाрд░ рдкाрдбрд▓ी.
рдд्рдпाрдЪрдмрд░ोрдмрд░ рдЪीрдирдЪ्рдпा рдиौрджрд▓ाрдЪ्рдпा рдпुрд▓ीрди рдЬрд╣ाрдЬाрд╡рд░ुрди рдХ्рд╖ेрдкрдгाрд╕्рдд्рд░ рдбाрдЧрдг्рдпाрдд рдЖрд▓ी. рдд्рдпाрдоुрд│े рдоाрд▓рд╡ाрд╣ू рдЬрд╣ाрдЬाрдЪी рд╕ुрдЦрд░ुрдк рд╕ुрдЯрдХा рд╣ोрдг्рдпाрд╕ рдорджрдд рдЭाрд▓ी. 'рднाрд░рддाрд╕рд╣ рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдЖрдгि рдЪीрдирдЪ्рдпा рдиौрджрд▓ांрдЪ्рдпा рдорджрддीрдоुрд│े рдоाрд▓рд╡ाрд╣ू рдЬрд╣ाрдЬाрдЪी рд╕ुрдЦрд░ुрдк рд╕ुрдЯрдХा рдХрд░рдг्рдпाрдд рдпрд╢ рдЖрд▓े,' рдЕрд╢ी рдоाрд╣िрддी рднाрд░рддीрдп рдиौрджрд▓ाрдЪे рдк्рд░рд╡рдХ्рддे рдбी. рдХे. рд╢рд░्рдоा рдпांрдиी рд╕ांрдЧिрддрд▓े. рдкрд╣ाрдЯे рдЬрд╣ाрдЬाрдЪी рдкाрд╣рдгी рдХेрд▓ी рдЕрд╕рддा рдд्рдп ाрдд рд╕ोрдоाрд▓िрдпрди рдЪाрдЪे рд░ाрддोрд░ाрдд рдкрд│ूрди рдЧेрд▓्рдпाрдЪं рдЖрдврд│ूрди рдЖрд▓ं.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рдорд▓ाрд▓ा рдмрдирд▓ी рдЬрдЧाрддीрд▓ рд╕рд░्рд╡ाрдд рддрд░ुрдг рд╢ांрддीрджूрдд
рдиोрдмेрд▓ рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рд╡िрдЬेрддी рдорд▓ाрд▓ा рдпुрд╕ुрдлрдЭाрдИ рд╣िрд▓ा рдЬрдЧाрддीрд▓ рд╕рд░्рд╡ाрдд рддрд░ूрдг рд╢ांрддीрджूрдд рдмрдирдг्рдпाрдЪा рд╕рди्рдоाрди рдк्рд░ाрдк्рдд рдЭाрд▓ा рдЖрд╣े. рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ाрдЪे рдорд╣ाрд╕рдЪिрд╡ рдПंрдЯोрдиिрдпो рдЧुрдЯेрд░ेрд╕ рдпांрдиी рдпा рд╕рди्рдоाрдиाрд╕ाрдаी рдорд▓ाрд▓ाрдЪ्рдпा рдиाрд╡ाрдЪी рдШोрд╖рдгा рдХेрд▓ी. рд▓рд╣ाрди рдоुрд▓ींрдордз्рдпे рд╢िрдХ्рд╖рдгाрдЪ्рдпा рдк्рд░рд╕ाрд░ाрдЪे рдХाрдо рдорд▓ाрд▓ाрдЪ्рдпा рд╣ाрддूрди рдЕрдзिрдХ � ��ोрдоाрдиे рд╡ाрдвाрд╡े рдпा рд╣ेрддूрдиे рд╣ा рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рджेрдг्рдпाрдд рдпेрдд рдЕрд╕рд▓्рдпाрдЪे рдЧुрдЯेрд░ेрд╕ рдпांрдиी рдЬाрд╣ीрд░ рдХेрд▓े рдЖрд╣े.
рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ाрдЪ्рдпा рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдпाрдд рдЖрдпोрдЬिрдд рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдоाрдд рдкुрдврдЪ्рдпाрдЪ рдЖрдард╡рдб्рдпाрдд рдорд▓ाрд▓ाрд▓ा рд╣ा рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдг्рдпाрдд рдпेрдгाрд░ рдЖрд╣े. рдЬрдЧाрддीрд▓ рдПрдЦाрдж्рдпा рдиाрдЧрд░िрдХाрд▓ा рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ाрдХрдбूрди рджेрдг्рдпाрдд рдпेрдгाрд░ा рд╣ा рд╕рд░्рд╡ोрдЪ्рдЪ рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдЖрд╣े.
рджрд╣рд╢рддрд╡ाрджी рдХाрд░рд╡ाрдпांрдЪा рдзोрдХा рдкрдд्рдХрд░ूрди рдорд▓ाрд▓ाрдиे рдорд╣िрд▓ांрдЪ्рдпा, рдоुрд▓ींрдЪ्рдпा рдЖрдгि рдиाрдЧрд░िрдХ� �ंрдЪ्рдпा рдЕрдзिрдХाрд░ांрд╕ाрдаी рдЖрдкрд▓े рдк्рд░рдпрдд्рди рдоोрда्рдпा рдзैрд░्рдпाрдиे рд╕ुрд░ूрдЪ рдаेрд╡рд▓े рдЕрд╢ा рд╢рдм्рджाрдд рдЧौрд░рд╡ рдХрд░рдд рдЧुрд░ेрдЯрд╕ рдпांрдиी рдпा рд╕рд░्рд╡ोрдЪ्рдЪ рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ाрд╕ाрдаी рдорд▓ाрд▓ाрдЪे рдиाрд╡ рдШोрд╖िрдд рдХेрд▓े.
рдоुрд▓ींрдЪ्рдпा рд╢िрдХ्рд╖рдгाрд╕ाрдаी рдорд▓ाрд▓ा рдХрд░рдд рдЕрд╕рд▓ेрд▓्рдпा рдиिрдбрд░ рдХाрд░्рдпाрдоुрд│े рдЬрдЧाрддीрд▓ рдЕрдиेрдХ рд▓ोрдХ рдк्рд░ेрд░िрдд рдЭाрд▓े рдЖрд╣ेрдд. рдЖрддा рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ाрдЪी рд╕рд░्рд╡ाрдд рддрд░ुрдг рд╢ांрддीрджूрдд рдо्рд╣рдгूрди рдорд▓ाрд▓ा рдЕрдзिрдХ рдЪांрдЧрд▓े рдХाрдо рдХрд░ूрди рд╢рдХेрд▓ рдЕрд╕ेрд╣ी рдЧुрд░ेрдЯрд╕ рдо्рд╣рдгाрд▓े.
рдкाрдХिрд╕्рддाрдирдордз्рдпे рд╢िрдХ्рд╖рдгाрдЪा рдк्рд░рд╕ाрд░ рдХрд░рдгाрд▒्рдпा рдорд▓ाрд▓ाрдЪा рдоोрдаा рд╡िрд░ोрдз рддाрд▓िрдмाрдирдЪ्рдпा рджрд╣рд╢рддрд╡ाрдж्рдпांрдиी рдХेрд▓ा рд╣ोрддा. рдкрд░ंрддु рдорд▓ाрд▓ाрдиे рд╕рд░्рд╡ рдк्рд░рдХाрд░рдЪे рдзोрдХे рдкрдд्рдХрд░ूрди рдЖрдкрд▓े рд╢ैрдХ्рд╖рдгिрдХ рдХाрд░्рдп рдиेрдЯाрдиे рдкुрдвे рд░ेрдЯрд▓े. рдпाрдоुрд│े рдЪрд╡рддाрд│рд▓ेрд▓्рдпा рджрд╣рд╢рддрд╡ाрдж्рдпांрдиी реирежрезреи рдордз्рдпे рдорд▓ाрд▓ाрд▓ा рдаाрд░ рдХрд░рдг्рдпाрдЪा рдк्рд░рдпрдд्рди рдХेрд▓ा рд╣ोрддा. рдоाрдд्рд░ рдд्рдпा рд╣рд▓्рд▓्рдпाрддूрди рддी рдмрдЪाрд╡рд▓ी. рддिрдЪ्рдпा рдХाрд░्рдпाрдЪी рджрдЦрд▓ рдШेрдд рдорд▓ाрд▓ाрд▓ा рд╢ांрддрддेрдЪा реирежрезрек рд╕ाрд▓рдЪा рдиोрдмेрд▓ рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ा. рд╣ा рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рд╕् рд╡ीрдХाрд░рдгाрд░ी рддी рдЬрдЧाрддीрд▓ рд╕рд░्рд╡ाрдд рддрд░ुрдг рд╡्рдпрдХ्рддी рд╣ोрддी.
рдЬрдЧрднрд░ाрдд рд╢िрдХ्рд╖рдгाрдЪा рдк्рд░рд╕ाрд░ рдХрд░рдг्рдпाрдЪ्рдпा рдЙрдж्рджेрд╢ाрдиे рдорд▓ाрд▓ाрдиे 'рдорд▓ाрд▓ा рдлंрдб' рдпा рдЯ्рд░рд╕्рдЯрдЪी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХेрд▓ी рдЖрд╣े. рддिрдЪ्рдпा рдиिрдбрд░ рдЖрдгि рдорд╣рдд्рдд्рд╡ाрдЪ्рдпा рдХाрд░्рдпाрдЪी рджрдЦрд▓ рдШेрдд рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ाрдиे рдорд▓ाрд▓ाрд▓ा 'рд╢ांрддीрджूрдд' рд╣ा рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдШोрд╖िрдд рдХेрд▓ा рдЖрд╣े.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рдЪाрд░ рдоुрдЦ्рдп рд╣ाрдпрдХोрд░्рдЯांрдЪी рд╕ूрдд्рд░ рдорд╣िрд▓ांрдЪ्рдпा рд╣ाрддी
рди्рдпाрдпाрд▓рдпीрди рд╕ेрд╡ांрдордз्рдпे рдЙрдЪ्рдЪ рдкрджांрд╡рд░ीрд▓ рдкुрд░ुрд╖ांрдиा рдоाрдЧे рдЯ� ��рдХрдд рдкрд╣िрд▓्рдпांрджाрдЪ рджेрд╢ाрддीрд▓ рд╕рд░्рд╡ाрдд рдЬुрди्рдпा рдЪाрд░ рдк्рд░рдоुрдЦ рд╣ाрдпрдХोрд░्рдЯांрдЪी рд╕ूрдд्рд░ рдорд╣िрд▓ांрдЪ्рдпा рд╣ाрддी рдЖрд▓ी рдЖрд╣ेрдд. рдоुंрдмрдИ, рдордж्рд░ाрд╕, рдХोрд▓рдХाрддा рдЖрдгि рджिрд▓्рд▓ी рдпा рд╣ाрдпрдХोрд░्рдЯाрдЪ्рдпा рди्рдпाрдпрдоूрд░्рддी рдорд╣िрд▓ा рдЖрд╣ेрдд. рдордж्рд░ाрд╕ рд╣ाрдпрдХोрд░्рдЯाрдЪ्рдпा рди्рдпाрдпрдоूрд░्рддी рдо्рд╣рдгूрди рдЗंрджिрд░ा рдмॅрдирд░्рдЬी рдпांрдЪी рдиिрдпुрдХ्рддी рдЭाрд▓्рдпाрдиे рд╣ा рдЗрддिрд╣ाрд╕ рд░рдЪрд▓ा рдЧेрд▓ा.
рдордж्рд░ाрд╕ рд╣ाрдпрдХोрд░्рдЯाрдд рди्рдпाрдпрдоूрд░्рддींрд╕рд╣ рдПрдХूрдг рд╕рд╣ा рдорд╣िрд▓ा рди्рдпाрдпाрдзीрд╢ рдЖрдгि релрей рдкुрд░ूрд╖ рди्рдпाрдпाрдзीрд╢ рдЖрд╣ेрдд. рдоुंрдмрдИ рд╣ाрдпрдХो� ��्рдЯाрдд рджेрд╢ाрддीрд▓ рдЗрддрд░ рдХोрд░्рдЯांрдЪ्рдпा рддुрд▓рдиेрдд рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдорд╣िрд▓ा рдЖрд╣ेрдд. рдЗрдеं ремрез рдкुрд░ुрд╖ рди्рдпाрдпाрдзीрд╢ рдЖрдгि резрез рдорд╣िрд▓ा рди्рдпाрдпाрдзीрд╢ рдЖрд╣ेрдд. рдоुрдЦ्рдп рди्рдпाрдпрдоूрд░्рддी рдоंрдЬुрд▓ा рдЪेрд▓्рд▓ूрд░ рдпांрдЪ्рдпाрдиंрддрд░ рджुрд╕рд▒्рдпा рдХ्рд░рдоांрдХाрд╡рд░ рд╡्рд╣ी.рдПрдо. рддाрд╣िрд▓рд░ाрдоाрдиी рдпा рди्рдпाрдпाрдзीрд╢ рдЖрд╣ेрдд.
рджिрд▓्рд▓ी рд╣ाрдпрдХोрд░्рдЯाрдЪ्рдпा рдоुрдЦ्рдп рди्рдпाрдпрдоूрд░्рддी рдо्рд╣рдгूрди реирежрезрек рдкाрд╕ूрди рдЬी. рд░ोрд╣िрдгी рдпा рдХाрдо рдкाрд╣ाрдд рдЖрд╣ेрдд. рджिрд▓्рд▓ी рдХोрд░्рдЯाрдд рдорд╣िрд▓ा рди्рдпाрдпाрдзीрд╢ реп рддрд░ рдкुрд░ुрд╖ांрдЪी рд╕ंрдЦ्рдпा рейрел рдЗрддрдХी рдЖрд╣े. рдЗрдеंрд╣� �� рджुрд╕рд▒्рдпा рдХ्рд░рдоांрдХाрд╡рд░ рдЧीрддा рдоिрдд्рддрд▓ рдпा рдорд╣िрд▓ा рди्рдпाрдпाрдзीрд╢ рдЖрд╣ेрдд. рдХोрд▓рдХाрддा рд╣ाрдпрдХोрд░्рдЯाрдЪ्рдпा рдоुрдЦ्рдп рди्рдпाрдпрдоूрд░्рддी рдо्рд╣рдгूрди рез рдбिрд╕ेंрдмрд░ реирежрезрем рдкाрд╕ूрди рдиिрд╢िрддा рдиिрд░्рдорд▓ рдпा рдХाрдо рдкाрд╣ाрдд рдЖрд╣ेрдд. рдкрдг рдЗрдеं рдорд╣िрд▓ा рди्рдпाрдпाрдзीрд╢ांрдЪी рд╕ंрдЦ्рдпा рдХрдоी рдЖрд╣े. рдЗрдеं рейрел рдкुрд░ुрд╖ рдЖрдгि рдлрдХ्рдд рек рдорд╣िрд▓ा рди्рдпाрдпाрдзीрд╢ рдЖрд╣ेрдд. рдЕрд╕ंрдЪ рдХाрд╣ीрдЪं рдЪिрдд्рд░ рд╕ुрдк्рд░ीрдо рдХोрд░्рдЯाрдд рдЖрд╣ेрдд. реирео рди्рдпाрдпाрдзीрд╢ांрдЪ्рдпा рдХोрд░्рдЯाрдд рдЖрд░. рднाрдиुрдорддी рдпा рдлрдХ्рдд рдПрдХрдЪ рдорд╣िрд▓ा рди्рдпाрдпрдоूрд░्рддी рдЖрд╣ेрдд.
ЁЯФ╣рдордз्рдпрдк्рд░рджे рд╢ рд╕рд░рдХाрд░рдЪी рджीрдирджрдпाрд▓ рдЕंрдд्рдпोрджрдп рд░рд╕ोрдИ рдпोрдЬрдиा
рдордз्рдпрдк्рд░рджेрд╢ рд╕рд░рдХाрд░рдиे рджीрдирджрдпाрд▓ рдЕंрдд्рдпोрджрдп рд░рд╕ोрдИ рдпोрдЬрдиेрдЪा рд╢ुрднाрд░ंрдн рдХेрд▓ा рдЖрд╣े. рд╣ी рд░ाрдЬ्рдпाрддीрд▓ рдЧрд░ीрдмांрд╕ाрдаी рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рдЕрдиुрджाрдиिрдд рднोрдЬрди рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдг्рдпाрдЪी рдпोрдЬрдиा рдЖрд╣े. рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рд╢िрд╡рд░ाрдЬрд╕िंрд╣ рдЪौрд╣ाрди рдпांрдиी рд░ाрдЬ्рдпрднрд░ाрддीрд▓ 49 рдЬिрд▓्рд╣ा рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдпी рдаिрдХाрдгी рдпा рдпोрдЬрдиेрдЪ्рдпा рдкрд╣िрд▓्рдпा рдЯрдк्рдк्рдпाрдЪा рд╢ुрднाрд░ंрдн рдХेрд▓ा рдЖрд╣े. рдордз्рдпрдк्рд░рджेрд╢ рд╣ी рдпोрдЬрдиा рд╕ुрд░ू рдХрд░рдгाрд░े рддिрд╕рд░े рд░ाрдЬ्рдп рдард░рд▓े рдЖрд╣े.
рдпोрдЬрдиेрдиुрд╕ा� �, рджрд░िрдж्рд░ी, рдХाрдордЧाрд░ рдЖрдгि рдд्рдпांрдЪ्рдпा рдХुрдЯुंрдмांрдиा рд░ुрдкрдпे 5 рдпा рдЕрдиुрджाрдиिрдд рджрд░ाрдиे рдкौрд╖्рдЯिрдХ рдЖрд╣ाрд░ рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдгाрд░. рдпोрдЬрдиा рд░ाрдмрд╡िрдг्рдпाрд╕ाрдаी рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдЬिрд▓्рд╣्рдпाрдд рдЕрди्рди рдХेंрдж्рд░े (рдХॅंрдЯीрди) рдЙрдШрдбрдг्рдпाрдд рдпेрддीрд▓. рдпा рдХेंрдж्рд░ाрдд рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рджिрд╡рд╢ी рдХрдоीрддрдХрдоी 2000 рд╡्рдпрдХ्рддींрдЪी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдЕрд╕рдгाрд░ рдЖрд╣े. рдпाрд╕ाрдаी рд▓ाрдЧрдгाрд░ा рдиिрдзि рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рд╢рд╣рд░ी рдкाрдпाрднूрдд рд╕ुрд╡िрдзा рдпोрдЬрдиेंрддрд░्рдЧрдд рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдХрд░ूрди рджिрд▓ा рдЬाрдИрд▓. рддाрдоिрд│рдиाрдбूрдиे рдк्рд░рдердо рдЕрдо्рдоा рдХॅंрдЯीрдирдЪ्рдпा рдиाрд╡ाрдЦाрд▓ी рдЕрд╢ी рдпोрдЬрдиा рд╕ुрд░ू рдХेрд▓ी рдЖрдгि рдд्рдпाрдиंрддрд░ рд░ाрдЬрд╕्рдеाрдирдордз्рдпे рдЕрд╢ी рдпोрдЬрдиा рд╕ुрд░ू рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ी.
ЁЯФ╣рдеाрдпрд▓ंрдб рдЗंрдЯрд░рдиॅрд╢рдирд▓ рд╕्рдкрд░्рдзेрдд рдмॉрдХ्рд╕рд░ рд╢्рдпाрдо рдХुрдоाрд░рдиे рд╕ुрд╡рд░्рдгрдкрджрдХ рдкрдЯрдХाрд╡рд▓े
рдмँрдЧрдХॉрдХ рдордз्рдпे рдЦेрд│рд▓्рдпा рдЧेрд▓ेрд▓्рдпा рдеाрдпрд▓ंрдб рдЗंрдЯрд░рдиॅрд╢рдирд▓ 2017 рд╕्рдкрд░्рдзेрдд рднाрд░рддीрдп рдмॉрдХ्рд╕рд░ рдХे. рд╢्рдпाрдо рдХुрдоाрд░ (49 рдХिрд▓ो рдЧрдЯाрдд) рд╕ुрд╡рд░्рдгрдкрджрдХ рдкрдЯрдХाрд╡рд▓े рдЖрд╣े. рд╢्рдпाрдордХुрдоाрд░рдиे рдЙрдЭрдмेрдХिрд╕्рддाрдирдЪ्рдпा рд╣рд╕рдирдмॉрдп рджрд╕्рдоाрддोрд╡्рд╣ рдпाрдЪा рдЕंрддिрдо рд╕ाрдорди्рдпाрдд рдкрд░ाрднрд╡ рдХेрд▓ा. рдпाрд╢िрд╡ाрдп, рд░ोрд╣िрдд рддोрдХрд╕ (64 рдХिрд▓ो рдЧрдЯाрдд) рдиे рдХांрд╕्рдпрдкрджрдХ рдкрдЯрдХाрд╡рд▓े рдЖрд╣े. рдЕрд╢्рдпाрдк्рд░рдХाрд░े рднाрд░рддाрдиे рдпा рд╕्рдкрд░्рдзेрдд рджोрди рдкрджрдХे рдоिрд│рд╡рд▓ेрд▓ी рдЖрд╣ेрдд.
ЁЯФ╣рдк्рд░рд╡ाрд╕ рдЖрдгि рдкрд░्рдпрдЯрди рд╕्рдкрд░्рдзा рдд्рдордХ рдиिрд░्рджेрд╢ांрдХ ( TTCI) 2017 рдЬाрд╣ीрд░
5 рдПрдк्рд░िрд▓ 2017 рд░ोрдЬी рдЬाрдЧрддिрдХ рдЖрд░्рдеिрдХ рдоंрдЪ (World Economic Forum) рдиे рдЬाрд╣ीрд░ рдХेрд▓ेрд▓्рдпा рдк्рд░рд╡ाрд╕ рдЖрдгि рдкрд░्рдпрдЯрди рд╕्рдкрд░्рдзाрдд्рдордХ рдиिрд░्рджेрд╢ांрдХ 2017 (Travel and Tourism Competitive Index -TTCI) рдордз्рдпे рднाрд░рдд 40 рд╡्рдпा рд╕्рдеाрдиाрд╡рд░ рдЖрд╣े. рдоाрдЧीрд▓ рдХ्рд░рдорд╡ाрд░ीрдд рднाрд░рддाрдЪा 52 рд╡ा рдХ्рд░рдоांрдХ рд╣ोрддा.
WEF рдиे рдм्рд▓ूрдо рдХंрд╕рд▓्рдЯींрдЧ, рдбेрд▓ॉ� �рдЯ, рдЖंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╣рд╡ाрдИ рд╡ाрд╣рддूрдХ рд╕ंрдШрдЯрдиा (IATA), рдЖंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдк्рд░рдХृрддी рд╕ंрд╡рд░्рдзрди рд╕ंрдШрдЯрдиा (IUCN), UNWTO рдЖрдгि рдЬाрдЧрддिрдХ рдк्рд░рд╡ाрд╕ рдЖрдгि рдкрд░्рдпрдЯрди рдкрд░िрд╖рдж (WTTC) рдпा рдд्рдпाрдЪ्рдпा рдоाрд╣िрддी рднाрдЧीрджाрд░ांрдЪ्рдпा рд╕рд╣рдХाрд░्рдпाрдиे рд╣ा рдЕрд╣рд╡ाрд▓ рддрдпाрд░ рдХेрд▓ा рдЖрд╣े.
▪️TTCI рдордз्рдпे рднाрд░рдд
рднाрд░рдд рдд्рдпाрдЪ्рдпा рдЕрдлाрдЯ рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рд╕ंрд╕ाрдзрдиे рдЖрдгि рдиैрд╕рд░्рдЧिрдХ рд╕ंрд╕ाрдзрдиे рдпा рд╢्рд░ेрдгीрдд рдЕрдиुрдХ्рд░рдоे 9 рд╡े рдЖрдгि 24 рд╡े рд╕्рдеाрди рдоिрд│ाрд▓े рдЖрд╣े. рдХिंрдорддी рд╕्рдкрд░्рдзाрдд्рдордХрддा рдлाрдпрджे рдпा рд╢्рд░ेрдгीрдд 10 рд╡े рд╕्рдеाрди рдоिрд│ाрд▓े � �рд╣े. рднाрд░рддाрдЪ्рдпा рдордЬрдмूрдд рд╡्рд╣िрд╕ा рдзोрд░рдгांрдоुрд│े рдЖंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдоोрдХрд│ेрдкрдгा рдпा рд╢्рд░ेрдгीрдд рднाрд░рдд 55 рдХ्рд░рдоांрдХाрд╡рд░ рдЖрд▓े рдЖрд╣े.
рджेрд╢ाрддीрд▓ рдЬрдоिрдиीрд╡рд░ рд╡ाрд╣рддूрдХीрдЪ्рдпा рдкाрдпाрднूрдд рд╕ुрд╡िрдзांрдордзीрд▓ рд╕ुрдзाрд░рдгेрдиे рдЯुрд░ рдЕँрдб рдЯ्рд░ॅрд╡рд▓्рд╕ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ाрд▓ा рдлाрдпрджा рдЭाрд▓ा рдЖрд╣े, рдпाрдордз्рдпे рднाрд░рдд 29 рд╡्рдпा рд╕्рдеाрдиी рдЖрд╣े.
▪️TTCI 2017 рдЪी рдард│рдХ рдоुрдж्рджे
рд╕рд░्рд╡ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ांрдордз्рдпे рдЖрд╢िрдпा рд╣े рд╕рд░्рд╡ाрдд рдкрд░्рдпрдЯрди-рдЕрдиुрдХूрд▓ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдард░рд▓े рдЖрд╣े. рдЖрд╢िрдпा рдЦंрдбाрдд рднाрд░рдд (40 рд╡्рдпा рд╕्рдеाрдиी), рдЬрдкाрди (14) рдЖрдгि рдЪीрди (15) рдпा рджेрд╢ांрдиी рдд्рдпांрдЪे рд╕्рдеाрди рдЙंрдЪाрд╡рд▓े рдЖрд╣े.
рдХ्рд░рдорд╡ाрд░ीрдордз्рдпे рд╕्рдкेрди, рдл्рд░ाрди्рд╕ рд╡ рдЬрд░्рдордиी рд╣े рдк्рд░рдердо рддीрди рд╕्рдеाрди рдоिрд│рд╡рдгाрд░े рджेрд╢ рдЖрд╣ेрдд. рдиैрд╕рд░्рдЧिрдХ рдЖрдгि рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рд╕ंрд╕ाрдзрдиे, рдкाрдпाрднूрдд рд╕ुрд╡िрдзा рдЖрдгि рдЖрджрд░ाрддिрде्рдп рд╕ेрд╡ा рдпा рдШрдЯрдХांрдоुрд│े рдпा рджेрд╢ांрдиा рд╣े рд╕्рдеाрди рдоिрд│ाрд▓े рдЖрд╣े.
рдмुрд░ुंрдбी (134),
рдЪрдб (135) рдЖрдгि
рдпेрдоेрди (136) рд╣े рдХ्рд░рдорд╡ाрд░ीрдд рд╢ेрд╡рдЯрдЪ्рдпा рд╕्рдеाрдиी рдЖрд╣ेрдд.
рдпा рдЕрд╣рд╡ाрд▓ाрдд 15 рдШрдЯрдХांрдЪा рдЕрдн्рдпाрд╕ рдХрд░ूрди 136 рджेрд╢ांрдЪी рдХ्рд░рдорд╡ाрд░ी рдард░рд╡рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ी рдЖрд╣े. рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг, рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдЖрдгि рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрддрддा, рдЖрд░ोрдЧ्рдп рдЖрдгि рд╕्рд╡рдЪ्рдЫрддा, рдХाрдордЧाрд░ рджрд▓ाрдЪी рдкाрдд्рд░рддा, рдХाрдордЧाрд░ рдмाрдЬाрд░рдкेрда, ICT рддрдпाрд░ी, рдк्рд░рд╡ाрд╕ рдЖрдгि рдкрд░्рдпрдЯрди рдпाрдЪी рдк्рд░ाрдердоिрдХрддा, рдЖंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдоोрдХрд│ेрдкрдгा, рдХिंрдорддी рд╕्рдкрд░्рдзाрдд्рдордХрддा, рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рд╢ाрд╢्рд╡рддीрдХрд░рдг, рд╣рд╡ाрдИ рд╡ाрд╣рддूрдХ рдкाрдпाрднूрдд рд╕ुрд╡िрдзा, рдЬрдоिрдиी рд╡ рдмंрджрд░े рдкाрдпाрдн� �рдд рд╕ुрд╡िрдзा, рдкрд░्рдпрдЯрдХ рд╕ेрд╡ा рдкाрдпाрднूрдд рд╕ुрд╡िрдзा, рдиैрд╕рд░्рдЧिрдХ рд╕ंрд╕ाрдзрдиे, рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рд╕ंрд╕ाрдзрдиे рд╡ рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдк्рд░рд╡ाрд╕ рдпा рдШрдЯрдХांрдЪा рд╕рдоाрд╡ेрд╢ рдЖрд╣े.
рдЬाрдЧрддिрдХ рдк्рд░рд╡ाрд╕ рдЖрдгि рдкрд░्рдпрдЯрди рдХ्рд╖ेрдд्рд░ाрдЪा рдЬाрдЧрддिрдХ GDP рдЪ्рдпा 10% рд╡ाрдЯा рдЖрд╣े. рд╣े рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдЗрддрд░ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ांрдордз्рдпे рдЬाрд╕्рдд рд╡ेрдЧाрдиे рд╡ृрдж्рдзिंрдЧрдд рд╣ोрдд рдЕрд╕ूрди рдд्рдпाрдордзूрди рдк्рд░рдд्рдпेрдХ 10 рд░ोрдЬрдЧाрд░ाрдордз्рдпे рдПрдХ рд░ोрдЬрдЧाрд░ рд╣े рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддे.
рдпाрджीрддीрд▓ рд╢ीрд░्рд╖ 10 рдордз्рдпे рд╕्рдкेрди, рдл्рд░ाрди्рд╕ рд╡ рдЬрд░्рдордиी рдпांрдЪ्рдпाрдиंрддрд░ рдЬрдкाрди, рдЗं рдЧ्рд▓ंрдб, рдЕрдоेрд░िрдХा, рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпा, рдЗрдЯрд▓ी, рдХॅрдирдбा рдЖрдгि рд╕्рд╡िрдд्рдЭрд░्рд▓ंрдб рдпांрдЪा рд╕рдоाрд╡ेрд╢ рдЖрд╣े.
рдЬाрдЧрддिрдХ рдЖрд░्рдеिрдХ рдоंрдЪ рд╡ TTCI рдмрдж्рджрд▓
рдЬाрдЧрддिрдХ рдЖрд░्рдеिрдХ рдоंрдЪ (WEF) рд╣े рдЧेрд▓्рдпा 11 рд╡рд░्рд╖ाрдкाрд╕ूрди рдЬрдЧрднрд░ाрддीрд▓ 136 рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеांрдЪ्рдпा рдк्рд░рд╡ाрд╕ рдЖрдгि рдкрд░्рдпрдЯрди рд╕्рдкрд░्рдзाрдд्рдордХрддेрдЪे рд╕рдЦोрд▓ рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХрд░ूрди рдк्рд░рд╡ाрд╕ рдЖрдгि рдкрд░्рдпрдЯрди рдХ्рд╖ेрдд्рд░ाрдд рдЧुंрддрд▓ेрд▓े рдиेрддे рдЖрд╣ेрдд.
рдк्рд░рд╡ाрд╕ рдЖрдгि рдкрд░्рдпрдЯрди рд╕्рдкрд░्рдзाрдд्рдордХ рдиिрд░्рджेрд╢ांрдХ (TTCI) рд╣े рдк्рд░рд╡ाрд╕ рдЖрдгि рдкрд░्рдпрдЯрди рдХ्рд╖ेрдд्рд░ाрддीрд▓ рд╢ाрд╢्рд╡рдд рд╡िрдХाрд╕ाрд╕ рд╕рдХ्рд╖рдо рдХрд░рдгाрд░्рдпा рдШрдЯрдХांрдЪ्рдпा рдЖрдгि рдзोрд░рдгांрдЪ्рдпा рд╕ंрдЪाрдЪे рдоोрдЬрдоाрдк рдХрд░рддे, рдЬे рджेрд╢ाрдЪ्рдпा рд╡िрдХाрд╕ाрдд рдЖрдгि рд╕्рдкрд░्рдзाрдд्рдордХрддेрдордз् рдпे рдпोрдЧрджाрди рджेрддे. рдпा рдиिрд░्рджेрд╢ांрдХाрдоुрд│े рджेрд╢ाрддीрд▓ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеेрдордз्рдпे рдЙрдж्рдпोрдЧांрдЪी рд╕्рдкрд░्рдзाрдд्рдордХрддा рд╕ुрдзाрд░рдг्рдпाрд╕ाрдаी рдПрдХрдд्рд░рдкрдгे рдХाрд░्рдп рдХрд░рдг्рдпाрд╕ाрдаी рд╕рд░्рд╡ рднाрдЧрдзाрд░рдХांрдиा рд╕рдХ्рд╖рдо рдХрд░рддे. 2007 рд╕ाрд▓ी рдк्рд░рдердо TTCI рдЬाрд╣ीрд░ рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ा рд╣ोрддा.
ЁЯФ╣рдоुрдХ्рддा рддोрдорд░ рдпांрдЪी рдЬрд░्рдордиीрдордзीрд▓ рдкुрдвीрд▓ рд░ाрдЬрджूрдд рдо्рд╣рдгूрди рдиिрдпुрдХ्рддी
рдЬрд░्рдордиीрдордзीрд▓ рднाрд░рддाрдЪे рдирд╡ीрди рд░ाрдЬрджूрдд рдо्рд╣рдгूрди рдоुрдХ्рддा рджрдд्рддा рддोрдорд░ рдпांрдЪी рдиिрдпुрдХ्рддी рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ी рдЖрд╣े. рддोрдорд░ рдпा 1984 рд╕ा рд▓рдЪ्рдпा рднाрд░рддीрдп рд╡िрджेрд╢ी рд╕ेрд╡ा рдЕрдзिрдХाрд░ी рдЖрд╣ेрдд. рдд्рдпा рд╕рдз्рдпा рдкрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдоंрдд्рд░ाрд▓рдпाрдд (MEA) рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рд╕рдЪिрд╡ рдо्рд╣рдгूрди рдХाрд░्рдп рдХрд░ीрдд рдЖрд╣ेрдд. рд╣ी рдиिрдпुрдХ्рддी рдЧुрд░рдЬीрдд рд╕िंрдЧ рдпांрдЪ्рдпा рдЬाрдЧी рдЭाрд▓ी рдЖрд╣े, рдЬे рдоाрд░्рдЪ 2017 рдкрд░्рдпंрдд рдпा рдкрджाрд╡рд░ рд╣ोрддे.
ЁЯФ╣рдХॅрдирдбाрдиे 1984 рд╢ीрдЦ рд╡िрд░ोрдзी рджंрдЧрд▓ीрд▓ा "рдирд░рд╕ंрд╣ाрд░" рдо्рд╣рдгूрди рд╡рд░्рдгрди рдХрд░рдгाрд░ा рдПрдХ рдХाрдпрджा рдоंрдЬूрд░ рдХेрд▓ा
1984 рд╢ीрдЦ рд╡िрд░ोрдзी рджंрдЧрд▓ीрд▓ा "рдирд░рд╕ंрд╣ाрд░" рдо्рд╣рдгूрди рд╡рд░्рдгрди рдХрд░рдгाрд░ा рдХॅрдирдбाрдордзीрд▓ рдкрд╣िрд▓ा рдХाрдпрджा рдХॅрдирдбाрдЪ्рдпा рдСрди्рдЯाрд░िрдпो рд╡िрдз� �рдирд╕рднेрдордз्рдпे рдоंрдЬूрд░ рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ा рдЖрд╣े.
1984 рд╢ीрдЦ рд╡िрд░ोрдзी рджंрдЧрд▓ рд╣ी 1-4 рдиोрд╡्рд╣ेंрдмрд░ рдпा рдХाрд│ाрдд рдЙрд╕рд│рд▓ी рд╣ोрддी. рдпाрдордз्рдпे рд╕рд░рдХाрд░ी рдЕंрджाрдЬाрдиुрд╕ाрд░, рдЬрд╡рд│рдкाрд╕ 2800 рд▓ोрдХांрдЪा рдоृрдд्рдпू рдЭाрд▓ा, рдоाрдд्рд░ рдд्рдпाрдиंрддрд░ 8000 рдкрд░्рдпंрдд рдоृрдд्рдпू рдЭाрд▓्рдпाрдЪे рдиिрд░्рджेрд╢рдиाрд╕ рдЖрд▓े. 31 рдСрдХ्рдЯोрдмрд░ 1984 рд░ोрдЬी рднाрд░рддाрдЪ्рдпा рдкंрддрдк्рд░рдзाрди рдЗंрджिрд░ा рдЧांрдзी рдпांрдЪी рд╣рдд्рдпा рдд्рдпांрдЪ्рдпा рд╢ीрдЦ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ाрд░рдХ्рд╖рдХाрдиे рдХेрд▓्рдпाрдиंрддрд░ рд╣े рдЖंрджोрд▓рди рдкेрдЯрд▓े рд╣ोрддे.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рдЙрдоा рднाрд░рддी рдпांрдиी PMKSY рдк्рд░рдХрд▓्рдкाрдЪ� �рдпा рджेрдЦрд░ेрдЦीрд╕ाрдаी MIS рдЪा рд╢ुрднाрд░ंрдн рдХेрд▓ा
рдХेंрдж्рд░ीрдп рдЬрд▓ рд╕ंрд╕ाрдзрди, рдирджी рд╡िрдХाрд╕ рд╡ рдЧंрдЧा рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рдоंрдд्рд░ी рдЙрдоा рднाрд░рддी рдпांрдиी рдирдИ рджिрд▓्рд▓ीрдд рдк्рд░рдзाрди рдоंрдд्рд░ी рдХृрд╖ि рд╕िंрдЪाрдИ рдпोрдЬрдиेрдЪ्рдпा (PMKSY) рджेрдЦрд░ेрдЦीрд╕ाрдаी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеाрдкрди рдоाрд╣िрддी рдк्рд░рдгाрд▓ी (MIS) рдЪा рд╢ुрднाрд░ंрдн рдХेрд▓ा рдЖрд╣े. MI'S рдЕंрддрд░्рдЧрдд рдпोрдЬрдиेрдЪ्рдпा рдк्рд░рдХрд▓्рдкाрдЪी рднौрддिрдХ рдЖрдгि рд╡िрдд्рддीрдп рдк्рд░рдЧрддी рдпाрд╕ंрдмंрдзी рдоाрд╣िрддी рдЬाрдгूрди рдШेрдг्рдпाрд╕ाрдаी рдк्рд░рдХрд▓्рдкाрдиुрд╕ाрд░ рдиोрдбрд▓ рдЕрдзिрдХाрд░ी рдиाрдордиिрд░्рджेрд╢िрдд рдХेрд▓े рдЧेрд▓े рдЖрд╣े. MIS рд▓ा рд╕ाрд░्рд╡рдЬрди िрдХ рдпंрдд्рд░рдгेрдд рд╕ाрдоीрд▓ рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓े рдЖрд╣े. MIS рдордз्рдпे рдк्рд░рдХрд▓्рдкाрдиुрд╕ाрд░/ рдк्рд░ाрдердоिрдХрддेрдиुрд╕ाрд░/ рд░ाрдЬ्рдпрдиिрд╣ाрдп рднौрддिрдХ/рд╡िрдд्рддीрдп рддрдкрд╢ीрд▓ рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдЖрд╣े. рдпेрдеे 3 рдорд╣िрди्рдпांрдЪी рдоाрд╣िрддी рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд░ीрддीрдиे рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╣ोрддे рдЖрдгि рд╢िрд╡ाрдп рдк्рд░рдХрд▓्рдкा рд╕ंрдмंрдзिрдд рдЕрдбрдЪрдгीрдмाрдмрдд рд╡िрд╕्рддृрдд рдоाрд╣िрддी рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдЖрд╣े.
ЁЯФ╣рд╕ौрд░ рдкाрд░ेрд╖рдг рдк्рд░рдгाрд▓ीрд╕ाрдаी рднाрд░рдд, ADB
рдпांрдЪ्рдпाрдд US$ 175 рджрд╢рд▓рдХ्рд╖рдЪा рдХрд░्рдЬ рдХрд░ाрд░
рднाрд░рдд рдЖрдгि рдПрд╢िрдпрди рдбेрд╡рд▓рдкрдоेंрдЯ рдмँрдХ (ADB) рдпांрдЪ्рдпाрдд рдирд╡ीрди рдоोрда्рдпा рд╕ौрд░ рдкाрд░्рдХрдкाрд╕ूрди рдиिрд░्рдоिрдд рд╡ीрдЬ рдЖंрддрд░рд░ाрдЬ्рдп рдЧ्рд░ीрдбрдХрдбे рд╡рд│рд╡рдг्рдпाрд╕ाрдаी рдЖрдгि рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЧ्рд░ीрдб рдпंрдд्рд░рдгेрдЪी рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕рд░्рд╣рддा рд╕ुрдзाрд░ीрдд рдХрд░рдг्рдпाрд╕ाрдаी рдЙрдЪ्рдЪ рд╡्рд╣ोрд▓्рдЯेрдЬ рдкाрд░ेрд╖рдг рдк्рд░рдгाрд▓ीрдЪे рдмांрдзрдХाрдо рдХрд░рдг्рдпाрд╕ाрдаी рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕рд╣ाрдп्рдпाрд╕ाрдаी US$ 175 рджрд╢рд▓рдХ्рд╖рдЪा рдХрд░्рдЬ рдХрд░ाрд░ рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ा рдЖрд╣े.
рд╣े рдХрд░्рдЬ рдкॉрд╡рд░ рдЧ्рд░िрдб рдХॉрд░्рдкोрд░ेрд╢рди рдСрдл рдЗंрдбिрдпा рд▓िрдоिрдЯेрдб (POWER GRID) рд▓ा рджिрд▓े рдЬाрдИрд▓ рдЖрдгि рдпाрдордз्рдпे рднाрд░рддाрдд рд╡िрд╡िрдз рдаिрдХाрдгी рдЕрд╕рд▓ेрд▓े рдЙрдк-рдк्рд░рдХрд▓्рдкांрдЪा рд╕рдоाрд╡ेрд╢ рдЕрд╕рдгाрд░ рдЖрд╣े. рдХрд░्рдЬाрдЪा рдкрд░िрдкрдХ्рд╡рддा рдХाрд▓ाрд╡рдзी рд╣ा 20 рд╡рд░्рд╖ाрдЪा рдЕрд╕ेрд▓. рднाрджрд▓ा, рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдордз्рдпे 2,500 MW рдХ्рд╖рдорддेрдЪा рд╕ौрд░ рдк्рд░рдХрд▓्рдк рдЖрдгि рдмрдиाрд╕рдХांрда, рдЧुрдЬрд░ाрдд рдордз्рдпे 700 MW рдХ्рд╖рдорддेрдЪा рд╕ौрд░ рдк्рд░рдХрд▓्рдк рдпा рдЙрдк-рдк्рд░рдХрд▓्рдкांрдЪा рд╕рдоाрд╡ेрд╢ рдЖрд╣े. рдпांрдЪ्рдпा рдЙрднाрд░рдгीрдиे POWERGRID рдЪी рдПрдХूрдг рдХ्рд╖рдорддा 4.2 GW рдЗрддрдХी рд╣ोрдгाрд░ рдЖрдгि рджрд░рд╡рд░्рд╖ी 7 рджрд╢рд▓рдХ्рд╖ рдЯрди рдЗрддрдХे рдХाрд░्рдмрди рдЙрдд्рд╕рд░्рдЬрди рдХрдоी рд╣ोрдИрд▓. рд░ाрдЬ рдХुрдоाрд░ (рд╕ंрдп� �рдХ्рдд рд╕рдЪिрд╡, рдЖрд░्рдеिрдХ рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рд╡िрднाрдЧ, рд╡िрдд्рдд рдоंрдд्рд░ाрд▓рдп, рднाрд░рдд) рдЖрдгि рдХेрдиिрдЪी рдпोрдХोрдпाрдоा (ADB рдЪे рджेрд╢ рд╕ंрдЪाрд▓рдХ) рдпांрдиी рдХрд░ाрд░ाрд╡рд░ рд╕рд╣्рдпा рдХेрд▓्рдпा рдЖрд╣ेрдд.
ЁЯФ╣рднाрд░рддाрдЪे рдмांрдЧрд▓ाрджेрд╢рд╕ोрдмрдд реиреи рдХрд░ाрд░
рднाрд░рдд рдЖрдгि рдмांрдЧрд▓ाрджेрд╢ рд╣े рджोрди्рд╣ी рджेрд╢ рдЖрд░्рдеिрдХ рдЖрдгि рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рднाрдЧीрджाрд░ी рдХрд░рдд рджрд╣рд╢рддрд╡ाрджाрд╢ी рдоुрдХाрдмрд▓ा рдХрд░рдг्рдпाрд╕ाрдаी рдПрдХрдд्рд░ рдпेрдд рдЕрд╕рд▓्рдпाрдЪे рдЖрд╡ाрд╣рди рдЖрдЬ рд╕ंрдпुрдХ्рдд рдкрдд्рд░рдХाрд░ рдкрд░िрд╖рджेрдд рдкंрддрдк्рд░рдзाрди рдирд░ेंрдж्рд░ рдоोрджी рдпांрдиी рдХेрд▓े. рдЖрдЬрдкाрд╕ूрди рдЪाрд░ рджिрд╡рд╕ांрд╕ाрдаी рднाрд░рдд рджौрд▒� �рдпाрд╡рд░ рдЖрд▓ेрд▓्рдпा рдмांрдЧрд▓ाрджेрд╢ाрдЪ्рдпा рдкंрддрдк्рд░рдзाрди рд╢ेрдЦ рд╣рд╕ीрдиा рдпांрдЪ्рдпाрд╕ोрдмрдд рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд╡рдХ्рддрд╡्рдп рдХрд░рддाрдиा рджрд╣рд╢рддрд╡ाрджाрд╡िрд░ोрдзाрдд рдЕрд╕рд╣िрд╖्рдгू рдзोрд░рдг рдЖрдкрдгा рд╕рд░्рд╡ांрд╕ाрдаीрдЪ рдЖрджрд░्рд╢ рдард░ेрд▓, рдЕрд╕े рдоोрджी рдо्рд╣рдгाрд▓े. рдпाрд╡ेрд│ी рджोрди्рд╣ी рджेрд╢ांрдордз्рдпे рдХोрд▓рдХाрддा-рдвाрдХा рдмрд╕рд╕ेрд╡े рд╕рдорд╡ेрдд рдПрдХूрдг реиреи рдХрд░ाрд░ांрд╡рд░ рд╕्рд╡ाрдХ्рд╖рд░ी рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ी.
рджोрди्рд╣ी рджेрд╢ांрдордз्рдпे рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕ंрдмंрдз рдордЬрдмूрдд рдХрд░рдг्рдпाрдЪी рдЧрд░рдЬ рдЕрд╕рд▓्рдпाрдЪे рд╕ांрдЧрдд рдд्рдпाрд╕ाрдаी рд╡्рдпाрд╡рд╕ाрдпिрдХ рд╕ंрдмंрдзрд╣ी рджृрдв рд╣ोрдг्рдпाрдЪ्рдпा рджृрд╖्� ��ीрдиे рдоोрджींрдиी рдмांрдЧрд▓ाрджेрд╢рд╕ाрдаी рек.рел рдЕрд░рдм рдбॉрд▓рд░(реиреп рд╣рдЬाрд░ рдХोрдЯी рд░ु.) рдХрд░्рдЬाрдЪी('рд▓ाрдЗрди рдСрдл рдХ्рд░ेрдбिрдЯ')рд╣ी рдШोрд╖рдгा рдХेрд▓ी. рднाрд░рдд рдЖрдгि рдмांрдЧрд▓ाрджेрд╢ рд╕рд╣рдХाрд░ाрдЪा рд▓ाрдн рджोрди्рд╣ी рджेрд╢ांрдЪ्рдпा рдиाрдЧрд░िрдХांрдиा рдоिрд│ाрд╡ा рдпाрд╕ाрдаी рджोрди्рд╣ी рджेрд╢ рд╡рдЪрдирдмрдж्рдз рдЕрд╕рд▓्рдпाрдЪेрд╣ी рдоोрджी рдо्рд╣рдгाрд▓े. рднाрд░рдд рдмांрдЧрд▓ाрджेрд╢рд╕ोрдмрдд рдКрд░्рдЬा, рд╕ाрдпрдмрд░ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा, рд╕िрд╡िрд▓ рди्рдпुрдХ्рд▓िрдЕрд░рд╕рд╣ рдЕрдиेрдХ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ांрдордз्рдпे рд╡्рдпाрд╡рд╕ाрдпिрдХ рднाрдЧीрджाрд░ी рд╡ाрдврд╡рдд рдЕрд╕ूрди рднाрд░рддीрдп рдХंрдкрди्рдпा рдмांрдЧрд▓ाрджेрд╢рдордзीрд▓ рдХंрдкрди्рдпांрд╕ोрдмрдд рдоि рд│ूрди рддेрд▓ рдкुрд░рд╡рда्рдпाрдЪे рдХाрдо рдХрд░рдд рдЖрд╣ेрдд. рдд्рдпाрджृрд╖्рдЯीрдиे рднрд╡िрд╖्рдпाрдд рдЕрдиेрдХ рдХрд░ाрд░ рдХेрд▓े рдЬाрдгाрд░ рдЕрд╕рд▓्рдпाрдЪेрд╣ी рдд्рдпांрдиी рд╕ांрдЧिрддрд▓े.
рдоुрдХ्рддिрд╕ंрдЧ्рд░ाрдоाрдд рд╢рд╣ीрдж рд╣ोрдгाрд▒्рдпा рднाрд░рддीрдп рд╕ैрдиिрдХांрдЪा рд╕рди्рдоाрди рдХрд░рдг्рдпाрд╕ाрдаी рдмांрдЧрд▓ाрджेрд╢ाрдиे рдШेрддрд▓ेрд▓ी рднूрдоिрдХा рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рднाрд░рддीрдпाрд▓ा рднाрд░ाрд╡ूрди рдЯाрдХрдгाрд░ी рдЕрд╕рд▓्рдпाрдЪेрд╣ी рдоोрджी рдо्рд╣рдгाрд▓े. рдпाрд╡ेрд│ी рдмांрдЧрд▓ाрджेрд╢ाрдЪ्рдпा рдкंрддрдк्рд░рдзाрди рд╢ेрдЦ рд╣рд╕ीрдиा рдпांрдиी рднाрд░рддाрдд рдЭाрд▓ेрд▓्рдпा рдЖрджрд░ाрддिрде्рдпाрдмрдж्рджрд▓ рдирд╡ी рджिрд▓्рд▓ीрдЪे рдЖрднाрд░ рдоाрдирд▓े. рдд्рдпांрдиी рд╕ांрдЧिрддрд▓े рдХी, 'рднाрд░рдд рдЖрдгि рдмांрдЧрд▓ाрджेрд╢ рдЦाрд╕ рд╢ेрдЬाрд░ी рдЖрд╣ेрдд. рджोрди्рд╣ी рджेрд╢ рд╕ीрдоाрд╕ुрд░рдХ्рд╖ेрд╕ाрдаीрд╣ी рдмांрдзिрд▓ рдЕрд╕ूрди рджोрди्рд╣ी рджेрд╢ाрдд рд╢ांрддрддा рдХाрдпрдо рд░ाрд╣ाрд╡ी рдпाрд╕ाрдаीрд╣ी рд╕рд╣рдХाрд░ाрдЪे рдкाрдКрд▓ рдорд╣рдд्рдд्рд╡ाрдЪे рдЖрд╣े.' рддिрд╕्рддा рдХрд░ाрд░ рджोрди्рд╣ी рджेрд╢ांрд╕ाрдаी рдорд╣рдд्рдд्рд╡ाрдЪा рдЕрд╕рд▓्рдпाрдЪेрд╣ी рдд्рдпांрдиी рдирдоूрдж рдХेрд▓े.
▪️рджोрди्рд╣ी рджेрд╢ाрдд рдЭाрд▓ेрд▓े рдХрд░ाрд░ рдкुрдвीрд▓рдк्рд░рдоाрдгे рдЖрд╣ेрдд -
рднाрд░рдд рдЖрдгि рдмांрдЧ्рд▓ाрджेрд╢ рд╕рд░рдХाрд░ рдпांрдЪ्рдпाрдд рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рд╕рд╣рдХाрд░्рдп рдЪौрдХрдЯрд╕ंрджрд░्рднाрдд рд╕ाрдоंрдЬрд╕्рдп рдХрд░ाрд░
рдзोрд░рдгाрдд्рдордХ рдЖрдгि рдХाрд░्рдпाрди्рд╡рдпрди рдЕрдн्рдпाрд╕ाрдЪ्рдпा рдХ्рд╖ेрдд्рд░ाрдд рд╕рд╣рдХाрд░्рдп рд╡ाрдврд╡рдг्рдпाрд╕ाрдаी рд╕ाрдоंрдЬрд╕्рдп рдХрд░ाрд░
рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा, рд╡िрдХाрд╕ рдЖрдгि рдзोрд░рдгाрдд्рдордХ рдЕрдн्рдпाрд╕ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ाрдд рд╕рд╣рдХाрд░्рдп рд╡ाрдврд╡िрдг्рдпाрд╕ाрдаी рд╕ाрдоंрдЬрд╕्рдп рдХрд░ाрд░
рдмाрд╣्рдп рдЕंрддрд░ाрд│ाрдЪा рд╢ांрддрддाрдкूрд░्рдг рд╡ाрдкрд░ рдХрд░рдг्рдпाрдд рд╕рд╣рдХाрд░्рдп рд╡ाрдврд╡рдг्рдпाрд╕ाрдаी рд╕ाрдоंрдЬрд╕्рдп рдХрд░ाрд░
рдЕрдгुрдКрд░्рдЬेрдЪा рд╢ांрддрддाрдкूрд░्рдг рд╡ाрдкрд░ рдХрд░рдг्рдпाрдордз्рдпे рд╕рд╣рдХाрд░्рдпाрдордз्рдпे рдХрд░ाрд░
рддांрдд्рд░िрдХ рдоाрд╣िрддीрдЪी рджेрд╡ाрдг-рдШेрд╡ाрдг рдЖрдгि рдЖрдг्рд╡िрдХ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдЖрдгि рдХिрд░рдгोрдд्рд╕рд░्рдЬрди рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рдЪ्рдпा рдиिрдпрдордиाрдордзीрд▓ рд╕рд╣рдХाрд░्рдп рдХрд░рдг्рдпाрд╕ाрдаी рдХрд░ाрд░
рдмांрдЧ्рд▓ाрджेрд╢рдордз्рдпे рдЕрдгुрдКрд░्рдЬा рдк्рд░рдХрд▓्рдкाрд╕ंрджрд░्рднाрдд рд╕рд╣рдХाрд░्рдп рдХрд░рдг्рдпाрд╕ाрдаी рдЖंрддрд░-рд╕ंрд╕्рдеा рдХрд░ाрд░
рдоाрд╣िрддी рддंрдд्рд░рдЬ्рдЮाрди рдЖрдгि рдЗрд▓ेрдХ्рдЯ्рд░ॉрдиिрдХ्рд╕ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ाрдд рд╕рд╣рдХाрд░्рдпाрд╕ाрдаी рд╕ाрдоंрдЬрд╕्рдп рдХрд░ाрд░
рд╕ाрдпрдмрд░ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХ्рд╖ेрдд्рд░ाрдд рд╕рд╣рдХाрд░्рдп рд╡ाрдврд╡рдг्рдпाрд╕ाрдаी рд╕ाрдоंрдЬрд╕्рдп рдХрд░ाрд░
рднाрд░рдд рдЖрдгि рдмांрдЧ्рд▓ाрджेрд╢ рдпांрдЪ्рдпाрджрд░рдо्рдпाрдирдЪ्рдпा рд╕ीрдоेрд▓рдЧрдд рд╣ाрдЯ्рд╕ рд╕ीрдоा рд╕्рдеाрдкрди рдХ� �рдг्рдпाрд╕ाрдаी рд╕ाрдоंрдЬрд╕्рдп рдХрд░ाрд░
рдж्рд╡ैрдкрдХ्рд╖ीрдп рди्рдпाрдпाрд▓рдпीрди рдХ्рд╖ेрдд्рд░ाрдд рд╕рд╣рдХाрд░्рдпाрд╕ाрдаी рд╕ाрдоंрдЬрд╕्рдп рдХрд░ाрд░
рднाрд░рддाрдордз्рдпे рдмांрдЧ्рд▓ाрджेрд╢ी рди्рдпाрдпाрд▓рдпीрди рдЕрдзिрдХाрд░्рдпांрд╕ाрдаी рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рдЖрдгि рдХ्рд╖рдорддा рдмांрдзрдгी рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдо рдЖрдпोрдЬिрдд рдХрд░рдг्рдпाрд╕ाрдаी рд╕ाрдоंрдЬрд╕्рдп рдХрд░ाрд░
рд╕ुрдЪाрд▓рдиाрд╕ рдорджрдд рдХрд░рдг्рдпाрд╕ाрдаी рд╕рд╣рдХाрд░्рдпाрд╕ंрджрд░्рднाрдд рд╕ाрдоंрдЬрд╕्рдп рдХрд░ाрд░
рд╕ंрд╢ोрдзрди рдЖрдгि рд╡िрдХाрд╕ рдпाрд╕ाрдаी рднूрд╡िрдЬ्рдЮाрдиाрдЪ्рдпा рдХ्рд╖ेрдд्рд░ाрдд рд╕рд╣рдХाрд░्рдп рдХрд░рдг्рдпाрд╕ाрдаी рд╕ाрдоंрдЬрд╕्рдп рдХрд░ाрд░
рднाрд░рдд рд╡ рдмां� �्рд▓ाрджेрд╢ рджрд░рдо्рдпाрди рд╕ाрдЧрд░ीрдХिрдиाрд░ी рдЖрдгि рд╢िрд╖्рдЯाрдЪाрд░ рдоाрд░्рдЧाрд╡рд░ рдк्рд░рд╡ाрд╕ी рд╡ рдХ्рд░ूрдЭ рд╕ेрд╡ा рдпाрд╡рд░ рд╕ाрдоंрдЬрд╕्рдп рдХрд░ाрд░ рдЖрдгि рдк्рд░ोрдЯोрдХॉрд▓рдЪा рдЬाрд╣ीрд░рдиाрдоा
рднाрд░рдд-рдмांрдЧ्рд▓ाрджेрд╢ рд╢िрд╖्рдЯाрдЪाрд░ рдоाрд░्рдЧाрд╡рд░ 'рд╕ीрд░рдЬрдЧंрдЬ рддे рджाрдЗрдЦोрд╡ा' рдЖрдгि 'рдЖрд╢ुрдЧंрдЬ рддे рдЭाрдХीрдЧंрдЬ' рдпाрдордз्рдпे рд╕ुрдпोрдЧ्рдп рдоाрд░्рдЧांрдЪा рд╡िрдХाрд╕ рдХрд░рдг्рдпाрд╕ाрдаी рд╕ाрдоंрдЬрд╕्рдп рдХрд░ाрд░
рдк्рд░рд╕ाрд░ рдоाрдз्рдпрдоाрдЪ्рдпा рдХ्рд╖ेрдд्рд░ाрдд рд╕рд╣рдХाрд░्рдпाрд╡рд░ рд╕ाрдоंрдЬрд╕्рдп рдХрд░ाрд░
рдСрдбिрдУ-рд╡्рд╣िрдЬ्рдпुрдЕрд▓ рд╕рд╣-рдЙрдд्рдкाрджрди рдХрд░ाрд░
USD500 рджрд╢рд▓рдХ्рд╖ рдкрд░्рдпंрдд рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рдХрд░्рдЬрдорд░्рдпाрджा рд╡िрд╕्рддाрд░ीрдд рдХрд░рдг्рдпाрд╕ाрдаी рд╕ाрдоंрдЬрд╕्рдп рдХрд░ाрд░
рдоोрдЯाрд░ рд╡ाрд╣рди рдк्рд░рд╡ाрд╕ी рд╡ाрд╣рддूрдХ (рдЦुрд▓्рдиा-рдХोрд▓рдХाрддा рдоाрд░्рдЧ) рдЪ्рдпा рдиिрдпрдордиाрд╕ाрдаी рдХрд░ाрд░
рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░рдХрдбूрди рдмांрдЧ्рд▓ाрджेрд╢ рд╕рд░рдХाрд░рд▓ा рддिрд╕рд░ी рдХрд░्рдЬрдорд░्рдпाрджा рд╡िрд╕्рддाрд░ीрдд рдХрд░рдг्рдпाрд╕ाрдаी рд╕ाрдоंрдЬрд╕्рдп рдХрд░ाрд░
рдмांрдЧ्рд▓ाрджेрд╢рдордз्рдпे 36 рд╕рдоुрджाрдпीрдХ рджрд╡ाрдЦाрди्рдпांрдЪे рдмांрдзрдХाрдо рдХрд░рдг्рдпाрд╕ाрдаी рдЖрд░्рдеिрдХ рдХрд░ाрд░
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рднाрд░рдд-рдоंрдЧोрд▓िрдпा рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд▓рд╖्рдХрд░ी рд╕рд░ाрд╡ "рдиोрдоेрджिрдХ рдПрд▓िрдлंрдЯ" рд▓ा рд╕ुрд░ूрд╡ाрдд
рд╡्рд╣ॅрд░ेंрдЧेрдЯ (рдХोрд▓ाрд╕िрдм рдЬिрд▓्рд╣ा, рдоिрдЬोрд░рдо) рдпेрдеे рднाрд░рддीрдп рдЖрдгि рдоंрдЧोрд▓िрдпрди рд╕ैрди्рдпाрдЪ्рдпा рдПрдХा рддुрдХрдбीрдиे рджोрди рдЖрдард╡рдб्рдпांрдЪ्рдпा рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд▓рд╖्рдХрд░ी рд╕рд░ाрд╡ाрд▓ा рд╕ ुрд░ुрд╡ाрдд рдХेрд▓ी рдЖрд╣े. рдпा рд▓рд╖्рдХрд░ी рд╕рд░ाрд╡ाрдЪे рдиाрд╡ "рдиोрдоेрджिрдХ рдПрд▓िрдлंрдЯ" рдЕрд╕े рдЖрд╣े. рд╣ी рдпा рд╕рд░ाрд╡ाрдЪी 12 рд╡ी рдЖрд╡ृрдд्рддी рдЖрд╣े. рд╣ा рд╕рд░ाрд╡ 5 рдПрдк्рд░िрд▓ 2017 рддे 18 рдПрдк्рд░िрд▓ 2017 рдпा рдХाрд│ाрдд рд╕ुрд░ू рд░ाрд╣рдгाрд░ рдЖрд╣े. рдкрд░्рдпंрдд рдХрдбे рд╡рд│рд▓े рдЖрд╣ेрдд.
рд╣ा рд╕рд░ाрд╡ рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рд╕ंрдШाрдЪ्рдпा рдЕрдзिрдкрдд्рдпाрдЦाрд▓ी рджрд╣рд╢рддрд╡ाрдж рд╡िрд░ोрдзी рдХाрд░рд╡ाрдпा рдЖрдгि рджрд╣рд╢рддрд╡ाрджाрдЪे рдк्рд░рддिрдмंрдзाрдд्рдордХ рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рджेрдг्рдпाрдЪ्рдпा рдЙрдж्рджेрд╢ाрдиे рдЖрдпोрдЬिрдд рдХेрд▓ा рдЧेрд▓ा рдЖрд╣े.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣19 рдПрдк्рд░िрд▓ рд░ोрдЬी рдкृрде्рд╡ीрдЬрд╡рд│ूрди рдПрдХ рд╡िрд╢ ाрд▓ рд▓рдШुрдЧ्рд░рд╣ рдЬाрдгाрд░: NASA
19 рдПрдк्рд░िрд▓ 2017 рд░ोрдЬी рдкृрде्рд╡ीрдкाрд╕ूрди 1.8 рджрд╢рд▓рдХ्рд╖ рдХिрд▓ोрдоीрдЯрд░ рджूрд░рд╡рд░ूрди рдкृрде्рд╡ीрдЪ्рдпा рдЙрдкрдЧ्рд░рд╣ांрдЪ्рдпा рддुрд▓рдиेрдд рдк्рд░рдЪंрдб рдЖрдХाрд░рдоाрди рдЕрд╕рд▓ेрд▓ा рдПрдХ рд▓рдШुрдЧ्рд░рд╣ рдЬाрдгाрд░ рдЖрд╣े. рд╣े рдЕंрддрд░ рдкृрде्рд╡ी рддे рдЪंрдж्рд░ рдпा рджрд░рдо्рдпाрди рдЕंрддрд░ाрдЪ्рдпा рдЪाрд░ рдкрдЯ рдЖрд╣े.
рдпा рд▓рдШुрдЧ्рд░рд╣ाрд▓ा "2014 JO25" рдЕрд╕े рдиाрд╡ рджिрд▓े рдЧेрд▓े рдЖрд╣े. NASA рдЪ्рдпा NEOWISE рдоिрд╢рдирдиुрд╕ाрд░, рдпा рд▓рдШुрдЧ्рд░рд╣ाрдЪे рдЖрдХाрд░рдоाрди рдЕंрджाрдЬे 650 рдоीрдЯрд░ рдЗрддрдХे рдЖрд╣े рдЖрдгि рдд्рдпाрдЪा рдкृрд╖्рдарднाрдЧ рдЪंрдж्рд░ाрдЪ्рдпा рддुрд▓рдиेрдд рджुрдк्рдкрдЯ рдЖрд╣े.
рд╣ी рдШрдЯ� �ा рдорд╣рдд्рд╡ाрдЪे рдЕрд╕рд▓्рдпाрдЪे рдХाрд░рдг рдо्рд╣рдгрдЬे, рдд्рдпाрдЪ्рдпा рдЖрдХाрд░рдоाрдиाрдЪे рд▓рдШुрдЧ्рд░рд╣ рдк्рд░рдердордЪ рдкृрде्рд╡ीрдЪ्рдпा рдЬрд╡рд│ूрди рдкुрдвे рдЬाрдгाрд░ рдЖрд╣े. рдпाрдЪा рд╢ोрдз рдоे 2014 рдордз्рдпे рдЕрдоेрд░िрдХेрддीрд▓ рдПрд░िрдЭोрдиाрддीрд▓ рдХॅрдЯाрд▓िрдиा рд╕्рдХाрдп рд╕рд░्рд╡्рд╣े рдпेрдеीрд▓ рдЦрдЧोрд▓рд╢ाрд╕्рдд्рд░рдЬ्рдЮांрдиी рд▓ाрд╡рд▓ा рд╣ोрддा.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣NITI рдЖрдпोрдЧ рдЬिрд▓्рд╣ा рд░ुрдЧ्рдгाрд▓рдпाрд╕ाрдаीрдЪा рдиिрд░्рджेрд╢ांрдХ рдЬाрд╣ीрд░ рдХрд░рдгाрд░
рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рднाрд░рдд рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рд╕ंрд╕्рдеाрди (National Institution for Transforming India -NITI) рдЖрдпोрдЧाрдиे рд╕рд░рдХाрд░ी рд░ुрдЧ्рдгाрд▓рдпांрдордз्рдпे рд╕्рдкрд░्рдзा рд╡ ृрдж्рдзिंрдЧрдд рдХрд░рдг्рдпाрдЪ्рдпा рд╣ेрддूрдиे рдЖрд░ोрдЧ्рдп рдиिрд░्рджेрд╢рдХांрд╡рд░ рдд्рдпांрдЪ्рдпा рдХाрдордЧिрд░ीрд╡рд░ рдЖрдзाрд░िрдд рдЬिрд▓्рд╣ा рд░ुрдЧ्рдгाрд▓рдпांрд╕ाрдаी рдХ्рд░рдорд╡ाрд░ी рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдг्рдпाрдЪा рдиिрд░्рдгрдп рдШेрддрд▓ा рдЖрд╣े. рдЖрд░ोрдЧ्рдп рдоंрдд्рд░ाрд▓рдп рдЖрдгि NITI рдЖрдпोрдЧ рдпांрдЪा рд╣ा рд╕ंрдпुрдХ्рдд рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдо рдЖрд╣े. рдЖрдпोрдЧाрдЪे рд╡ाрдЗрд╕-рдЪेрдЕрд░рдорди рдЕрд░рд╡िंрдж рдкाрдирдЧाрд░ीрдпा рдпांрдиी "рд╣ेрд▓्рде рдСрдл рдЕрд╡рд░ рд╣ॉрд╕्рдкिрдЯрд▓्рд╕" рдиिрд░्рджेрд╢ांрдХ рдЬाрд╣ीрд░ рдХेрд▓ा рдЖрд╣े. рдпाрдордзूрди рдЬिрд▓्рд╣ा рд░ुрдЧ्рдгाрд▓рдпांрдЪी рдХाрдордЧिрд░ी рддрдкाрд╕рд▓ी рдЬाрдИрд▓. рдк्рд░рдердордЪ рдоूрд▓्рдпांрдХрди рдХрд░рдг्рдпाрд╕� �рдаी рд░ुрдЧ्рдгांрдХрдбूрди рдЕрднिрдк्рд░ाрдп рдк्рд░ाрдк्рдд рдХेрд▓े рдЬाрдгाрд░ рдЖрд╣ेрдд. рджुрдп्рдпрдо рдЖрд░ोрдЧ्рдп рд╕ुрд╡िрдзा рдкुрд░рд╡िрдгाрд░ी рджेрд╢рднрд░ाрдд 700 рдЬिрд▓्рд╣ा рд░ुрдЧ्рдгाрд▓рдпे рдЖрд╣ेрдд.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣10 рдПрдк्рд░िрд▓: рдЬाрдЧрддिрдХ рд╣ोрдоिрдУрдкॅрдеी рджिрд╡рд╕
10 рдПрдк्рд░िрд▓ 2017 рд░ोрдЬी рдЬрдЧрднрд░ाрдд рдЬाрдЧрддिрдХ рд╣ोрдоिрдУрдкॅрдеी рджिрд╡рд╕ рд╕ाрдЬрд░ा рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ा рдЖрд╣े. рдпाрдиिрдоिрдд्рддाрдиे рдирд╡ी рджिрд▓्рд▓ीрдд AYUSH рд░ाрдЬ्рдпрдоंрдд्рд░ी (рд╕्рд╡рддंрдд्рд░ рдХाрд░्рдпрднाрд░) рд╢्рд░ीрдкाрдж рдпेрд╕्рд╕ो рдиाрдИрдХ рдпांрдиी рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдкрд░िрд╖рджेрдЪे рдЙрдж्рдШाрдЯрди рдХेрд▓े.
"рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдкुрд░ाрд╡ा рдЖрдг� � рд╢्рд░ीрдоंрдд рд╡ैрдж्рдпрдХीрдп рдЕрдиुрднрд╡ рдпांрдЪ्рдпा рдоाрдз्рдпрдоाрддूрди рд╣ोрдоिрдУрдкॅрдеीрдд рд╡рд░्рдзिрдд рдЧुрдгрд╡рдд्рддाрдкूрд░्рдг рд╕ंрд╢ोрдзрди" рд╣ी рдпा рдкрд░िрд╖рджेрдЪी рд╕ंрдХрд▓्рдкрдиा рдЖрд╣े. рд╕рд░्рд╡ рднाрдЧрдзाрд░рдХांрдиा рд╣ोрдоिрдУрдкॅрдеिрдХ рд╕ंрд╢ोрдзрдиाрдмाрдмрдд рд╢िрдХ्рд╖рдг рджेрдгे рдЖрдгि рд╡ैрдж्рдпрдХीрдп рдорд╣ाрд╡िрдж्рдпाрд▓рдпे, рд╡ैрдж्рдпрдХ, рдкрд░िрдЪाрд░िрдХा рдЖрдгि рд╕ंрд╢ोрдзрдХांрдиा рдЧुрдгрд╡рдд्рддाрдкूрд░्рдг рд╕ंрд╢ोрдзрдиाрд╕ाрдаी рд╡्рдпाрд╕рдкीрда рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдХрд░ूрди рджेрдгे рд╣ा рдпा рдкрд░िрд╖рджेрдЪा рдоुрдЦ्рдп рдЙрдж्рджेрд╢ рд╣ोрддा.
рд╣ोрдоिрдУрдкॅрдеीрдЪे рдЬрдирдХ рдбॉ. рдХ्рд░िрд╕्рдЯिрдпрди рдл्рд░ेрдбрд░ीрдХ рд╕ेрдоुрдПрд▓ рд╣ॅрдиिрдоॅрди ( рдПрдХ рдЬрд░्рдорди рд╡ैрдж्рдпрдХ) рдпांрдЪ्рдпा рдЬрди्рдорджिрд╡рд╕ाрдЪ्рдпा рдиिрдоिрдд्рддाрдиे рд╣ा рджिрд╡рд╕ рд╕ाрдЬрд░ा рдХрд░рдг्рдпाрдд рдпेрддो. рдпाрд╡рд░्рд╖ी рдд्рдпांрдЪा рд╣ा 262 рд╡ा рд╡ाрдврджिрд╡рд╕ рдЖрд╣े. рд╣ोрдоिрдУрдкॅрдеी рд╣ी рдЖрд░्рдеिрдХрджृрд╖्рдЯ्рдпा рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдЖрдгि рдк्рд░рднाрд╡ी рдкрдж्рдзрдд рдЖрд╣े.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рдбी. рдЬी. рддेंрдбुрд▓рдХрд░ рд▓िрдЦिрдд "рдЧांрдзी рдЗрди
рдЪंрдкाрд░рдг्рдп" рдкुрд╕्рддрдХ
рджीрдиाрдиाрде рдЧोрдкाрд▓ рддेंрдбुрд▓рдХрд░ рдпांрдЪ्рдпा "рдЧांрдзी рдЗрди рдЪंрдкाрд░рдг्рдп" рд╢ीрд░्рд╖рдХ рдЕрд╕рд▓ेрд▓्рдпा рдкुрд╕्рддрдХाрдЪे рдЕрдиाрд╡рд░рдг рдЭाрд▓े рдЖрд╣े. рднाрд░рддाрдЪे рдк्рд░рдХाрд╢рди рд╡िрднाрдЧ рд╣े рдпा рдкुрд╕्рддрдХाрдЪे рдк्рд░рдХाрд╢рдХ рдЖрд╣ेрдд.
рджрдХ्рд╖िрдг рдЖрдл्рд░िрдХाрдордзूрди рдкрд░рддрд▓्рдпाрдиंрддрд░ 1917 рд╕ाрд▓ी рднाрд░рддीрдп рднूрдоीрдд рдЧांрдзीрдЬींрдЪ्рдпा рдкрд╣िрд▓्рдпा рд╕рдд्рдпाрдЧ्рд░рд╣ाрдЪा рд╕ंрдШрд░्рд╖ рдпा рдкुрд╕्рддрдХाрдордз्рдпे рд╡рд░्рдгрди рдХेрд▓ेрд▓ा рдЖрд╣े. рдЙрдд्рддрд░ рдмिрд╣ाрд░ рдордзीрд▓ рдЪंрдкाрд░рдг рдЬिрд▓्рд╣्рдпाрддीрд▓ рд╢ेрддрдХрд░्рдпांрд╡рд░ рд╣ोрдд рдЕрд╕рд▓ेрд▓्рдпा рдЕрди्рдпाрдпाрд╡िрд░ो� �ाрдд рдд्рдпांрдиी рд▓рдвा рджिрд▓ा рд╣ोрддा. рд▓ेрдЦрдХ рдбी. рдЬी. рддेंрдбुрд▓рдХрд░ (1909-1971) рд╣े 1951 рд╕ाрд▓ी рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рдЭाрд▓ेрд▓्рдпा рдЖрда рдЦंрдбाрдд рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзीрдЬींрдЪे рд╡्рдпाрдкрдХ рдЪрд░िрдд्рд░ рд╡рд░्рдгрди рдХेрд▓ेрд▓्рдпा рдд्рдпांрдЪ्рдпा "рдорд╣ाрдд्рдоा" рдпा рдкुрд╕्рддрдХांрд╕ाрдаी рдУрд│рдЦрд▓े рдЬाрдгाрд░े рд╕ुрдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд▓ेрдЦрдХ рдЖрд╣ेрдд. 1967 рд╕ाрд▓ी рдд्рдпांрдиी рдЦाрди рдЕрдм्рджुрд▓ рдЧрдлाрд░ рдЦाрди рдпांрдЪे рдЬीрд╡рдирдЪрд░िрдд्рд░ "рдлेрде рдЗрдЬ рдП рдмॅрдЯрд▓" рд▓िрд╣िрд▓े. 1957 рд╕ाрд▓ी рд╕्рдеाрдкрди рдЭाрд▓ेрд▓्рдпा рдиॅрд╢рдирд▓ рдмूрдХ рдЯ्рд░рд╕्рдЯ рдСрдл рдЗंрдбिрдпा рдЪे рдиिрдпुрдХ्рдд рд╕рджрд╕्рдп рд╣ोрддे. рддे рдЪिрдд्рд░рдкрдЯ рдиिрд░्рдоाрдд ा рд╕ुрдж्рдзा рд╣ोрддे.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ाрдд рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдмेрд░ोрдЬрдЧाрд░ी
рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ाрдд рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдмेрд░ोрдЬрдЧाрд░ी рдЕрд╕рд▓्рдпाрдЪे рд╕рд░рдХाрд░рдХрдбूрди рд╕ांрдЧрдг्рдпाрдд рдЖрд▓े. рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рд░ाрдЬ्рдпाрддीрд▓ рдмेрд░ोрдЬрдЧाрд░ीрдЪे рдк्рд░рдоाрдг рджेрд╢ाрдЪ्рдпा рд╕рд░ाрд╕рд░ाрдкेрдХ्рд╖ा рдЬाрд╕्рдд рдЖрд╣े. рд░ाрдЬ्рдпाрдд рдирд╡्рдпाрдиेрдЪ рд╕्рдеाрдкрди рдЭाрд▓ेрд▓्рдпा рд╕рд░рдХाрд░рдмрд░ोрдмрд░ рдмрд░ोрдЬрдЧाрд░ीрдЪा рдк्рд░рд╢्рди рд╕ोрдбрд╡िрдг्рдпाрд╕ाрдаी рдХेंрдж्рд░ рд╕рд░рдХाрд░ рдорджрддीрдЪा рд╣ाрдд рдкुрдвे рдХрд░рдгाрд░ рдЖрд╣े, рдЕрд╕े рдХाрдордЧाрд░ рдоंрдд्рд░ी рдмंрдбाрд░ु рджрдд्рддाрдд्рд░ेрдп рдпां� �ी рдо्рд╣рдЯрд▓े. рджेрд╢ाрдЪे рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдмेрд░ोрдЬрдЧाрд░ीрдЪे рдк्рд░рдоाрдг 5.8 рдЯрдХ्рдХ्рдпांрд╡рд░ рдЖрд╣ेрдд. рдЧ्рд░ाрдоीрдг рднाрдЧाрдд рдмेрд░ोрдЬрдЧाрд░ीрдЪे рдк्рд░рдоाрдг 3.4 рдЯрдХ्рдХे рдЕрд╕ूрди рдиाрдЧрд░ी рднाрдЧाрдд 4.4 рдЯрдХ्рдХे рдЖрд╣े. рдоाрдд्рд░ рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ाрдЪ्рдпा рдмाрдмрддीрдд рдЧ्рд░ाрдоीрдг рднाрдЧाрдд 5.8 рдЯрдХ्рдХे рдЖрдгि рдиाрдЧрд░ी рднाрдЧाрдд 6.5 рдЯрдХ्рдХे рдмрд░ोрдЬрдЧाрд░ीрдЪे рдк्рд░рдоाрдгाрдд рдЖрд╣े. рдЕрди्рдп рд░ाрдЬ्рдпांрдкेрдХ्рд╖ा рд╣े рдк्рд░рдоाрдг рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдЖрд╣े. рд╕ंрдкूрд░्рдг рджेрд╢ाрдд 470 рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдоेрд│ा рдЖрдпोрдЬिрдд рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓े рдЕрд╕ूрди рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ाрдд рдд्рдпांрдЪी рд╕ंрдЦ्рдпा 21 рдЕрд╕рд▓्рдпाрдЪे � ��рдд्рддाрдд्рд░ेрдп рдпांрдиी рд▓ोрдХрд╕рднेрдд рд╕ांрдЧिрддрд▓े.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рдл्рд▓िрдкрдХाрд░्рдЯрдХрдбूрди рдИ-рдмे рдЗंрдбिрдпाрдЪे рдЕрдзिрдЧ्рд░рд╣рдг
рддीрди рдХंрдкрди्рдпांрдХрдбूрди 9,300 рдХोрдЯी рд░ुрдкрдпांрдЪे рдЙрднाрд░рд▓े рднांрдбрд╡рд▓
рдИ-рдмे, рдЯेрди्рд╕ेрдЯ рдЖрдгि рдоाрдпрдХ्рд░ोрд╕ॉрдл्рдЯ рдпा рдХंрдкрди्рдпांрдиी рд╕ाрдзाрд░рдг 9,300 рдХोрдЯी рд░ुрдкрдпांрдЪी рдЧुंрддрд╡рдгूрдХ рдл्рд▓िрдкрдХाрд░्рдЯрдордз्рдпे рдХेрд▓ी. рдпाрдЪрд╡ेрд│ी рдл्рд▓िрдкрдХाрд░्рдЯрдиे рдИ-рдмे рдпा рдЕрдоेрд░िрдХрди рдХंрдкрдиीрдЪा рднाрд░рддाрддीрд▓ рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдпाрдЪी рдЦрд░ेрджी рдХेрд▓ी. рддंрдд्рд░рдЬ्рдЮाрди рдХ्рд╖ेрдд्рд░ाрддीрд▓ рдпा рдХंрдкрди्рдпांрдХрдбूрди рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓े рд▓्рдпा рдЧुंрддрд╡рдгुрдХीрдиे рдл्рд▓िрдкрдХाрд░्рдЯрдЪे рдмाрдЬाрд░рдоूрд▓्рдп рдЖрддा 76 рд╣рдЬाрд░ рдХोрдЯी рд░ुрдкрдпांрд╡рд░ рдкोрд╣ोрдЪрд▓े рдЖрд╣े. рд╕्рдиॅрдкрдбीрд▓рдЪे рдЧुंрддрд╡рдгूрдХрджाрд░ рдХंрдкрдиीрдЪी рд╡िрдХ्рд░ी рдХрд░рдг्рдпाрдЪ्рдпा рддрдпाрд░ीрдд рдЕрд╕рддाрдиा рдл्рд▓िрдкрдХाрд░्рдЯрд▓ा рдиिрдзी рдоिрд│ाрд▓ा рдЖрд╣े.
рд▓рд╡рдХрд░рдЪ рдл्рд▓िрдкрдХाрд░्рдЯрдЪी рд╕्рдеाрдкрдиा рдЭाрд▓्рдпाрдкाрд╕ूрди 10 рд╡рд░्рд╖े рдкूрд░्рдг рд╣ोрдгाрд░ рдЖрд╣े. рдЖрддाрдкрд░्рдпंрдд рдХंрдкрдиीрдордз्рдпे рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ेрд▓्рдпा рдЧुंрддрд╡рдгुрдХीрдд рд╣ी рд╕рд░्рд╡ाрдд рдоोрдаी рдЧुंрддрд╡рдгूрдХ рдЕрд╕рд▓्рдпाрдЪे рд╕рдордЬрддे. рдоाрдпрдХ्рд░ोрд╕ॉрдл्рдЯ рдЖрддा рдл्рд▓िрдкрдХाрд░्рдЯрдмрд░ोрдмрд░ рд╡्рдпूрд╣рд░� �рдиाрдд्рдордХ рднाрдЧीрджाрд░ीрдд рдЬोрдбрд▓ा рдЧेрд▓ा рдЖрд╣े. рдл्рд▓िрдкрдХाрд░्рдЯрдордз्рдпे рдЗрдХ्рд╡िрдЯी рд╣िрд╕्рд╕ेрджाрд░ीрдЪ्рдпा рдмрджрд▓्рдпाрдд рдИ-рдмे рдиे рдХाрд╣ी рд░рдХ्рдХрдо рд░ोрдЦ рд╕्рд╡рд░ुрдкाрдд рджिрд▓ी рдЖрд╣े рдЖрдгि рдХंрдкрдиीрдиे рднाрд░рддाрддीрд▓ рдЖрдкрд▓ा рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдл्рд▓िрдкрдХाрд░्рдЯрдХрдбे рд╕ोрдкрд╡िрд▓ा рдЖрд╣े. рдИ рдмे рдбॉрдЯ рдЗрди рдл्рд▓िрдкрдХाрд░्рдЯрдЪा рдПрдХ рд╣िрд╕्рд╕ा рд░ाрд╣рдд рд╕्рд╡рддंрдд्рд░ рд░ुрдкाрдд рдХाрдо рд╕ुрд░ू рдаेрд╡рдгाрд░ рдЖрд╣े.
рдЯेрди्рд╕ेрдЯ рд╣ी рдЪिрдиी рдХंрдкрдиी рдЕрд╕ूрди рддिрдЪ्рдпाрдЬрд╡рд│ рд╡ीрдЪॅрдЯ рд╣े рд╕ोрд╢рд▓ рдоॅрд╕ेрдЬिंрдЧ рдНрдк рдЖрд╣े. рдпाрдЪрдк्рд░рдоाрдгे рдкेрдХ्рдЯो рдЖрдгि рдЖрдпрдмीрдмोрдордз्рдпे рдХंрдкрдиीрдиे рдЧु� �рддрд╡рдгूрдХ рдХेрд▓ी рдЖрд╣े. рдл्рд▓िрдкрдХाрд░्рдЯрдЪे рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рд╕рдЪिрди рдмрди्рд╕рд▓ рдЖрдгि рдмिрди्рдиी рдмрди्рд╕рд▓ рдпांрдиी рдирд╡ीрди рднांрдбрд╡рд▓ाрд▓ा рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдо्рд╣рдЯрд▓े рдЖрд╣े. рд╕рдз्рдпा рдл्рд▓िрдкрдХाрд░्рдЯрдЬрд╡рд│ рдоिंрдд्рд░ा, рдЬрдмॉрди्рдЧ, рдлोрдирдкे рдЖрдгि рдИрдХाрд░्рдЯ рдпाрд╕ाрд░рдЦ्рдпा рдХंрдкрди्рдпा рдЖрд╣ेрдд.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рд▓рд╡рдХрд░рдЪ 5рдЬी рдЪाрдЪрдгीрд╕ рдк्рд░ाрд░ंрдн
рдПрдЕрд░рдЯेрд▓-рдмीрдПрд╕рдПрдирдПрд▓рдмрд░ोрдмрд░ рдиोрдХिрдпाрдЪा рдХрд░ाрд░
рднाрд░рддाрдд рдиुрдХрддीрдЪ 4рдЬी рддंрдд्рд░рдЬ्рдЮाрдиाрдЪ्рдпा рд╡ाрдкрд░ाрд╕ рдк्рд░ाрд░ंрдн рдЭाрд▓ा. рдоाрдд्рд░ 5рдЬी рдиेрдЯрд╡рд░्рдХрдЪ्рдпा рдЪाрдЪрдгीрд╕ाрдаी рдиोрдХिрдпा рдХं� �рдиीрдиे рдкुрдвाрдХाрд░ рдШेрддрд▓ा рдЖрд╣े. рджेрд╢ाрдд 5рдЬी рддंрдд्рд░рдЬ्рдЮाрдиाрдЪी рдЪाрдЪрдгी рдШेрдг्рдпाрд╕ाрдаी рдиोрдХिрдпा рдпा рдлिрдирд▓ंрдбрдЪ्рдпा рдХंрдкрдиीрдиे рдПрдЕрд░рдЯेрд▓ рдЖрдгि рдмीрдПрд╕рдПрдирдПрд▓рдмрд░ोрдмрд░ рдЪрд░्рдЪा рдХрд░рдг्рдпाрд╕ рдк्рд░ाрд░ंрдн рдХेрд▓ा рдЖрд╣े.
рднाрд░рддाрдд 5рдЬी рдиेрдЯрд╡рд░्рдХрдЪी рдЪाрдЪрдгी рдХрд░рдг्рдпाрд╕ाрдаी рдмीрдПрд╕рдПрдирдПрд▓ рдпा рд╕рд░рдХाрд░ी рдЖрдгि рдПрдЕрд░рдЯेрд▓ рдпा рджेрд╢ाрддीрд▓ рд╕рд░्рд╡ाрдд рдоोрдареЯा рджूрд░рд╕ंрдЪाрд░ рдХंрдкрдиीрдмрд░ोрдмрд░ рд╕ाрдоंрдЬрд╕्рдп рднाрдЧीрджाрд░ी рдХрд░рдг्рдпाрдд рдпेрдгाрд░ рдЖрд╣े. рдмाрд░्рд╕ेрд▓ोрдиाрдордз्рдпे рдЖрдпोрдЬिрдд рдоोрдмाрдИрд▓ рд╡рд░्рд▓्рдб рдХॉрди्рдлрд░рди्рд╕рджрд░рдо्рдпाрди рднाрд░рддाрдд 5рдЬी рди� �рдЯрд╡рд░्рдХрдЪी рдЪाрдЪрдгी рдХрд░рдг्рдпाрдЪे рд╕ंрдХेрдд рдиोрдХिрдпाрдХрдбूрди рджेрдг्рдпाрдд рдЖрд▓े рд╣ोрддे. рддंрдд्рд░рдЬ्рдЮाрди рдЖрдгि рдЧ्рд░ाрд╣рдХांрдЪ्рдпा рдмाрдмрддीрдд 5рдЬी рддंрдд्рд░рдЬ्рдЮाрдиाрд╕ाрдаी рднाрд░рдд рд╣ी рдорд╣рдд्рдд्рд╡ाрдЪी рдмाрдЬाрд░рдкेрда рдЖрд╣े. рднाрд░рддाрдд рд╕्рдоाрд░्рдЯ рд╕िрдЯीрдЪा рд╡ेрдЧाрдиे рд╡िрдХाрд╕ рд╣ोрдд рдЖрд╣े. 4рдЬी рддंрдд्рд░рдЬ्рдЮाрдиाрдмрд░ोрдмрд░ 5рдЬी рдЖрдгि рдЖрдпрдУрдЯी рд╣ी рднрд╡िрд╖्рдпाрддीрд▓ рддंрдд्рд░рдЬ्рдЮाрди рд░ाрд╣рдгाрд░ рдЖрд╣े. рд╕्рдоाрд░्рдЯ рд╕िрдЯीрдордз्рдпे рдпा рддंрдд्рд░рдЬ्рдЮाрдиाрдЪा рдоोрдареЯा рдк्рд░рдоाрдгाрдд рд╡ाрдкрд░ рдХрд░рдг्рдпाрдд рдпेрдгाрд░ рдЖрд╣े. 5рдЬी рддंрдд्рд░рдЬ्рдЮाрдиाрд╕ाрдаी рд╕ाрдоंрдЬрд╕्рдп рднाрдЧीрдж� �рд░ी рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓्рдпाрдиे рдд्рдпाрдЪा рд╕्рдоाрд░्рдЯ рд╕िрдЯीрд╕ाрдаी рдоोрдареЯा рдк्рд░рдоाрдгाрдд рдЙрдкрдпोрдЧ рд╣ोрдИрд▓ рдЕрд╕े рдмीрдПрд╕рдПрдирдПрд▓рдЪे рдк्рд░рдоुрдЦ рдЕрдиुрдкрдо рд╢्рд░ीрд╡ाрд╕्рддрд╡ рдпांрдиी рдо्рд╣рдЯрд▓े рдЖрд╣े.
5рдЬी рддंрдд्рд░рдЬ्рдЮाрдиाрд╕ рдЙрдкрдпुрдХ्рдд рдЕрд╕рдгाрд▒рдпा 3 рд╣рдЬाрд░ рдоेрдЧाрд╣рд░्рдЯ्рдЬ рдХ्рд╖рдорддेрдЪ्рдпा рдмॅрди्рдбрдЪा рд▓рд╡рдХрд░рдЪ рд▓िрд▓ाрд╡ рдХрд░рдг्рдпाрдд рдпेрдИрд▓. рджेрд╢ाрдд 5рдЬी рддंрдд्рд░рдЬ्рдЮाрдиाрдЪ्рдпा рдЪाрдЪрдгीрд╕ рд▓рд╡рдХрд░рдЪ рдк्рд░ाрд░ंрдн рд╣ोрдИрд▓, рдоाрдд्рд░ рдЖंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдкाрддрд│ीрд╡рд░ीрд▓ рдиाрдЧрд░िрдХांрдиा рдд्рдпाрдЪा рд▓ाрдн рдоिрд│рдг्рдпाрд╕ाрдаी 2019-2020 рд╡рд░्рд╖ рдЙрдЬाрдбेрд▓ рдЕрд╕ा рдЕंрджाрдЬ рдЖрд╣� ��.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпाрдд рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рд╡ेрдЧाрдиे рд╡ाрдврддोрдп рд╣िंрджू рдзрд░्рдо
рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпрди рдм्рдпुрд░ो рдСрдл рд╕्рдЯॅрдЯрдЯिрдХ्рд╕рдЪा рдЕрд╣рд╡ाрд▓ : 5 рд╡рд░्рд╖ांрдордз्рдпे рднाрд░рддीрдпांрдЪी рд╕ंрдЦ्рдпा рдЭाрд▓ी рджुрдк्рдкрдЯ
рдЖрдкрд▓े рдЙрдорджे рдХौрд╢рд▓्рдп рдЖрдгि рд╕्рд╡рд╕्рдд рдордиुрд╖्рдпрдмрд│ाрдоुрд│े рднाрд░рдд рдЬाрдЧрддिрдХ рд╢рдХ्рддी рдмрдирдг्рдпाрдЪ्рдпा рджिрд╢ेрдиे рдЕрдЧ्рд░ेрд╕рд░ рдЖрд╣े. рднाрд░рддीрдп рдк्рд░рддिрднांрдоुрд│े рдЕрдоेрд░िрдХा, рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпा рдЖрдгि рдм्рд░िрдЯрдирд╕ाрд░рдЦे рджेрд╢ рд╕рд░्рд╡ोрдЪ्рдЪ рд╕्рддрд░ाрд╡рд░ рдХाрдпрдо рд░ाрд╣рдг्рдпाрдЪे рд╕्рд╡рдк्рди рдкाрд╣рддाрдд. рднाрд░рддीрдпांрдЪ्рдпा рдк्рд░рддिрднेрд▓ा рдпा рджेрд╢ांрдордзीрд▓ рдоाрдЧрдгी рд╡ाрдврдд рдЖрд╣े. рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпрди рдм्рдпुрд░ो рдСрдл рд╕्рдЯॅрдЯрдЯिрдХ्рд╕рдЪा (рдПрдмीрдПрд╕) рдирд╡ा рдЕрд╣рд╡ाрд▓ рджेрдЦीрд▓ рдпा рдЧोрд╖्рдЯीрдЪी рдкुрд╖्рдЯी рджेрддो. рдоाрдЧीрд▓ 5 рд╡рд░्рд╖ांрдордз्рдпे рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпाрдд рднाрд░рддीрдпांрдЪी рд╕ंрдЦ्рдпा рджुрдк्рдкрдЯ рдЭाрд▓ी рдЖрд╣े. рддेрдеे рд╣िंрджू рдзрд░्рдо рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рд╡ेрдЧाрдиे рд╡ाрдврдгाрд░ा рдзрд░्рдо рдард░рд▓ा рдЖрд╣े.
▪️рдЙрдкрдпुрдХ्рдд рдард░рд▓ी рдзोрд░рдгे
рджोрди्рд╣ी рджेрд╢ांрджрд░рдо्рдпाрди рдк्рд░рд╡ाрд╕
рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдоांрдоुрд│े рдЬрд╡рд│рдкाрд╕ 40 рд╣рдЬाрд░ рднाрд░рддीрдп 2015-16 рдордз्рдпे рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпाрдд рдЧेрд▓े. рддрд░ 2014-15 рджрд░рдо्рдпाрди рдЕрд╢ांрдЪी рд╕ंрдЦ्рдпा рдХेрд╡рд│ 34874 рдПрд╡рдвीрдЪ рд╣ोрддी.
рд╣िंрджू рдзрд░्рдоाрдиे рдоाрдЧे рдЯाрдХрд▓े
2011 рдЪ्рдпा рдЬрдирдЧрдгрдиेрдд рд╣िंрджू рдзрд░्рдо рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпाрдд рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рд╡ेрдЧाрдиे рдлैрд▓ाрд╡рдгाрд░ा рдзрд░्рдо рдЖрдврд│рд▓ा рд╣ोрддा. 2016 рдЪ्рдпा рдЬрдЧрдгрдиेрдд 2.7 рдЯрдХ्рдХे рд╣िंрджू рд▓ोрдХрд╕ंрдЦ्рдпेрдЪा рдЕрдиुрдоाрди рдЖрд╣े. рддрд░ рддेрдеे рдЗрд╕्рд▓ाрдо рдоाрдирдгाрд▒рдпांрдЪी рд╕ंрдЦ्рдпा 2.6 рдЯрдХ्рдХे рдЖрд╣े.
▪️рдЙрдЪ्рдЪрд╢िрдХ्рд╖рдгрдк्рд░ाрдк्рдд рднाрд░рддीрдп
рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпрди рдм्рдпुрд░ो рдСрдл рд╕्рдЯॅрдЯрдЯिрдХ्рд╕рдиुрд╕ाрд░ рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпाрдд рдпेрдгाрд▒рдпा рднाрд░рддीрдпांрдордз्рдпे 54.6 рдЯрдХ्рдХे рднाрд░рддीрдп рдкрджрд╡ीрдзрд░ рдХिंрд╡ा рдЙрдЪ्рдЪрд╢िрдХ्рд╖рдг рдк्рд░ाрдк्рдд рдХेрд▓ेрд▓े рдЖ рд╣ेрдд. рд╣ा рдЖрдХрдбा рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпाрдЪ्рдпा рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕рд░ाрд╕рд░ीрдЪ्рдпा рддीрдирдкрдЯ рдЕрдзिрдХ рдЖрд╣े.
▪️рднाрд░рддीрдпांрдЪे рдкрд╕ंрддीрдЪे рдаिрдХाрдг
рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпाрдЪे рджрдХ्рд╖िрдгрдкूрд░्рд╡ рд░ाрдЬ्рдп рд╡्рд╣िрдХ्рдЯोрд░िрдпा рднाрд░рддीрдпांрдЪे рдкрд╕ंрддीрдЪे рдаिрдХाрдг рдЖрд╣े. рддेрдеीрд▓ рд╕्рдерд▓ांрддрд░िрддांрдЪ्рдпा рд╕ंрдЦ्рдпेрдд 2.1 рдЯрдХ्рдХे рд╡ाрдв рдЭाрд▓ी рдЖрд╣े. рдПрдмीрдПрд╕рдиुрд╕ाрд░ рднाрд░рддीрдпांрдЪी рд╡ाрдврддी рд╕ंрдЦ्рдпा рджेрд╢ाрдЪ्рдпा рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеेрд▓ा рдмрд│рдХрдЯी рджेрдИрд▓.
▪️рд╕्рдерд▓ांрддрд░िрддाрдоंрдз्рдпे рдЖрдШाрдбीрд╡рд░ (2015-16)
рджेрд╢ рд╕ंрдЦ्рдпा (рдЯрдХ्рдХेрд╡ाрд░ीрдд)
рднाрд░рдд……. 21.2
рдЪीрди……… 15.3
рдм्рд░िрдЯрди 10.0
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рд▓ंрдбрди рди्рдпाрдпाрд▓рдпाрдд рди्рдпाрдпाрдзीрд╢рдкрджी рдЕрдиुрдЬा рдзीрд░
рднाрд░рддीрдп рд╡ंрд╢ाрдЪी рдПрдХ рдорд╣िрд▓ा рд▓ंрдбрдирдЪ्рдпा рдУрд▓्рдб рдмॅрд▓े рди्рдпाрдпाрд▓рдпाрдд рдЧौрд░рд╡рд░्рдгीрдп рдирд╕рд▓ेрд▓ी рдкрд╣िрд▓ी рди्рдпाрдпाрдзीрд╢ рдмрдирд▓ी рдЖрд╣े. 49 рд╡рд░्рд╖ीрдп рдЕрдиुрдЬा рд░рд╡ींрдж्рд░ рдзीрд░ рдпांрдиी рд▓ंрдбрди рди्рдпाрдпाрд▓рдпाрддीрд▓ рд╕рд░्рд╡ाрдд рддрд░ुрдг рди्рдпाрдпाрдзीрд╢ рд╣ोрдг्рдпाрдЪाрд╣ी рдоाрди рдоिрд│рд╡िрд▓ा рдЖрд╣े. рдЕрдиुрдЬा рдпा рдмाрд▓рдкрдгी рдбिрд╕्рд▓ेрдХ्рд╕िрдпाрдиे рдкीрдбिрдд рд╣ोрдд्рдпा. рдпा рдЖрдЬाрд░ाрдиे рдкीрдбिрдд рд╡्рдпрдХ्рддींрдиा рд╢िрдХ्рд╖рдг рдШेрддाрдиा рд╕рдорд╕्рдпा рд╣ोрдд рдЕрд╕рддे. рднाрд░� �ीрдп рд╕्рдерд▓ांрддрд░िрддांрдЪ्рдпा рдкोрдЯी рдЬрди्рдорд▓ेрд▓्рдпा рдЕрдиुрдЬा рдпांрдиी рдбुंрдбी рд╡िрдж्рдпाрдкीрдаाрддूрди рд╕्рдХॉрдЯिрд╢ рд▓ॉрдЪे рд╢िрдХ्рд╖рдг рдШेрддрд▓े рдЖрд╣े. рдд्рдпांрдиी рд▓ंрдбрдирдордзीрд▓ рдЧ्рд░े рдЗрди рд╢िрд╖्рдпрд╡ृрдд्рддी рдоिрд│рд╡िрд▓ी рд╣ोрддी, рдЬ्рдпाрдиंрддрд░ рдд्рдпांрдиा 1989 рд╕ाрд▓ी рд▓ंрдбрди рдпेрдеे рдмोрд▓ाрд╡िрдг्рдпाрдд рдЖрд▓े рдЖрдгि рддेрдеे рдд्рдпांрдиी 23 рд╡рд░्рд╖े рд╡рдХिрд▓ी рдХ्рдпрд╡рд╕ाрдп рдХेрд▓ा. рдоी рдбिрд╕्рд▓ेрдХ्рд╕िрдпाрдиे рдкीрдбिрдд рд╣ोрддी, рдпाрдоुрд│े рдорд▓ा рд╢िрдХ्рд╖рдг рдШेрддाрдиा рдЕрдбрдЪрдг рд╡्рд╣ाрдпрдЪी рдЕрд╕े рдЕрдиुрдЬा рдпांрдиी рдо्рд╣рдЯрд▓े рдЖрд╣े. рдЬेрд╡्рд╣ा рдоी рди्рдпाрдпाрд▓рдпाрдд рдЬाрдпрдЪे рддेрд╡् рд╣ा рд▓ोрдХ рдорд▓ा рд╕ाрдХ्рд╖ीрджाрд░ рдХिंрд╡ा рдЖрд░ोрдкी рд╕рдордЬрдд. рдкрд░ंрддु рдЬेрд╡्рд╣ा рдоी рдд्рдпाрдиां рд╡рдХीрд▓ рдЕрд╕рд▓्рдпाрдЪे рд╕ांрдЧाрдпрдЪे рддे рдЪрдХीрдд рд╣ोрдд рдЕрд╕ेрд╣ी рдд्рдпांрдиी рд╕ांрдЧिрддрд▓े.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рднाрд░рдд- рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпाрдордз्рдпे рд╕рд╣ा рдХрд░ाрд░, рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпाрдЪ्рдпा рдкंрддрдк्рд░рдзाрдиांрдиी рдХेрд▓ी рдоोрджींрдЪी рд╕्рддुрддी
рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпाрдЪे рдкंрддрдк्рд░рдзाрди рдоाрд▓्рдХрдо рдЯрд░्рдирдмुрд▓ рдпांрдЪ्рдпा рднाрд░рдд рджौрд▒्рдпाрд▓ा рд╕ोрдорд╡ाрд░рдкाрд╕ूрди рд╕ुрд░ुрд╡ाрдд рдЭाрд▓ी. рдпा рджौрд▒्рдпाрдЪ्рдпा рдкрд╣िрд▓्рдпाрдЪ рджिрд╡рд╢ी рднाрд░рдд рдЖрдгि рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпाрдордз्рдпे рд╕рд╣� � рдХрд░ाрд░ рдЭाрд▓े рдЕрд╕ूрди рджрд╣рд╢рддрд╡ाрдж, рд╕ंрдШрдЯीрдд рдЧुрди्рд╣ेрдЧाрд░ी рдЕрд╢ा рд╡िрд╡िрдз рд╡िрд╖рдпांрд╡рд░ीрд▓ рдХрд░ाрд░ांрд╡рд░ рджोрди्рд╣ी рджेрд╢ांрдиी рд╕्рд╡ाрдХ्рд╖рд░ी рдХेрд▓ी. рддрд░ рднाрд░рддाрдд рдЖрд▓्рдпाрд╡рд░ рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпाрдЪ्рдпा рдкंрддрдк्рд░рдзाрдиांрдиी рдирд░ेंрдж्рд░ рдоोрджींрдЪी рднрд░рднрд░ुрди рд╕्рддुрддी рдХेрд▓ी рдЖрд╣े. рдоोрджी рднाрд░рддाрд▓ा рд╡िрдХाрд╕ाрдЪ्рдпा рд╡ाрдЯेрд╡рд░ рдиेрдд рдЕрд╕рд▓्рдпाрдЪे рдЯрд░्рдирдмुрд▓ рдпांрдиी рдо्рд╣рдЯрд▓े рдЖрд╣े.
рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпाрдЪे рдкंрддрдк्рд░рдзाрди рдоाрд▓्рдХрдо рдЯрд░्рдирдмुрд▓ рд╣े рд╕ोрдорд╡ाрд░ी рдЪाрд░ рджिрд╡рд╕ांрдЪ्рдпा рднाрд░рдд рджौрд▒्рдпाрд╡рд░ рдЖрд▓े рдЖрд╣ेрдд. рднाрд░рддाрдд рдЖрд▓्рдпाрд╡рд░ � �рд░्рдирдмुрд▓ рдпांрдиी рдирд░ेंрдж्рд░ рдоोрджींрдЪे рднрд░рднрд░ुрди рдХौрддुрдХ рдХेрд▓े. рдирд░ेंрдж्рд░ рдоोрджी рд╣े рднाрд░рддाрд▓ा рд╡िрдХाрд╕ाрдЪ्рдпा рд╡ाрдЯेрд╡рд░ рдиेрдд рдЖрд╣ेрдд. рдпा рджौрд▒्рдпाрдд рджोрди्рд╣ी рджेрд╢ांрдордзीрд▓ рд╕ंрдмंрдз рджृрдв рдХрд░рдг्рдпाрд╡рд░ рднрд░ рдЕрд╕ेрд▓ рдЕрд╕े рдд्рдпांрдиी рд╕ांрдЧिрддрд▓े. рдЖрдо्рд╣ी рднाрд░рддाрд╕ोрдмрдд рдПрдХрдд्рд░ рдХाрдо рдХрд░ु рдЗрдЪ्рдЫिрддो. рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпाрдд рд╕ुрдоाрд░े рдкाрдЪ рд▓ाрдЦ рдиाрдЧрд░िрдХ рднाрд░рддीрдп рд╡ंрд╢ाрдЪे рдЖрд╣ेрдд рдпाрдХрдбेрд╣ी рдд्рдпांрдиी рд▓рдХ्рд╖ рд╡ेрдзрд▓े.
рдоाрд▓्рдХрдо рдЯрд░्рдирдмुрд▓ рдпांрдЪे рдкंрддрдк्рд░рдзाрди рдирд░ेंрдж्рд░ рдоोрджी рдпांрдиी рд╣ैрджрд░ाрдмाрдж рд╣ाрдКрд╕рдордз्рдпे рд╕्� ��ाрдЧрдд рдХेрд▓े. рдпाрдиंрддрд░ рджोрди्рд╣ी рджेрд╢ांрдордз्рдпे рдж्рд╡िрдкрдХ्рд╖ीрдп рдмैрдардХ рдЭाрд▓ी. рдпाрдордз्рдпे рджोрди्рд╣ी рджेрд╢ांрдиी рд╕рд╣ा рдХрд░ाрд░ांрд╡рд░ рд╕्рд╡ाрдХ्рд╖рд░ी рдХेрд▓ी. рдпाрдиंрддрд░ рджोрди्рд╣ी рджेрд╢ांрдЪ्рдпा рдкंрддрдк्рд░рдзाрдиांрдиी рд╕ंрдпुрдХ्рдд рдкрдд्рд░рдХाрд░ рдкрд░िрд╖рдж рдШेрддрд▓ी. рдпा рдкрдд्рд░рдХाрд░ рдкрд░िрд╖рджेрдд рдоोрджी рдо्рд╣рдгाрд▓े, рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпрди рдкंрддрдк्рд░рдзाрдиांрдЪ्рдпा рдпा рджौрд▒्рдпाрдиे рджोрди्рд╣ी рджेрд╢ांрдордзीрд▓ рд╕ंрдмंрдз рдЖрдгрдЦी рджृрдв рд╣ोрддीрд▓ рдЕрд╕ा рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдд्рдпांрдиी рд╡्рдпрдХ्рдд рдХेрд▓ा. рд╕ाрдпрдмрд░ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдЖрдгि рджрд╣рд╢рддрд╡ाрджाрд╕ाрд░рдЦ्рдпा рдк्рд░рд╢्рдиांрд╡िрд░ोрдз ाрдд рдЬाрдЧрддिрдХ рдкाрддрд│ीрд╡рд░ рд╕рдоाрди рдзोрд░рдг рд░ाрдмрд╡рдг्рдпाрдЪी рдЧрд░рдЬ рдЕрд╕рд▓्рдпाрдЪे рдоोрджी рдо्рд╣рдгाрд▓ेрдд. рднाрд░рддीрдп рд╡िрдж्рдпाрд░्рде्рдпांрдиा рдЪांрдЧрд▓ी рд╕ंрдзी рдЖрдгि рд╕ोрдпी рд╕ुрд╡िрдзा рджिрд▓्рдпा рдЬाрддीрд▓ рдЕрд╕े рдЯрд░्рдирдмुрд▓ рдпांрдиी рд╕ांрдЧिрддрд▓े. рджрд╣рд╢рддрд╡ाрджрд╡िрд░ोрдзी рдХрд░ाрд░ рддрд╕ेрдЪ рдоाрдирд╡ी рддрд╕्рдХрд░ी, рдЖрд░्рдеिрдХ рдЧैрд░рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдЖрдгि рдЕрди्рдп рдЧुрди्рд╣्рдпाрд╕ंрдмंрдзीрдЪ्рдпा рдХрд░ाрд░ाрдоुрд│े рджोрди्рд╣ी рджेрд╢ांрдордзीрд▓ рд╕ंрдмंрдз рдЖрдгрдЦी рджृрдв рд╣ोрддीрд▓ рдЕрд╢ी рдЖрд╢ाрд╣ी рдд्рдпांрдиी рд╡рд░्рддрд╡рд▓ी рдЖрд╣े.
рд╕ोрдорд╡ाрд░ी рдЯрд░्рдирдмुрд▓ рдпांрдиी рднाрд░рддाрдЪ्рдпा рдкрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдоं� ��्рд░ी рд╕ुрд╖рдоा рд╕्рд╡рд░ाрдЬ рдпांрдЪीрд╣ी рднेрдЯ рдШेрддрд▓ी рдЖрд╣े. реирежрезрел рдордз्рдпे рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпाрдЪ्рдпा рдкंрддрдк्рд░рдзाрдирдкрджी рд╡िрд░ाрдЬрдоाрди рдЭाрд▓्рдпाрд╡рд░ рдЯрд░्рдирдмुрд▓ рдпांрдЪा рд╣ा рдкрд╣िрд▓ाрдЪ рднाрд░рдд рджौрд░ा рдЖрд╣े. реирежрезрек рдордз्рдпे рддрдд्рдХाрд▓ीрди рдкंрддрдк्рд░рдзाрди рдЯॉрдиी рдЕॅрдмोрдЯ рднाрд░рдд рджौрд▒्рдпाрд╡рд░ рдЖрд▓े рд╣ोрддे. рдпाрдиंрддрд░ рдоोрджीрд╣ी рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпा рджौрд▒्рдпाрд╡рд░ рдЧेрд▓े рд╣ोрддे.
рд╕ाрдХ्рд╖ी рдорд▓िрдХ рдЬाрдЧрддिрдХ рдХ्рд░рдорд╡ाрд░ीрдд рдкाрдЪрд╡्рдпा рд╕्рдеाрдиी
рд░िрдУ рдСрд▓िрдо्рдкिрдХрдордз्рдпे рднाрд░рддाрд▓ा рдкрджрдХ рдЬिंрдХрд╡ूрди рджेрдгाрд░ी рдорд╣िрд▓ा рдХुрд╕्рддीрдкрдЯू рд╕ाрдХ्рд╖ी � ��рд▓िрдХрдиे рдЬाрдЧрддिрдХ рдХ्рд░рдорд╡ाрд░ीрдд рдкाрдЪрд╡्рдпा рд╕्рдеाрдиाрд╡рд░ рдЭेрдк рдШेрддрд▓ी рдЖрд╣े. рдЬाрдЧрддिрдХ рдХुрд╕्рддी рдорд╣ाрд╕ंрдШाрдиे рдиुрдХрддीрдЪ рд╣ी рдХ्рд░рдорд╡ाрд░ी рдЬाрд╣ीрд░ рдХेрд▓ी рдЖрд╣े.
рд╕ाрдХ्рд╖ीрдиे 58 рдХिрд▓ो рд╡рдЬрдиी рдЧрдЯाрдд рдЦेрд│рддाрдиा рд╕ाрддрдд्рдпाрдиे рдЪांрдЧрд▓ी рдХाрдордЧिрд░ी рдХेрд▓ी рдЖрд╣े. рдСрд▓िрдо्рдкिрдХрдордзीрд▓ рддिрдЪी рдХाрдордЧिрд░ी рдиेрдд्рд░рджीрдкрдХ рд╣ोрддी. рднाрд░рддाрд▓ा рдХुрд╕्рддीрдордз्рдпे рдСрд▓िрдо्рдкिрдХ рдкрджрдХ рдЬिंрдХूрди рджेрдгाрд░ी рддी рдкрд╣िрд▓ी рдорд╣िрд▓ा рд╣ोрддी. рдпा рдХाрдордЧिрд░ीрдЪ्рдпा рдЬोрд░ाрд╡рд░рдЪ рд╕ाрдХ्рд╖ीрдиे рдХ्рд░рдорд╡ाрд░ीрдд рдкाрдЪрд╡े рд╕्рдеाрди рдкрдЯрдХाрд╡рд▓े рдЖрд╣े. рдорд╣िрд▓ांрдЪ्� �ा рдХ्рд░рдорд╡ाрд░ीрдд рдЬрдкाрдирдЪी рдХाрдУрдкी рдЗрдЪो рдЕрд╡्рд╡рд▓ рд╕्рдеाрдиाрд╡рд░ рдЖрд╣े.
рдкुрд░ुрд╖ांрдордз्рдпे 57 рдХिрд▓ो рд╡рдЬрдиी рдЧрдЯाрдордз्рдпे рднाрд░рддाрдЪ्рдпा рд╕ंрджीрдк рддोрдорд░рдиे рдЕрд╡्рд╡рд▓ 10 рдХुрд╕्рддीрдкрдЯूंрдордз्рдпे рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдХेрд▓ा рдЖрд╣े. рдпा рдЧрдЯाрдордз्рдпे рдЬॉрд░्рдЬिрдпाрдЪ्рдпा рд╡्рд▓ाрджिрдоीрд░ рдХे. рдпाрдиे рдЕрд╡्рд╡рд▓ рд╕्рдеाрди рдкрдЯрдХाрд╡рд▓े рдЖрд╣े. рд╕ाрдХ्рд╖ी рдЖрдгि рд╕ंрджीрдк рд╣े рджोрдШेрд╣ी рдЖрд╢िрдпाрдИ рдЕрдЬिंрдХ्рдпрдкрдж рдХुрд╕्рддी рд╕्рдкрд░्рдзेрдЪी рддрдпाрд░ी рдХрд░рдд рдЖрд╣ेрдд. рд╣ी рд╕्рдкрд░्рдзा 10-14 рдоे рдпा рдХाрд▓ाрд╡рдзीрдордз्рдпे рд╣ोрдгाрд░ рдЖрд╣े.
рдирд╡ी рджिрд▓्рд▓ी - рд╕рднा, рд╕рдоाрд░ंрдн, рдорд╣ाрдЧрдбी рд╣ॉрдЯ� �рд▓, рдоोрдаेрдоोрда्рдпा рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдоांрдордз्рдпे рдЕрди्рдиाрдЪी рдиाрд╕рдзूрд╕ рд╣ी рднाрд░рддीрдпांрд╕ाрдаी рдиिрдд्рдпाрдЪी рдмाрдм рдЕрд╕рддे. рдХाрд╣ींрдиा рддрд░ рдЕрди्рди рд╡ाрдпा рдЬाрдгे рдо्рд╣рдгрдЬे рдоोрдаेрдкрдгा рдЕрдерд╡ा рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕ुрдмрдд्рддेрдЪे рд▓рдХ्рд╖рдг рд╡ाрдЯрддे; рдоाрдд्рд░ рдЖрддा рдХेंрдж्рд░ рд╕рд░рдХाрд░ рдЕрди्рдиाрдЪी рдиाрд╕ाрдбी рдеांрдмрд╡рдгाрд░ा рдХाрдпрджा рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ाрдд рдЖрдгрдг्рдпाрдЪ्рдпा рддрдпाрд░ीрдд рдЖрд╣े. рдд्рдпाрдоुрд│े рджेрд╢ाрддीрд▓ рдЕрди्рдиाрдЪी рдиाрд╕рдзूрд╕ рдеांрдмूрди рддेрдЪ рдЕрди्рди рдЧрд░िрдмांрдЪ्рдпा рдоुрдЦाрдд рдЬाрдг्рдпाрдЪा рдоाрд░्рдЧ рд╕ोрдкा рд╣ोрдгाрд░ рдЖрд╣े.
рд╣ॉрдЯेрд▓рдордз्рдпे рд╣ोрдгाрд░ी рдЕрди्рдиाрдЪी � ��ाрд╕рдзूрд╕ рдХрдоी рд╡्рд╣ाрд╡ी рдпा рджृрд╖्рдЯीрдиे рдХेंрдж्рд░ рд╕рд░рдХाрд░рдХрдбूрди рдаोрд╕ рдкाрд╡рд▓े рдЙрдЪрд▓рдг्рдпाрдЪी рд╢рдХ्рдпрддा рдЖрд╣े. рдХेंрдж्рд░ीрдп рдЧ्рд░ाрд╣рдХ рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг, рдЕрди्рди рдЖрдгि рд╡िрддрд░рдгрдоंрдд्рд░ी рд░ाрдорд╡िрд▓ाрд╕ рдкाрд╕рд╡ाрди рдпांрдиी рдпाрдмाрдмрддрдЪी рдоाрд╣िрддी рдПрдХा рд╡ृрдд्рддрд╡ाрд╣िрдиीрд▓ा рджिрд▓ी. рд╣ॉрдЯेрд▓рдордз्рдпे рдЬेрд╡рдг рдоाрдЧрд╡рдг्рдпाрдкूрд░्рд╡ी рддे рдЬेрд╡рдг рдХिрддी рдпेрддे рдпाрдЪी рдЧ्рд░ाрд╣рдХाрд▓ा рдХрд▓्рдкрдиा рдЕрд╕ाрдпрд▓ा рд╣рд╡ी. рдд्рдпाрдиुрд╕ाрд░ рддे рдоाрдЧрдгी рдХрд░ू рд╢рдХрддाрдд. рдд्рдпाрдоुрд│े рдЧ्рд░ाрд╣рдХाрдЪे рдкैрд╕े рд╡ाрдпा рдЬाрдгाрд░ рдиाрд╣ी рддрд╕ेрдЪ рдЕрди्рдирд╣ी рд╡ाрдпा рдЬाрдгाрд░ рдиाрд╣ी, рдЕрд╕� � рдкाрд╕рд╡ाрди рдо्рд╣рдгाрд▓े.
рдЕрди्рдиाрдЪी рдиाрд╕ाрдбी рдЯाрд│рдг्рдпाрд╕ाрдаी рдЕрдд्рдпाрд╡рд╢्рдпрдХ рдкाрд╡рд▓े рдЙрдЪрд▓рд▓рд▓ी рдЬाрдгाрд░ рдЖрд╣ेрдд. рдиाрд╕ाрдбीрдмाрдмрддрдЪा рдиिрдпрдо рдХेрд╡рд│ рдЧ्рд░ाрд╣рдХांрдЪ्рдпा рд╣िрддाрд╕ाрдаी рдЕрд╕ूрди, рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рд╣ॉрдЯेрд▓рдордз्рдпे рд╣ाрдл рдХिंрд╡ा рдХ्рд╡ाрд░्рдЯрд░ рдк्рд▓ेрдЯ рдоाрдЧрд╡рддा рдпेрдИрд▓ рдпाрдмрдж्рджрд▓рд╣ी рд╡िрдЪाрд░ рд╕ुрд░ू рдЖрд╣े.
рдпाрдЖрдзी рдкंрддрдк्рд░рдзाрди рдоोрджी рдпांрдиी рдд्рдпांрдЪ्рдпा "рдорди рдХी рдмाрдд' рдпा рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдоाрдордзूрди рд╕ाрддрдд्рдпाрдиे рд╡ाрдпा рдЬाрдгाрд▒्рдпा рдЕрди्рдиाрдмाрдмрдд рдЪिंрддा рд╡्рдпрдХ्рдд рдХेрд▓ी рд╣ोрддी. рдд्рдпाрдиुрд╕ाрд░рдЪ рдкाрд╕рд╡ाрди рдкाрд╡рд▓े рдЙрдЪ рд▓рдд рдЖрд╣ेрдд, рдЕрд╕े рдо्рд╣рдЯрд▓े рдЬाрдд рдЖрд╣े. рд╣े рдиिрдпंрдд्рд░рдг рдХेрд╡рд│ рдоोрда्рдпा рд╣ॉрдЯेрд▓рдордз्рдпेрдЪ рдЕрд╕рдгाрд░ рдЖрд╣े. рдЬ्рдпा рдаिрдХाрдгी рдорд░्рдпाрджिрдд рдеाрд│ी рдЕрдерд╡ा рдмुрдлे рдкрдж्рдзрддीрдиे рдЬेрд╡рдг рджिрд▓े рдЬाрддे, рддिрдеे рд╣े рдиिрдпंрдд्рд░рдг рдирд╕ेрд▓.
рдЬ्рдпा рджेрд╢ाрдд рд▓ाрдЦो рд▓ोрдХ рдЙрдкाрд╢ी рд░ाрд╣рддाрдд, рдд्рдпा рджेрд╢ाрдд рдЕрди्рдиाрдЪी рдиाрд╕рдзूрд╕ рдХрд░рдгे рд╣े рдкाрдк рдЖрд╣े. рд╣ी рдЕрди्рдиाрдЪी рдиाрд╕рдзूрд╕ рдеांрдмाрд╡ी, рдо्рд╣рдгूрди рд╣ॉрдЯेрд▓ рд╡्рдпाрд╡рд╕ाрдпिрдХांрд╕ोрдмрдд рдПрдХ рдмैрдардХ рдШेрддрд▓ी рдЬाрдгाрд░ рдЖрд╣े. рдд्рдпांрдЪ्рдпाрд╕ोрдмрдд рдЭाрд▓ेрд▓्рдпा рдмैрдардХीрдиंрддрд░ рдЕрди्рдиाрдЪे рдк्рд░рдоाрдг рдХिрддी рдЕрд╕ा� �े, рд╣े рдард░рд╡рд▓े рдЬाрдИрд▓.
- рд░ाрдорд╡िрд▓ाрд╕ рдкाрд╕рд╡ाрди, рдХेंрдж्рд░ीрдп рдЧ्рд░ाрд╣рдХ рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг, рдЕрди्рди рдЖрдгि рд╡िрддрд░рдгрдоंрдд्рд░ी
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддी рдоुрдЦрд░्рдЬी рдпांрдЪ्рдпा рд╣рд╕्рддे SCOPE рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рд╕ाрджрд░
рднाрд░рддीрдп рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддी рдк्рд░рдгрдм рдоुрдЦрд░्рдЬी рдпांрдЪ्рдпा рд╣рд╕्рддे рдирд╡ी рджिрд▓्рд▓ीрдд 11 рдПрдк्рд░िрд▓ 2017 рд░ोрдЬी 8 рд╡्рдпा рд╕ाрд░्рд╡рдЬрдиिрдХ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рджिрд╡рд╕ाрдЪ्рдпा рд╕рдоाрд░ंрднाрдд рдХेंрдж्рд░ीрдп рд╕ाрд░्рд╡рдЬрдиिрдХ рдЙрдкрдХ्рд░рдоांрдиा (CPSEs) рд╕ाрд░्рд╡рдЬрдиिрдХ рдЙрдкрдХ्рд░рдоांрдЪी рд╕्рдеाрдпी рдкрд░िрд╖рдж (SCOPE) рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓े рдЖрд╣ेрдд. SCOPE рдЖрдгि рд╕ाрд░्рд╡рдЬрдиि� � рдЙрдкрдХ्рд░рдо рд╡िрднाрдЧ (DPE) рдпांрдЪ्рдпा рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд╡िрдж्рдпрдоाрдиे рдпा рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдоाрдЪे рдЖрдпोрдЬрди рдХेрд▓े рдЧेрд▓े рд╣ोрддे.
▪️рд╡рд░्рд╖ 2014-15 рд╕ाрдаी рд╡िрдЬेрдд्рдпांрдЪी рдиाрд╡े рдкुрдвीрд▓рдк्рд░рдоाрдгे рдЖрд╣ेрдд –
SCOPE рдЙрдд्рдХृрд╖्рдЯрддा рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ – (рд╕рд░्рд╡ोрдд्рдХृрд╖्рдЯ рдпोрдЧрджाрдиाрд╕ाрдаी)
рд╡ैрдпрдХ्рддिрдХ рдиेрддृрдд्рд╡ рд╢्рд░ेрдгी – рдбॉ. рдЕрдиुрдк рдХुрдоाрд░ рдоिрдд्рддрд▓, рдмी. рдЕрд╢ोрдХ, рдП. рдХे. рдЬैрди, рдХे. рдПрд╕. рдкोрдкрд▓ी, рдкूрдЬा рдХрдкूрд░
PSE рдордзीрд▓ рд╡िрд╢ेрд╖ рдорд╣िрд▓ा рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеाрдкрдХ -4 рдкूрдЬा рдХрдкूрд░
рд╕ंрд╕्рдеाрдд्рдордХ рд╢्рд░ेрдгी – REC, NALCO, MECL, ONGC рд╡िрджेрд╢ рдорд░्рдпा., ECIL рд╡ GSL
S COPE рдЧुрдгрд╡ंрдд рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ (CPSE рдЪी рдХाрдордЧिрд░ी) - HPCL, PFC, HAL, WAPCOS, NALCO, REIL, SAIL, REC, GAIL рд╡ NTPC
10 рдПрдк्рд░िрд▓ 1973 рд░ोрдЬी SCOPE рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ाрдд рдЖрд▓े рдЖрдгि рдд्рдпाрд▓ा рдФрдкрдЪाрд░िрдХрдкрдгे рдиोрд╡्рд╣ेंрдмрд░ 1976 рдордз्рдпे рдХेंрдж्рд░ीрдп рд╕ाрд░्рд╡рдЬрдиिрдХ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ाрддीрд▓ рдЙрдж्рдпोрдЧांрдЪी рдПрдХ рд╢िрдЦрд░ рд╕ंрд╕्рдеा рдо्рд╣рдгूрди рдоाрди्рдпрддा рджेрдг्рдпाрдд рдЖрд▓ी. рд╕рдз्рдпा рд╕ुрдоाрд░े 18,55 рд▓ाрдЦ рдХोрдЯी рд░ुрдкрдпांрдЪा рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдЕрд╕рд▓ेрд▓े 320 CPSE рдЖрд╣ेрдд.
ЁЯФ╣рд╕्рд╡рдЪ्рдЫрддा рдШрдЯрдХाрд╡рд░ीрд▓ рдмंрджрд░ांрдЪ्рдпा рдХ्рд░рдорд╡ाрд░ीрддेрдордз्рдпे рд╣рд▓्рджीрдпा рдмंрджрд░ рдк्рд░рдердо
рдк्рд░рдердордЪ, рдЬрд▓рд╡ाрд╣рддूрдХ рдоंрдд्рд░ाрд▓� �ाрдЪ्рдпा рдЕंрддрд░्рдЧрдд рдЕрд╕рд▓ेрд▓्рдпा 12 рдк्рд░рдоुрдЦ рдмंрджрд░ांрдиा рд╕्рд╡рдЪ्рдЫрддेрдЪ्рдпा рдШрдЯрдХाрд╡рд░ рдХ्рд░рдорд╡ाрд░ीрддा рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ेрд▓ी рдЖрд╣े. рдпा рдХ्рд░рдорд╡ाрд░ीрдд рд╣рд▓्рджिрдпा рдЖрдгि рд╡िрдЬाрдЧ рдмंрджрд░ांрдиा рдЕрдиुрдХ्рд░рдоे рдкрд╣िрд▓े рдЖрдгि рджुрд╕рд░े рд╕्рдеाрди рдоिрд│ाрд▓े. рд╣े рдоूрд▓्рдпांрдХрди 16-31 рдоाрд░्рдЪ 2017 рджрд░рдо्рдпाрди рдкाрд│рд▓ेрд▓्рдпा " рд╕्рд╡рдЪ्рдЫрддा рдкрдЦрд╡ाрдбा " рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдоाрдд рднाрд░рддीрдп рдЧुрдгрд╡рдд्рддा рдкрд░िрд╖рдж (QCI) рдпांрдЪ्рдпाрдж्рд╡ाрд░े рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓े рдЖрд╣े.
ЁЯФ╣рдЦрдЧोрд▓рд╢ाрд╕्рдд्рд░рдЬ्рдЮांрдиा рдЧुрд░ूрд╡рд░ рджुрд╕рд░ा 'рдЧ्рд░ेрдЯ рд╕्рдкॉрдЯ' рдЖрдврд│рд▓ा
рдЧुрд░ु рдЧ� ��рд░рд╣ाрд╡рд░ рдЖрдгрдЦी рдПрдХ "рдЧ्рд░ेрдЯ рд╕्рдкॉрдЯ (рдк्рд░рдЪंрдб рдаिрдкрдХा)" рдЖрдврд│рд▓ेрд▓ा рдЖрд╣े. рд╣े рдаिрдХाрдг рдЕрддिрд╢рдп рдеंрдб рдЖрдгि рдЙрднाрд░рд▓ेрд▓े рдЖрдврд│ूрди рдЖрд▓े рдЖрд╣े. рд╣ा рдаिрдкрдХा 15,000 рдоैрд▓ (24,000 рдХिрд▓ोрдоीрдЯрд░) рд▓ांрдм рдЖрдгि 7,500 рдоैрд▓ (12,000 рдХिрд▓ोрдоीрдЯрд░) рд░ुंрдж рдЖрд╣े. рд╣े рдЧ्рд░рд╣ाрдЪ्рдпा рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рд╡рд░рдЪ्рдпा рд╡ाрддाрд╡рд░рдг рдЕрд╕ूрди рдеंрдб рдЖрд╣े. рдд्рдпाрдоुрд│े рдпाрд▓ा " рдЧ्рд░ेрдЯ рдХोрд▓्рдб рд╕्рдкॉрдЯ " рд╣े рдиाрд╡ рджेрдг्рдпाрдд рдЖрд▓े рдЖрд╣े.
рдпाрдЖрдзी рдЧुрд░ुрд╡рд░ "рдЧ्рд░ेрдЯ рд░ेрдб рд╕्рдкॉрдЯ" рдЖрдврд│рд▓े рдЖрд╣े. рдпा рдаिрдХाрдгी рдЕрдЧрджी рдирд╡्рдпा рдк्рд░рдХाрд░рдЪी рд╣рд╡ाрдоाрди рдк्рд░рдгाрд▓ी рдЖрдврд│рддे, рдЬे рд╕рддрдд рдЖ рдХाрд░ рдЖрдгि рдЖрдХाрд░рдоाрди рдмрджрд▓рдд рдЕрд╕рддे. рд╣े рдЧुрд░ुрдЪ्рдпा рдз्рд░ुрд╡ीрдп рдФрд░ोрд░рд╕ рдкाрд╕ूрдирдЪ्рдпा рдКрд░्рдЬेрдоुрд│े рддрдпाрд░ рдЭाрд▓े рдЖрд╣े. рдЧुрд░ुрдЪ्рдпा рд╡ाрддाрд╡рд░рдгाрдЪे рддाрдкрдоाрди рдЖрдгि рдШрдирддा рдоाрдкрди рдЕрдн्рдпाрд╕ाрдд, рдЪिрд▓ीрдордзीрд▓ рджुрд░्рдмिрдгीрдЪ्рдпा рд╕рд╣ाрдп्рдпाрдиे рдЗंрдЧ्рд▓ंрдбрдЪ्рдпा рд▓ेंрд╕ेрд╕्рдЯрд░ рд╡िрдж्рдпाрдкीрдаाрдЪे рдЯॉрдо рд╕्рдЯेрд▓ाрд░्рдб рдпांрдЪ्рдпा рдиेрддृрдд्рд╡ाрддीрд▓ рдЪрдоूрдиे рд╣ा рд╢ोрдз рд▓ाрд╡рд▓ा рдЖрд╣े. рд╣ा рд╢ोрдз рдЕрдоेрд░िрдХрди рдЬिрдпोрдлिрдЬिрдХрд▓ рдпुрдиिрдпрдирдЪे рдЬрд░्рдирд▓ рдЬिрдпोрдлिрдЬिрдХрд▓ рд░िрд╕рд░्рдЪ рд▓ेрдЯрд░्рд╕ рдордз्рдпे рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рдЭाрд▓ा рдЖрд╣े.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рдЕрд╢्рд╡िрдиी рдХुрдоाрд░ рд▓िрдЦिрдд "рд╣ोрдк рдЗрди рдП рдЪॅрд▓ेंрдЬ्рдб рдбेрдоॉрдХ्рд░рд╕ी; рдЕॅрди рдЗंрдбिрдпрди рдиॅрд░ेрдЯीрд╡्рд╣"
рдЕрд╢्рд╡िрдиी рдХुрдоाрд░ рд▓िрдЦिрдд "рд╣ोрдк рдЗрди рдП рдЪॅрд▓ेंрдЬ्рдб рдбेрдоॉрдХ्рд░рд╕ी; рдЕॅрди рдЗंрдбिрдпрди рдиॅрд░ेрдЯीрд╡्рд╣" рдкुрд╕्рддрдХाрдЪे рдЕрдиाрд╡рд░рдг рдЭाрд▓े рдЖрд╣े. рдбॉ. рдЕрд╢्рд╡िрдиी рдХुрдоाрд░ рд╣े рдПрдХ рдиाрдорд╡ंрдд рд╡рдХीрд▓, рд▓ेрдЦрдХ рдЖрдгि рдЬ्рдпेрд╖्рда рдЦाрд╕рджाрд░ рдЖрд╣ेрдд. рддे рд╕рд▓рдЧ рдЪौрджा рд╡рд░्рд╖े рд░ाрдЬ्рдпрд╕рднेрдЪे рд╕рджрд╕्рдп рд╣ोрддे рдЖрдгि рдПрдк्рд░िрд▓ 2016 рдордз्рдпे рдиिрд╡ृрдд्рдд рдЭाрд▓ेрдд. рдд्рдпांрдиी рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рд╕ंрдШ рдорд╣ाрд╕рднा (UNGA) рдЖрдгि рдЬрдЧाрддीрд▓ рдЖрд░्рдеिрдХ рдоंрдЪ (WEF) � ��рдз्рдпे рднाрд░рддाрдЪे рдк्рд░рддिрдиिрдзिрдд्рд╡ рдХेрд▓े рд╣ोрддे.
ЁЯФ╣рднाрд░рддीрдп рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдгाрдЪ्рдпा 250 рд╡्рдпा рд╡рд░्рдзाрдкрди рджिрдиाрдиिрдоिрдд्рдд "рдирдХ्рд╢े" рд╕ंрдХेрддрд╕्рдерд│ाрдЪे рдЕрдиाрд╡рд░рдг
10 рдПрдк्рд░िрд▓ 2017 рд░ोрдЬी рдирд╡ी рджिрд▓्рд▓ीрдд рдХेंрдж्рд░ीрдп рд╡िрдЬ्рдЮाрди рд╡ рддंрдд्рд░рдЬ्рдЮाрди рдЖрдгि рднूрд╡िрдЬ्рдЮाрди рдоंрдд्рд░ी рдбॉ. рд╣рд░्рд╖рд╡рд░्рдзрди рдпांрдЪ्рдпा рд╣рд╕्рддे рднाрд░рддीрдп рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг (Survey of India -SoI) рдЪ्рдпा 250 рд╡्рдпा рд╡рд░्рдзाрдкрди рджिрдиाрдиिрдоिрдд्рдд "рдирдХ्рд╢े" рдиाрд╡ाрдЪ्рдпा рдирд╡ीрди рд╕ंрдХेрддрд╕्рдерд│ाрдЪे рдЕрдиाрд╡рд░рдг рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓े рдЖрд╣े.
рд╕ंрдХेрддрд╕्рдерд│ाрд╡рд░, рдк्рд░рджेрд╢ рдХिंрд╡ ा рднौрдЧोрд▓िрдХ рд╕्рдеिрддी рдпांрдЪ्рдпा рд╕рдоाрд╡ेрд╢ाрд╕рд╣ рдиैрд╕рд░्рдЧिрдХ рдЖрдгि рдоाрдирд╡рдиिрд░्рдоिрдд рднौрдЧोрд▓िрдХ рд╡ैрд╢िрд╖्рдЯ्рдпे рдЕрд╕рд▓ेрд▓े рднौрдЧोрд▓िрдХ рд╕्рдеिрддिрдЪे рдирдХाрд╢े рдХिंрд╡ा рдУрдкрди рд╕िрд░ीрдЬ рдоॅрдк्рд╕ (OSM) рд╣े 1767 рд╕ाрд▓ाрдкाрд╕ूрди SoI рдж्рд╡ाрд░े рддрдпाрд░ рдХेрд▓ेрд▓ी рдЖрд╣ेрдд рдЖрдгि рддे рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдирдХाрд╢ा рдзोрд░рдг-2005 рдЕрдиुрд░ुрдк рдЖрд╣ेрдд. рд╣े рдирдХाрд╢े рдЕрдЧрджी рдоोрдлрдд рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдЖрд╣ेрдд.
рднाрд░рддीрдп рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг (SoI) рдпाрдЪे рдоूрд│ рд╕рди 1767 рдордз्рдпे рдЖрд╣े. рд╣े рднाрд░рддाрддीрд▓ рд╕рд░्рд╡ांрдд рдЬुрдиे рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рд╡िрднाрдЧ рдЖрдгि рдЬрдЧाрддीрд▓ рд╕рд░्рд╡ाрдд рдк्рд░ाрдЪीрди рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг � �рд╕्рдеाрдкрди рдЖрд╣े. рджेрд╢ाрдЪे рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг рдЖрдгि рдирдХाрд╢ा рддрдпाрд░ рдХрд░рдг्рдпाрд╕ाрдаी рдХрд░्рдирд▓ рд▓ॅрдо्рдм्рдЯрди рдЖрдгि рд╕рд░ рдЬॉрд░्рдЬ рдПрд╡्рд╣рд░ेрд╕्рдЯ рдпा рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдХांрдиी 10 рдПрдк्рд░िрд▓ 1802 рд░ोрдЬी 'рдЧ्рд░ेрдЯ рдЯ्рд░ीрдЧ्рдиोрдоेрдЯ्рд░िрдХ рд╕рд░्рд╡्рд╣े (GTS)' рдЪा рдкाрдпा рд░рдЪрд▓ा.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рдХोрд▓्рд╕рди рд╡्рд╣ाрдЗрдЯрд╣ेрдб рдпांрдЪ्рдпा "рдЕंрдбрд░рдЧ्рд░ाрдКंрдб рд░ेрд▓рд░ोрдб" рдкुрд╕्рддрдХाрд▓ा рдкुрд▓िрдд्рдЭрд░ рдкुрд░рд╕्рдХाрд░
"рдЕंрдбрд░рдЧ्рд░ाрдКंрдб рд░ेрд▓рд░ोрдб" рдпा рдкुрд╕्рддрдХाрд▓ा 'рдХрд▓्рдкрдиाрд░рдо्рдп (рдлिрдХ्рд╢рди)' рд╢्рд░ेрдгीрд╕ाрдаी рдкुрд▓िрдд्рдЭрд░ рдкुрд░рд╕्рдХा рд░ рдоिрд│ाрд▓ा рдЖрд╣े. рдпा рдкुрд╕्рддрдХाрдЪे рд▓ेрдЦрдХ рдХोрд▓्рд╕рди рд╡्рд╣ाрдЗрдЯрд╣ेрдб рд╣े рдЖрд╣ेрдд. рд╣े рдкुрд╕्рддрдХ рдбрдмрд▓рдбे рдЪे рдк्рд░рдХाрд╢рди рдЖрд╣े. рдкुрд▓िрдд्рдЭрд░ рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ाрдЪे рд╣े 101 рд╡े рд╡рд░्рд╖ рдЖрд╣े.
▪️"рдЕрдХ्рд╖рд░े рдЖрдгि рдиाрдЯрдХ" рд╢्рд░ेрдгीрддीрд▓ рд╡िрдЬेрддे -
рд╣ीрд╢ाрдо рдоाрддрд░ (рдЖрдд्рдордЪрд░िрдд्рд░); рд╣ेрджрд░ рдЕॅрди рдеॉрдо्рдкрд╕рди (рдЗрддिрд╣ाрд╕); рдоॅрде्рдпू рдбेрд╕्рдоंрдб (рд╕рд░्рд╡рд╕ाрдзाрд░рдг), рдд्рдпेрд╣िрдо्рдмा рдЬेрд╕ (рдХрд╡िрддा), рд▓िрди рдиोрдЯेрдЬ (рдиाрдЯ्рдп).
рдЬोрд╕ेрдл рдкुрд▓िрдд्рдЭрд░ рд╣े рдд्рдпांрдЪ्рдпा рдХाрд│ाрддीрд▓ рдПрдХ рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдЕрдоेрд░िрдХрди рдкрдд्рд░рдХाрд░ рд╣ोрддे. рдд्рдпांрдЪ्рдпा 1904 рдоृрдд्рдпुрдкрдд्рд░ाрдиुрд╕ाрд░, рд▓ेрдЦрдиाрд╕ рдЙрдд्рддрдо рдк्рд░ोрдд्рд╕ाрд╣рди рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдг्рдпाрдЪ्рдпा рд╣ेрддूрдиे 1917 рд╕ाрд▓ी рдкुрд▓िрдд्рдЭрд░ рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ाрдЪी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ी. рдкрдд्рд░рдХाрд░िрддाрдордз्рдпे рдЪाрд░, рдЕрдХ्рд╖рд░े рдЖрдгि рдиाрдЯрдХ рд╢्рд░ेрдгीрдд рдЪाрд░, рд╢िрдХ� ��рд╖рдг рд╢्рд░ेрдгीрдд рдПрдХ рдЕрд╕े рдкाрд░िрддोрд╖िрдХे рдЖрдгि рдкाрдЪ рдк्рд░рд╡ाрд╕ी рд╢िрд╖्рдпрд╡ृрдд्рддी рдпाрд╕ाрдаी рдкुрд▓िрдд्рдЭрд░ рджिрд▓ा рдЬाрддो. рд╣ा рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдХोрд▓ंрдмिрдпा рдпूрдиिрд╡рд░्рд╕िрдЯीрдХрдбूрди рджिрд▓ा рдЬाрддो.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рд╡рд░्рд╖ 2016 рдордз्рдпे рдЪीрдирдордз्рдпे рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ
рдлाрд╢ीрдЪ्рдпा рд╢िрдХ्рд╖ा рджिрд▓्рдпा рдЧेрд▓्рдпा: рдЕॅрдордиेрд╕्рдЯी рдЗंрдЯрд░рдиॅрд╢рдирд▓
рдоाрдирд╡ाрдзिрдХाрд░ рд╕ंрдШрдЯрдиा рдЕॅрдордиेрд╕्рдЯी рдЗंрдЯрд░рдиॅрд╢рдирд▓ рдиे рдд्рдпांрдЪा рд╡ाрд░्рд╖िрдХ рдЕрд╣рд╡ाрд▓ рдЬाрд╣ीрд░ рдХेрд▓ा рдЖрд╣े. рд╣ा рдЕрд╣рд╡ाрд▓ рдЬрдЧрднрд░ाрдд рджिрд▓्рдпा рдЬाрдгाрд░्рдпा рдлाрд╢ीрдЪ्рдпा рд╢िрдХ्рд╖ेрд╕ंрджрд░्рднाрдд рдЖрд╣े. рд╡рд░्рд╖ 2016 рдордз्рдпे рдЬрдЧрднрд░ाрддीрд▓ рдк्рд░рдердо 23 рджेрд╢ांрдордз्рдпे рдХिрдоाрди 1,032 рд▓ोрдХांрдиा рдлाрд╢ीрдЪी рд╢िрдХ्рд╖ा рджेрдг्рдпाрдд рдЖрд▓ी, рдоाрдд्рд░ рдпाрдордз्рдпे рдЪीрдирдЪा рдЖрдХрдбा рд╕рдоाрд╡िрд╖्рдЯ рдиाрд╣ी. рдХॉрд░्рдиेрд▓ рд▓ॉ рд╕्рдХूрд▓ рдЕंрддрд░्рдЧрдд "рдбेрде рдкेрдиॉрд▓्рдЯी рд╡рд░्рд▓्рдбрд╡ाрдЗрдб" рдЪрдо ूрдЪ्рдпा рдЕрд╣рд╡ाрд▓ाрдиुрд╕ाрд░, рдЪीрдирдордз्рдпे рджрд░рд╡рд░्рд╖ी рд╣рдЬाрд░ो рд▓ोрдХांрдиा рдлाрд╢ीрдЪी рд╢िрдХ्рд╖ा рд╕ुрдиाрд╡рд▓ी рдЬाрддे.
рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдлाрд╢ीрдЪी рд╢िрдХ्рд╖ा рджिрд▓ेрд▓्рдпा рджेрд╢ांрдЪ्рдпा рдпाрджीрдд рдХ्рд░рдоाрдиे рдЪीрди (87%), рдЗрд░ाрдг, рд╕ौрджी рдЕрд░ेрдмिрдпा, рдЗрд░ाрдХ рдЖрдгि рдкाрдХिрд╕्рддाрди рд╣े рдЕрдЧ्рд░ेрд╕рд░ рджेрд╢ рдЖрд╣ेрдд. рдЕрдоेрд░िрдХेрдордз्рдпे 20 рдлाрд╢ीрдЪ्рдпा рд╢िрдХ्рд╖ा рджेрдг्рдпाрдд рдЖрд▓्рдпा, рдЬे рдХी 1991 рд╕ाрд▓ाрдкाрд╕ूрди рджेрд╢ाрддीрд▓ рд╕рд░्рд╡ाрдд рдХрдоी рдЖрдХрдбा рдЖрд╣े. рд╡рд░्рд╖ 2016 рдордз्рдпे рдХिрдоाрди 18,848 рд▓ोрдХांрдиा рдоृрдд्рдпुрджंрдб (рд╕рд░्рд╡ рдк्рд░рдХाрд░े) рджेрдг्рдпाрдд рдЖрд▓े.
рдмेрд▓ाрд░ूрд╕, рдм� �рдЯ्рд╕рд╡ाрдиा, рдиाрдпрдЬेрд░िрдпा рдЖрдгि рдкॅрд▓ेрд╕्рдЯाрдИрди рд░ाрдЬ्рдпांрдиी рд╡рд░्рд╖ 2016 рдордз्рдпे рдлाрд╢ीрдЪी рд╢िрдХ्рд╖ा рджेрдг्рдпाрд╕ рдкुрди्рд╣ा рд╕ुрд░ू рдХेрд▓े. рдЬрдЧрднрд░ाрддीрд▓ 141 рджेрд╢ांрдордзीрд▓ рдХाрдпрдж्рдпाрдордз्рдпे рдлाрд╢ीрдЪी рд╢िрдХ्рд╖ा рдЖрд╣े. рд╡рд░्рд╖ 2016 рдордз्рдпे рдмेрдиिрди рдЖрдгि рдиौрд░ू рдпा рджेрд╢ांрдиी рдХोрдгрдд्рдпाрд╣ी рдЧुрди्рд╣्рдпांрд╕ाрдаी рдлाрд╢ीрдЪी рд╢िрдХ्рд╖ा рд░рдж्рдж рдХेрд▓ी.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рд░ाрдЬ्рдпрд╕рднेрдиे рд╕ंрд╡िрдзाрди (рдЕрдиुрд╕ूрдЪिрдд рдЬाрддी) рдЖрджेрд╢ (рд╕ुрдзाрд░рдгा) рд╡िрдзेрдпрдХ, 2017 рдоंрдЬूрд░ рдХेрд▓े
рд░ाрдЬ्рдпрд╕рднेрдЪ्рдпा рддोंрдбी рдорддांрд╕рд╣ рд╕ंрд╕рджेрдд рд╕ंрд╡िрдзाрди (рдЕрдиु� ��ूрдЪिрдд рдЬाрддी) рдЖрджेрд╢ (рд╕ुрдзाрд░рдгा) рд╡िрдзेрдпрдХ, 2017 рдоंрдЬूрд░ рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓े рдЖрд╣े. 23 рдоाрд░्рдЪ 2017 рд░ोрдЬी рд╣े рд╡िрдзेрдпрдХ рд▓ोрдХрд╕рднेрдд рдоंрдЬूрд░ рдХेрд▓े рдЧेрд▓े рд╣ोрддे.
рд╡िрдзेрдпрдХाрдордзूрди, рд╕ंрд╡िрдзाрди (рдЕрдиुрд╕ूрдЪिрдд рдЬाрддी) рдЖрджेрд╢, 1950 рдордз्рдпे рд╕ुрдзाрд░рдгा рдХрд░ूрди рдХेंрдж्рд░ाрдЪ्рдпा рдЕрдиुрд╕ूрдЪिрдд рдЬाрддीрдЪ्рдпा рдпाрджीрдд рдУрдбिрд╢ाрддीрд▓ рджोрди рдЬाрддी (рд╕рдмाрдЦिрдпा рдЬाрддीрд╕ाрдаी рдк्рд░рддिрд╢рдм्рдж рдо्рд╣рдгूрди рд╕ुрдпрд▓рдЧिрд░ी, рд╕्рд╡ाрд▓рдЧिрд░ी) рд╕рдоाрд╡िрд╖्рдЯ рдХेрд▓्рдпा рдЬाрдИрд▓ рдЖрдгि рд╕ंрд╡िрдзाрди (рдкाँрдбिрдЪेрд░ी) рдЕрдиुрд╕ूрдЪिрдд рдЬाрддी рдЖрджेрд╢, 1964 рдордзीрд▓ рдкाँрдбिрдЪेрд░ी рд╣ा рд╢рдм्� � рдкुрдбुрдЪेрд░ी рдпा рд╢рдм्рджाрдиे рдкुрдирд░्рд╕्рдеिрдд рдХेрд▓्рдпा рдЬाрдИрд▓.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рдк्рд░рдердо рдкृрде्рд╡ी рд╕рдоाрди рд╡ाрддाрд╡рд░рдг рдЕрд╕рд▓ेрд▓्рдпा рдЧ्рд░рд╣ाрдЪा рд╢ोрдз рд▓ाрдЧрд▓ा
рдЬрд░्рдордиीрдордзीрд▓ рдоॅрдХ्рд╕ рдк्рд▓ांрдХ рдЗрди्рд╕्рдЯिрдЯ्рдпूрдЯ рдСрдл рдЕॅрд╕्рдЯ्рд░ॉрдиॉрдоी рдпेрдеीрд▓ рдЦрдЧोрд▓рд╢ाрд╕्рдд्рд░рдЬ्рдЮांрдиा рдк्рд░рдердордЪ рдкृрде्рд╡ी рд╕рдоाрди рд╡ाрддाрд╡рд░рдг рдЕрд╕рд▓ेрд▓्рдпा рдПрдХा рдЧ्рд░рд╣ाрдЪा рд╢ोрдз рд▓ाрдЧрд▓ा рдЖрд╣े. рд╣ा рдЧ्рд░рд╣ рд╕ौрд░рдоाрд▓ा рдкрд▓ीрдХрдбे рдкृрде्рд╡ीрдкाрд╕ूрди рдлрдХ्рдд 39 рдк्рд░рдХाрд╢ рд╡рд░्рд╖े рдЕंрддрд░ाрд╡рд░ рдЖрд╣े.
рдЧ्рд░рд╣ाрд▓ा "GJ 1132b" рд╣े рдиाрд╡ рджेрдг्рдпाрдд рдЖрд▓े рдЖрд╣े. рд╣ा рдЧ्рд░� �� рдкृрде्рд╡ीрдЪ्рдпा 1.4 рдкрдЯीрдиे рдоोрдаा рдЖрд╣े. рдЧ्рд░рд╣ाрдЪे рд╡рд╕्рддुрдоाрди рдЖрдгि рдд्рд░िрдЬ्рдпा рд╣े рдкृрде्рд╡ीрдЪ्рдпा (1.6 рдкृрде्рд╡ीрдЪे рд╡рд╕्рддुрдоाрди, 1.4 рдкृрде्рд╡ी рдд्рд░िрдЬ्рдпा) рдЬрд╡рд│рдкाрд╕ рдЖрд╣े. рдЪिрд▓ीрдордзीрд▓ рдпुрд░ोрдкिрдпрди рд╕ाрдКрдерд░्рди рдЕрдм्рдЬрд░्рд╡ेрдЯрд░ीрдЪ्рдпा 2.2 рдоीрдЯрд░ ESO/MPG рджुрд░्рдмिрдгीрдЪ्рдпा рд╕рд╣ाрдп्рдпाрдиे рд╣ा рд╢ोрдз рд▓ाрдЧрд▓ा рдЖрд╣े. рд╣ा рд╢ोрдз рдЕॅрд╕्рдЯ्рд░ॉрдиॉрдоीрдХрд▓ рдЬрд░्рдирд▓ рдордз्рдпे рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рдЭाрд▓ा рдЖрд╣े.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рднाрд░рдд-рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпा рджрд░рдо्рдпाрди 6 рдХрд░ाрд░ рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ेрдд
рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпाрдЪे рдкंрддрдк्рд░рдзाрди рдоाрд▓्рдХрдо рдЯрд░्рдирдм ूрд▓ рд╣े 9-12 рдПрдк्рд░िрд▓ 2017 рдпा рджрд░рдо्рдпाрди рднाрд░рдд рднेрдЯीрд╡рд░ рдЖрд╣ेрдд. рд╣ी рднेрдЯ рджोрди्рд╣ी рджेрд╢ाрддीрд▓ рд╕ंрдмंрдз рд╡िрд╕्рддाрд░ीрдд рдХрд░рдг्рдпाрдЪ्рдпा рдЙрдж्рджेрд╢ाрдиे рдЖрд╣े. рдпा рднेрдЯीрджрд░рдо्рдпाрди 6 рдХрд░ाрд░ рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ेрд▓ी рдЖрд╣ेрдд. рддे рдо्рд╣рдгрдЬे -
рдЖंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рджрд╣рд╢рддрд╡ाрдж рдЖрдгि рдмрд╣ुрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЧुрди्рд╣्рдпांрд╡िрд░ोрдзाрдд рд▓рдвा рджेрдг्рдпाрд╕ рд╕рд╣рдХाрд░्рдп рдХрд░рдг्рдпाрд╕ाрдаी рд╕ाрдоंрдЬрд╕्рдп рдХрд░ाрд░
рдиाрдЧрд░ी рд╣рд╡ाрдИ рд╡ाрд╣рддूрдХ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ेрдордз्рдпे рд╕рд╣рдХाрд░्рдпाрдЪ्рдпा рдЬाрд╣िрд░ाрдд рд╡ рд╡िрдХाрд╕ाрд╕ाрдаी рд╕ाрдоंрдЬрд╕्рдп рдХрд░ाрд░
рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг, рд╣рд╡ाрдоाрди рдЖрдгि рд╡рди्рдпрдЬीрд╡ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ाрдд рд╕рд╣рдХाрд░्рдпाрд╡рд░ рд╕ाрдоंрдЬрд╕्рдп рдХрд░ाрд░
рдХ्рд░ीрдбा рдХ्рд╖ेрдд्рд░ाрдд рд╕рд╣рдХाрд░्рдпाрд╡рд░ рд╕ाрдоंрдЬрд╕्рдп рдХрд░ाрд░
рдЖрд░ोрдЧ्рдп рдЖрдгि рд╡ैрдж्рдпрдХीрдп рдХ्рд╖ेрдд्рд░ाрдд рд╕рд╣рдХाрд░्рдпाрд╡рд░ рд╕ाрдоंрдЬрд╕्рдп рдХрд░ाрд░
рдкृрде्рд╡ी рдиिрд░ीрдХ्рд╖рдг рдЖрдгि рдЙрдкрдЧ्рд░рд╣ рд╕ुрдЪाрд▓рди рдпाрдордз्рдпे рд╕рд╣рдХाрд░्рдпाрд╡рд░ ISRO рдЖрдгि рдЬिрдпोрд╕ाрдпрди्рд╕ рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпा рдпांрдЪ्рдпाрдд рдЕंрдорд▓рдмрдЬाрд╡рдгी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХрд░ाрд░
▪️рднेрдЯीрджрд░рдо्рдпाрди рдЪрд░्рдЪिрдд рдоुрдж्рджे
рдЖрд░्рдеिрдХрджृрд╖्рдЯ्рдпा рд╕ंрдкрди्рди рднाрд░рдд-рдкॅрд╕िрдлिрдХ рдк्рд░рджेрд╢ाрдд рд╕्рдеिрд░рддा рдЖрдгि рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдЖрдгрдг्рдпाрд╕ाрдаी 1982 рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рд╕ंрдШ рд╕ाрдЧрд░ी рдХाрдпрджा рдкрд░िрд╖рдж (UNCLOS) рд╡рд░ рдЖрдзाрд░िрдд рдХाрдпрджेрд╢ीрд░ рд╕ाрдЧрд░ी рдЖрджेрд╢ांрдЪे рдорд╣рдд्рдд् рд╡ рдУрд│рдЦूрди рд╢ांрддрддेрдиे рд╕ाрдЧрд░ी рд╡ाрдж рдоिрдЯрд╡िрдг्рдпाрд╕ाрдаी рд╕рдорд░्рдерди рджिрд▓े рдЧेрд▓े.
2014 рд╕ाрд▓ी рдоाрди्рдп рдХेрд▓ेрд▓्рдпा рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рд╕рд╣рдХाрд░्рдпाрд╕ाрдаी рдж्рд╡ैрдкрдХ्рд╖ीрдп рдл्рд░ेрдорд╡рд░्рдХ рдпाрдЪ्рдпा рдоाрдз्рдпрдоाрддूрди рднाрдЧीрджाрд░ी рд╡िрд╕्рддाрд░ीрдд рдХрд░рдг्рдпाрд╕ рдоाрди्рдпрддा рджрд░्рд╢рд╡рд▓ी.
2015 рд╕ाрд▓ी рдмंрдЧाрд▓рдЪ्рдпा рдЙрдкрд╕ाрдЧрд░ाрдд рдЖрдпोрдЬिрдд рдк्рд░рдердо рдж्рд╡ैрдкрдХ्рд╖ीрдп рд╕ाрдЧрд░ी рд╕рд░ाрд╡ (AUSINDEX) рдкुрди्рд╣ा рд╡рд░्рд╖ 2018 рдЪ्рдпा рдкрд╣िрд▓्рдпा рд╕рд╣ाрдоाрд╣ीрдд рд╡ेрд╕्рдЯрд░्рди рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпाрдЪ्рдпा рд╕ाрдЧрд░ी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ाрдд рдЖрдпोрдЬिрдд рдХрд░рдг्рдпाрд╕ рджोрди्рд╣ी рджेрд╢ांрдиी рдоाрди� ��рдп рдХेрд▓े.
рд╡рд░्рд╖ 2018 рдордз्рдпे рдк्рд░рдердо рдж्рд╡ैрдкрдХ्рд╖ीрдп рд▓рд╖्рдХрд░-рддे-рд▓рд╖्рдХрд░ рд╕рд░ाрд╡ рдЖрдпोрдЬिрдд рдХрд░рдг्рдпाрдЪा рдиिрд░्рдгрдп рдШेрддрд▓ा рдЧेрд▓ा рдЖрд╣े.
рд╕рд╣рдХाрд░्рдп рд╡ाрдврд╡рдг्рдпाрд╕ाрдаी рд╡ाрдврд╡िрдг्рдпाрд╕ाрдаी рдЖрдгि рджोрди्рд╣ी рджेрд╢ाрдЪ्рдпा рд╕ाрд░्рд╡рднौрдордд्рд╡, рдЖंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдХाрдпрджा рд╡ рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╕्рдеाрдиिрдХ рдХाрдпрджे рдпांрдиा рд╕ुрд╕ंрдЧрдд рдоाрд░्рдЧрджрд░्рд╢рдХ рддрдд्рдд्рд╡े рд╡िрдХрд╕िрдд рдХрд░рдг्рдпाрдЪे рдоाрди्рдп рдХेрд▓े рдЧेрд▓े.
2015 рд╕ाрд▓ाрдкाрд╕ूрди рднाрд░рддाрдд рдЕрдн्рдпाрд╕ рдЖрдгि рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рдШेрдг्рдпाрд╕ाрдаी рд╕ुрд░ू рдХेрд▓ेрд▓्рдпा рдирд╡ीрди рдХोрд▓ंрдмो рдпोрдЬрдиे рдЕंрддрд░� �рдЧрдд рдкрджрд╡ीрдЪे рд╢िрдХ्рд╖рдг рдШेрдгाрд╕ाрдаी рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпाрдЪ्рдпा рд╡िрдж्рдпाрд░्рде्рдпांрдЪी рд╕ंрдЦ्рдпा рд╡ाрдврд╡ूрди рддी 1790 рд╣ूрди рдЬाрд╕्рдд рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ी рдЖрд╣े.
рджोрди्рд╣ी рджेрд╢ाрдиे рдирд╡рдХрд▓्рдкрдиा рд╡ рд╕ंрд╢ोрдзрди рдХाрд░्рдп рдЪाрд▓рд╡рдг्рдпाрд╕ाрдаी рд╕्рдеाрдкрди рдХेрд▓ेрд▓्рдпा рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпा-рдЗंрдбिрдпा рд╕्рдЯ्рд░ॅрдЯрдЬीрдХं рд░िрд╕рд░्рдЪ рдлंрдб (AISRF) рдЪा рджрд╣ाрд╡ा рд╡рд░्рдзाрдкрдирджिрди рд╕ाрдЬрд░ा рдХेрд▓ा. рджोрдирд╣ी рд╕рд░рдХाрд░рдиे рдпाрдд US$ 100 рджрд╢рд▓рдХ्рд╖ (500 рдХोрдЯी рд░ुрдкрдпे) рдЧुंрддрд╡рдг्рдпाрдЪे рд╡рдЪрди рджिрд▓े рдЖрд╣े.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рдЖंрдз्рд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдордз्рдпे рдк्рд░рдердо рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп � ��рд╣िрд▓ा рд╕ंрд╕рджेрд▓ा рд╕ुрд░ुрд╡ाрдд
Join us @ChaluGhadamodi
рдЖंрдз्рд░ рдк्рд░рджेрд╢ाрдордз्рдпे рд╡िрдЬрдпрд╡ाрдбा рдЬрд╡рд│, рд░ाрдЬрдзाрдиी рд╢рд╣рд░ рдЕрдорд░ाрд╡рддी рдк्рд░рджेрд╢ाрддीрд▓ 'рдкрд╡िрдд्рд░ рд╕ंрдЧрдордо' рдпेрдеे 10 рдлेрдм्рд░ुрд╡ाрд░ी 2017 рдкाрд╕ूрди рддीрди рджिрд╡рд╕ीрдп рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдорд╣िрд▓ांрдЪ्рдпा рд╕ंрд╕рджेрд▓ा (National Women's Parliament -NWP) рд╕ुрд░ुрд╡ाрдд рдЭाрд▓ेрд▓ी рдЖрд╣े. рдпा рд╕рднेрдЪ्рдпा рд╕рднाрдкрддी рдЖрдгि рдЪेрдЕрд░рдорди рдбॉ. рдХोрдбेрд▓ा рд╕िрд╡рдк्рд░рд╕ाрджा рд░ाрд╡ рдпा рдЖрд╣ेрдд рдЖрдгि рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рдПрди рдЪंрдж्рд░ाрдмाрдмू рдиाрдпрдбू рд╣े рдоुрдЦ्рдп рд╕рдорд░्рдердХ рдЖрд╣ेрдд.
рд╕рднा " рдмिрд▓्рдбिंрдЧ рдУрди рдЖрдпрдбेрдирдЯिрдЯी рдЕँрдб рд╡्рд╣� �рдЬрди рдСрдл рдж рдл्рдпूрдЪрд░ рдЕँрдб рд╡िрдоेрди рдЗрди рдкॉрд▓िрдЯिрдХ्рд╕: рдЪेंрдЬ-рдоेрдХрд░ рдЗрди рдЧ्рд▓ोрдмрд▓ рд╕ीрдиेрд░ीрдУ" рдпा рд╕ंрдХрд▓्рдкрдиेрдЦाрд▓ी рднрд░рд╡рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ी рдЖрд╣े. рднाрд░рддीрдп рд╕्рдд्рд░िрдпांрдордз्рдпे рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдЬрдмाрдмрджाрд░ी рдЬाрдЧृрдд рдХрд░рдг्рдпाрд╕ाрдаी рдЖрдгि рдкाрдардмрд│ рджेрдг्рдпाрдЪ्рдпा рдЙрдж्рджेрд╢ाрдиे рд╣ा рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдо MIT рд╕्рдХूрд▓ рдСрдл рдЧрд╡рд░्рдирдоेंрдЯ рдпांрдЪ्рдпा рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд╡िрдж्рдпрдоाрдиे рдЖंрдз्рд░ рдк्рд░рджेрд╢ рд╡िрдзाрдирд╕рднेрддрд░्рдлे рдЖрдпोрдЬिрдд рдХेрд▓े рдЧेрд▓े рдЖрд╣े.
рднाрд░рдд рдЖрдгि рдкрд░рджेрд╢ाрдордзूрди 10,000 рдкेрдХ्рд╖ा рдЬाрд╕्рдд рдЙрдЪ्рдЪ рд╢िрдХ्рд╖рдг рдШेрдгाрд░्рдпा рдоुрд▓ी, рдорд╣िрд▓ा рдЖрдорджाрд░, рдЦाрд╕рджाрд░ рдЖрдгि рдорд╣िрд▓ा рд╡्рдпाрд╡рд╕ाрдпिрдХ рдиेрдд्рдпांрдиी рдпा рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдоाрдордз्рдпे рд╕рд╣рднाрдЧ рдШेрддрд▓ेрд▓ा рдЖрд╣े. рд╕рднेрдЪ्рдпा рд╕рдоाрд░ोрдкिрдп рджिрд╡рд╢ी рд╕्рд╡рд░ाрдЬ рдоैрджाрди рддे рддुрдорд▓рдкрд▓्рд▓ी рд╡рд░ी рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдпा рдХрд▓ाрдХ्рд╖ेрдд्рд░рдо рдкрд░्рдпंрдд рдПрдХ рджौрдб рд╢рд░्рдпрддीрдЪे рдЖрдпोрдЬрди рдХрд░рдг्рдпाрдд рдпेрдИрд▓.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣2017 BRICS рдкрд░िрд╖рджेрдЪी рд╕ंрдХрд▓्рдкрдиा рдЪीрдирдиे рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рдХेрд▓ी
рдЪीрдирдиे рдпाрд╡рд░्рд╖ी рд╕рдк्рдЯेंрдмрд░ рдордз्рдпे рдЖрдпोрдЬिрдд 2017 BRICS рдкрд░िрд╖рджेрдЪी рд╕ंрдХрд▓्рдкрдиा рдЖрдгि рд╕рд╣рдХाрд░्рдп рдк्рд░ाрдзाрди्рдпрдХ्рд░рдо рдЕрдзिрдХृрддрд░ीрдд्рдпा рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рдХेрд▓े рдЖрд╣े. рд╣ी рдкрд░िрд╖рдж рдкूрд░्рд╡ рдЪीрдирдЪ्рдпा рдлुрдЭिрдЕрди рдк्рд░ांрддाрддीрд▓ рдХ्рд╖िрдпाрдоेрди рдпेрдеे рдЖрдпोрдЬिрдд рдЖрд╣े.
рдкрд░िрд╖рджेрдЪी рд╕ंрдХрд▓्рдкрдиा "BRICS: рд╕्рдЯ्рд░ॉंрдЧрд░ рдкाрд░्рдЯрдирд░рд╢िрдк рдлॉрд░ рдП рдм्рд░ाрдЗрдЯрд░ рдл्рдпूрдЪрд░" рд╣ी рдЖрд╣े. рд╢िрд╡ाрдп рд╕рд╣рдХाрд░्рдпाрдордз्рдпे рдк्рд░ाрдзाрди्рдп рдЕрд╕рд▓ेрд▓्рдпा рдкाрдЪ рдоुрдЦ्рдп рдмाрдмी рд╕рд╣рдХाрд░्рдп рд╡ाрдврд╡рдгे, рдЬाрдЧрддिрдХ рдк्рд░рд╢ाрд╕рди рдмрд│рдХрдЯ рдХрд░рдгे, рд▓ोрдХांрдЪे рдЖрджाрдирдк्рд░рджाрди рдЪाрд▓рд╡рдгे, рд╕ंрд╕्рдеाрдд्рдордХ рд╕ुрдзाрд░рдгा рдХрд░рдгे рд╡ рд╡� �рд╕्рддाрд░ीрдд рднाрдЧीрджाрд░ी рддрдпाрд░ рдХрд░рдгे рдпा рдЖрд╣ेрдд.
2009 рд╕ाрд▓ी BRIC (рдм्рд░ाрдЭिрд▓, рд░рд╢िрдпा, рднाрд░рдд, рдЪीрди) рдкрд░िрд╖рджेрд▓ा рдпेрдХाрдЯेрд░िंрдмрд░्рдЧ, рд░рд╢िрдпा рдпेрдеे рдЙрдж्рдШाрдЯрдиाрд╕ाрдаी рдкрд░िрд╖рдж рднрд░рд╡рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ी рд╣ोрддी. 2010 рд╕ाрд▓ी рджрдХ्рд╖िрдг рдЖрдл्рд░िрдХा рдпा рдЧрдЯाрдд рд╕ाрдоीрд▓ рдЭाрд▓े. рдЖрддाрдкрд░्рдпंрдд рдПрдХूрдг рдЖрда рдкрд░िрд╖рджे рдШेрддрд▓्рдпा рдЧेрд▓्рдпा рдЖрд╣ेрдд. 2016 рд╕ाрд▓ी рдкрд░िрд╖рдж рдЧोрд╡ा, рднाрд░рдд рдпेрдеे рдЖрдпोрдЬिрдд рдХेрд▓ी рдЧेрд▓ी рд╣ोрддी.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рд╡िрд░ाрд░ рд▓ोрдХрд▓рд▓ा резрелреж рд╡рд░्рд╖े рдкूрд░्рдг!
рдоुंрдмрдИ рдоिрд░рд░
рдоुंрдмрдИ рдкрд╢्рдЪिрдо рдЙрдкрдирдЧрд░ीрдп рд░ेрд▓्рд╡ेрд▓ा рдЖрдЬ резрелреж рд╡рд░्рд╖े рдкूрд░्рдг рдЭाрд▓ी. резреоремрен рдордз्рдпे рдЖрдЬрдЪ्рдпाрдЪ рджिрд╡рд╢ी рдкрд╢्рдЪिрдо рд░ेрд▓्рд╡ेрд╡рд░ूрди рдкрд╣िрд▓ी рд▓ोрдХрд▓ рдзाрд╡рд▓ी рд╣ोрддी. рддेрд╡्рд╣ा рдХेрд╡рд│ рдПрдХрдЪ рдЧाрдбी рдкрд╣ाрдЯे рем.рекрел рд╡ाрдЬрддा рд╡िрд░ाрд░рд╣ूрди рд╕ुрдЯाрдпрдЪी рдЖрдгि рд╕ाрдпंрдХाрд│ी рел.рейреж рд╡ाрдЬрддा рдкрд░рддीрдЪा рдк्рд░рд╡рд╕ рдХрд░ाрдпрдЪी.
рдорд╣िрд▓ांрд╕ाрдаी рдЯ्рд░ेрдирдордз्рдпे рд╡ेрдЧрд│ा рджुрд╕рд▒्рдпा рд╢्рд░ेрдгीрдЪा рдбрдмा рд╣ोрддा. рдпाрд╡्рдпрддिрд░िрдХ्рдд рдПрдХ рд╕्рдоोрдХिंрдЧ рдЭोрдирд╣ी рд╣ोрддा. рдд्рдпाрдХाрд│ी рдпा рдЯ्рд░ेрдирдордз्рдпे рддीрди рд╢्рд░ेрдгी рд╣ोрдд्рдпा. рд▓ोрдХ рд╕� ��рдоाрди्рдпрдд: рджुрд╕рд▒्рдпा рд╢्рд░ेрдгीрдиे рдк्рд░рд╡ाрд╕ рдХрд░ाрдпрдЪे. рдк्рд░рддि рдоैрд▓ाрдЪा рджрд░ рд╣ोрддा рен рдкैрд╕े! рддिрд╕рд▒्рдпा рд╢्рд░ेрдгाрд╕ाрдаी рджрд░ рд╣ोрддा рей рдкैрд╕े. рдд्рдпाрд╡ेрд│ी рдЪрд░्рдЪрдЧेрдЯ рддे рд╡िрд░ाрд░ рд╣ा рдк्рд░рд╡ाрд╕ рдЖрдЬ рдпा рдк्рд░рд╡ाрд╕ाрд▓ा рд▓ाрдЧрдгाрд▒्рдпा рд╡ेрд│ाрдкेрдХ्рд╖ा рдХрдоी рд╡ेрд│ाрдд рдкूрд░्рдг рд╣ोрдд рдЕрд╕े, рдХाрд░рдг рдордз्рдпे рд╕्рдеाрдирдХे рдХрдоी рд╣ोрддी. рд╕्рдеाрдирдХे рдЕрд╢ी рд╣ोрддी - рдиीрдЕрд▓ (рдиाрд▓ाрд╕ोрдкाрд░ा), рдмрд╕ीрди (рд╡рд╕рдИ), рдкाрдгрдЬू (рд╡рд╕рдИрдЪ्рдпा рджोрди рдЦाрдб्рдпाрдордзрд▓े рд╕्рдеाрдирдХ), рдмेрд░ेрд╡ाрд▓ा (рдмोрд░ीрд╡рд▓ी), рдкрд╣ाрдбी (рдЧोрд░ेрдЧाрд╡), рдЕंрджाрд░ु (рдЕंрдзेрд░ी), рд╕ांрддाрдХ्рд░ूрдЭ, рдм� �рджोрд░ा (рдмांрдж्рд░ा), рдоाрд╣िрдо, рджाрджुрд░े (рджाрджрд░), рдЧ्рд░ांрдЯ рд░ोрдб.
рдоाрдд्рд░ рдЖрдЬрдЪ्рдпा рджिрд╡рд╕ाрдкेрдХ्рд╖ा рд░ेрд▓्рд╡ेрдЪ्рдпा рдЗрддिрд╣ाрд╕ाрдд резрем рдПрдк्рд░िрд▓ резреорелрей рд▓ा рдЕрдзिрдХ рдорд╣рдд्рдд्рд╡ рдЖрд╣े, рдХाрд░рдг рдпा рджिрд╡рд╢ी рдаाрдгे рддे рдмोрд░ीрдмंрджрд░ рдЯ्рд░ेрди - рджेрд╢ाрддрд▓ी рдкрд╣िрд▓ी рдЯ्рд░ेрди - рдзाрд╡рд▓ी. рдкрдг рддी рд▓ोрдХрд▓ рдирд╡्рд╣рддी. рд▓ोрдХрд▓ рд╣ा рд╢рдм्рдж рдЯ्рд░ेрдирдЪ्рдпा рдЗрддिрд╣ाрд╕ाрдд рдкрд╣िрд▓्рдпांрджा рез рдлेрдм्рд░ुрд╡ाрд░ी резреоремрел рд░ोрдЬी рдиिрдШाрд▓ेрд▓्рдпा рд╡ेрд│ाрдкрдд्рд░рдХाрдд рд╡ाрдкрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ा. рдХрд▓्рдпाрдг рддे рдЙрдд्рддрд░ рдЖрдгि рдоाрд╣िрдо рддे рдкрд╢्рдЪिрдо рдпा рд╡िрднाрдЧांрд╕ाрдаी рд╣ा рд╢рдм्� �� рд╡ाрдкрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ा рд╣ोрддा. рдХाрд│ाрдиुрд░ुрдк рдпा рд▓ोрдХрд▓рдордз्рдпे рдЦूрдк рдмрджрд▓ рд╣ोрдд рдЧेрд▓े. рем рдбрдм्рдпांрдкाрд╕ूрди резрел рдбрдм्рдпांрдкрд░्рдпंрдд рд▓ांрдмрд▓рдЪрдХ рдЭाрд▓ी рд╣ी рдЧाрдбी. рдкाрджрдЪाрд░ी рдкूрд▓ рддрдпाрд░ рдЭाрд▓े. рдкрд╢्рдЪिрдо рд░ेрд▓्рд╡ेрд╡рд░рдЪ рдЬрдЧाрддрд▓ी рдкрд╣िрд▓ी рд▓ेрдбीрдЬ рд╕्рдкेрд╢рд▓ рдЯ्рд░ेрди рдзाрд╡рд▓ी, рдЕрд╢ी рдоाрд╣िрддी рдкрд╢्рдЪिрдо рд░ेрд▓्рд╡ेрдЪे рд╕ीрдкीрдЖрд░рдУ рд░рд╡ींрджрд░ рднाрдХрд░ рдпांрдиी рджिрд▓ी.
рдкрд╢्рдЪिрдо рд░ेрд▓्рд╡ेрдЪे рдоाрдЬी рдоुрдЦ्рдп рдСрдкрд░ेрд╢рди рдоॅрдиेрдЬрд░ рдП. рдХे. рд╢्рд░ीрд╡ाрд╕्рддрд╡ рдо्рд╣рдгाрд▓े, 'рдпा рд░ेрд▓्рд╡ेрдоाрд░्рдЧाрд╡рд░ рд░ोрдЬ рд▓ाрдЦों рдк्рд░рд╡ाрд╕ी рдк्рд░рд╡ाрд╕ рдХрд░рддाрдд, рдкрдг рдд� �рдпाрдкैрдХी рдЕрдиेрдХांрдиा рдЖрдЬрдЪा рджिрд╡рд╕ рдоाрд╣िрдд рдирд╕ेрд▓. рд╣े рджुрд░्рднाрдЧ्рдпрдкूрд░्рдгрдЪ рдЖрд╣े.' рдордз्рдп рд░ेрд▓्рд╡ेрдЪ्рдпा рддुрд▓рдиेрдд рдпा рджिрд╡рд╕ाрдЪे рдорд╣рдд्рдд्рд╡ рд░ेрд▓्рд╡ेрдЪ्рдпा рдЗрддिрд╣ाрд╕ाрдд рддрд╕े рдХрдоीрдЪ рдЖрд╣े.
▪️рдХाрд╣ी рдард│рдХ рдШрдбाрдоो़рдбी :-
резреи рдПрдк्рд░िрд▓ резреоремрен : рд╡िрд░ाрд░ рд╕्рдеाрдирдХाрддूрди рдкрд╣िрд▓ी рд▓ोрдХрд▓ рдзाрд╡рд▓ी
резреорепреи рдкрд░्рдпंрдд рдмीрдмी рдЕँрдб рд╕ीрдЖрдп рдХंрдкрдиीрдиे рек рд╡िрд░ाрд░, рез рдмोрд░ीрд╡рд▓ी рдЖрдгि реирен рд╡ांрдж्рд░े рд▓ोрдХрд▓ рдЕрд╢ा рд╕ेрд╡ा рд╡ाрдврд╡рд▓्рдпा
рдкрд╣िрд▓ी рдЬрд▓рдж рд▓ोрдХрд▓ рдмॅрдХрдмे рддे рд╡ांрдж्рд░े рдпा рдоाрд░्рдЧाрд╕ाрдаी рд╕ुрд░ू рдЭाрд▓ी. рд╣े рдЕंрддрд░ рддी рел рдоिрдиिрдЯांрдд рдкाрд░ рдХрд░рдд рдЕрд╕े (рдЖрдЬрдЪ्рдпाрдкेрдХ्рд╖ा рдХрдоी рд╡ेрд│ेрдд!)
резрепрежреж : рд╕ेрд╡ा рд╡ाрдврд▓्рдпा. рдЖрддा рд╡िрд░ाрд░ рел, рдмोрд░ीрд╡рд▓ी рен, рдЕंрдзेрд░ी рей рдЖрдгि рд╡ांрдж्рд░े реирен рдлेрд▒्рдпा рд╣ोрдд्рдпा
резрепреирел : рд╡ाрдлेрд╡рд░рдЪ्рдпा рдЗंрдЬिрдиाрдРрд╡рдЬी рдЗрд▓ेрдХ्рдЯ्рд░िрдлाрдЗрдб рдЗंрдЬिрдиाрдЪा рд╡ाрдкрд░
рд╕рдз्рдпाрдЪ्рдпा рд╕ेрд╡ा : рджрд░рджिрд╡рд╢ी рез,рейреирей рдлेрд▒्рдпा, рейрел рд▓ाрдЦ рдк्рд░рд╡ाрд╕ी
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рдЧोंрджिрдпाрдд рдкुрди्рд╣ा 'рд╕ी-ремреж'
рдЫрдд्рддीрд╕рдЧрдб рд╡ рдордз्рдп рдк्рд░рджेрд╢рдЪ्рдпा рд╕िрдоेрд▓ा рд▓ाрдЧूрди рдЕрд╕рд▓ेрд▓ा рдЧोंрджिрдпा рдЬिрд▓्рд╣ा рдоाрдУрд╡ाрджрдЧ्рд░рд╕्рдд рд╡ рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓ рдЖрд╣े. рдд्рдпाрддрдЪ рдирдХ्рд╖рд▓्рдпांрдиी рдпा рдЬिрд▓्рд╣्рдпाрд▓ा рдЖрдкрд▓ा рд░ेрд╕्рдЯрдЭोрди рдо्рд╣рдгूрди рдиिрд╡рдбрд▓ा рдЕрд╕рд▓्рдпाрдиे рд╢ेрдЬाрд░рдЪ्рдпा рд░ाрдЬ्рдпाрдд рдоाрдУрд╡ाрджी рдХाрд░рд╡ाрдпा рдЭाрд▓्рдпाрдиंрддрд░ рддे рдпा рднाрдЧाрдХрдбेрдЪ рдпेрддाрдд. рд╣े рд╣ेрд░ूрди рдоाрдУрд╡ाрдж्рдпांрдЪ्рдпा рдмिрдоोрдбाрд╕ाрдаी рдЬिрд▓्рд╣्рдпाрдд рдЖрдгрдЦी рд╕ी-ремрежрдЪे рд╕ाрдд рдкрдердХ рддрдпाрд░ рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓े рдЖрд╣ेрдд.
рдпा рдкрдердХांрдЪे рдк्рд░рднाрд░ी рдкोрд▓िрд╕ рдЕрдзिрдХाрд░ीрд╣ी рдиेрдордг्рдпाрдд рдЖрд▓े рдЖрд╣ेрдд. рдпा рдкрдердХांрдиा рдоाрдУрд╡ाрджाрдЪ्рдпा рдмिрдоोрдбाрд╕ाрдаीрдЪे рдЬेрдЯीрдПрд╕ рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдгрд╣ी рджेрдг्рдпाрдд рдпेрдгाрд░ рдЖрд╣े. рдпा рд╕ाрдд рдкрдердХांрдордз्рдпे реиреирем рдкोрд▓िрд╕ рдХрд░्рдордЪाрд▒्рдпांрдЪा рд╕рдоाрд╡ेрд╢ рдЕрд╕ूрди рдд्рдпाрддीрд▓ ренрео рдХрд░्рдордЪाрд▒्рдпांрдиा рдЬेрдЯीрдПрд╕рд╕ी рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рджेрдг्рдпाрдд рдпेрдгाрд░ рдЖрд╣ेрдд. рддрд╕ेрдЪ резреиреи рдХрд░्рдордЪाрд▒्рдпांрдиा рд╕рд╢рд╕्рдд्рд░ рджूрд░рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдпेрдеे рдХाрдо рдХрд░рдг्рдпाрд╕ाрдаी рдкाрдард╡िрдг्рдпाрдд рдЖрд▓े � �рд╣े. рдк्рд░рднाрд░ी рдкोрд▓िрд╕ рдЕрдзीрдХ्рд╖рдХ рд░ाрдХेрд╢рдЪंрдж्рд░ рдХрд▓ाрд╕ाрдЧрд░ рдпांрдиी рд╣ी рдкрдердХे рддрдпाрд░ рдХेрд▓ी рдЖрд╣ेрдд.
рджेрд╡рд░ी рд╡ рд╕ाрд▓ेрдХрд╕ा рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдпाрдЪ्рдпा рдаिрдХाрдгी рд╕ी-ремреж рдХाрдЯेрдЧे рдкрдердХ, рд░рдХ्рд╖ा рдкрдердХ, рдиेрддाрдо рдкрдердХ, рдорд▓्рд▓рдЦांрдмे рдкрдердХ рдпांрдЪे рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп рджेрд╡рд░ी; рддрд░ рд╕ी-ремреж рддुрд░рдХрд░ рдкрдердХ, рдмिрд╕ेрди рдкрдердХ рд╡ рдЬрдирдмंрдзू рдкрдердХ рдпांрдЪे рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп рд╕ाрд▓ेрдХрд╕ा рд░ाрд╣рдгाрд░ рдЖрд╣े. рд╕ी-ремреж рд╕ाрд▓ेрдХрд╕ाрдЪ्рдпा рддुрд░рдХрд░ рдкрдердХाрдд рейреи рдХрд░्рдордЪाрд▒्рдпांрдЪी рдмрджрд▓ी рдЭाрд▓ी рдЖрд╣े. рдк्рд░рднाрд░ी рдкोрд▓िрд╕ рдЙрдкрдиिрд░ीрдХ्рд╖рдХ рд╕ंрджीрдк рдаाрдХрд░े рд╣े рдпा рдкрдердХाрдЪे рдк्рд░рдоुрдЦ рдЖрд╣ेрдд. рд╕ी-ремреж рджेрд╡рд░ी рдиेрддाрдо рдкрдердХाрдд рейреи рдХрд░्рдордЪाрд▒्рдпांрдЪी рдмрджрд▓ी рдЭाрд▓ी рдЕрд╕ूрди рдк्рд░рднाрд░ी рдЕрдзिрдХाрд░ी рдо्рд╣рдгूрди рдкोрд▓िрд╕ рдЙрдкрдиिрд░ीрдХ्рд╖рдХ рд╕ाрдЧрд░ рдЕрд░рдЧрдбे, рд╕ी-ремреж рджेрд╡рд░ी рд░рдХ्рд╖ा рдкрдердХाрдд рейрек рдХрд░्рдордЪाрд▒्рдпांрдЪी рдмрджрд▓ी рдЭाрд▓ी рдЖрд╣े. рдк्рд░рднाрд░ी рдЕрдзिрдХाрд░ी рдо्рд╣рдгूрди рдкोрд▓िрд╕ рдЙрдкрдиिрд░ीрдХ्рд╖рдХ рдХिрд╢ोрд░ рдШोрдбेрд╕्рд╡ाрд░ рд░ाрд╣рдгाрд░ рдЖрд╣ेрдд. рд╕ी-ремреж рд╕ाрд▓ेрдХрд╕ा рдЬрдирдмंрдзू рдкрдердХाрдд рейрез рдХрд░्рдордЪाрд▒्рдпांрдЪी рдмрджрд▓ी рдЭाрд▓ी рдЕрд╕ूрди рдк्рд░рднाрд░ी рдЕрдзिрдХाрд░ी рдо्рд╣рдгूрди рд░ोрд╣ीрддрджाрд╕ рдкрд╡ाрд░ рдиेрддृрдд्рд╡ рдХрд░рдгाрд░ рдЖрд╣ेрдд. рд╕ी-ремреж рд╕ाрд▓ेрдХрд╕� �� рдмिрд╕ेрди рдкрдердХाрдд рейрез рдХрд░्рдордЪाрд▒्рдпांрдЪी рдмрджрд▓ी рдЕрд╕ूрди рдк्рд░рднाрд░ी рдЕрдзिрдХाрд░ी рдо्рд╣рдгूрди рдЕрддुрд▓ рдХрджрдо, рддрд░ рд╕ी-ремреж рджेрд╡рд░ी рдХाрдЯेंрдЧे рдкрдердХाрдд рейрей рдХрд░्рдордЪाрд▒्рдпांрдЪी рдмрджрд▓ी рдЭाрд▓ी рдЕрд╕ूрди рдк्рд░рднाрд░ी рдЕрдзिрдХाрд░ी рдо्рд╣рдгूрди рдкोрд▓िрд╕ рдЙрдкрдиिрд░ीрдХ्рд╖рдХ рд╡िрдЬрдп рдЧोрдкाрд│ рдпांрдЪी рдиिрд╡рдб рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ी рдЖрд╣े. рд╕ी-ремреж рджेрд╡рд░ी рдорд▓्рд▓рдЦांрдмे рдкрдердХाрдд рейрей рдХрд░्рдордЪाрд▒्рдпांрдЪी рдиिрдпुрдХ्рддी рдЭाрд▓ी рдЕрд╕ूрди рдк्рд░рднाрд░ी рдЕрдзिрдХाрд░ी рдо्рд╣рдгूрди рдкोрд▓िрд╕ рдЙрдкрдиिрд░ीрдХ्рд╖рдХ рджिрдиेрд╢ рд╢ेрд▓ाрд░ рдпांрдЪ्рдпाрдХрдбे рдиेрддृрдд्рд╡ рд╕ोрдкрд╡िрдг्рдпाрдд рдЖрд▓े рдЖрд╣े.
#eMPS Ckatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рдордз्рдпрдк्рд░рджेрд╢ाрдд рез рдоेрдкाрд╕ूрди рдк्рд▓ॅрд╕्рдЯिрдХрдмंрджी
рдордз्рдп рдк्рд░рджेрд╢ рд╕рд░рдХाрд░рдиे рдПрдХ рдоेрдкाрд╕ूрди рд░ाрдЬ्рдпाрдд рдк्рд▓ॅрд╕्рдЯिрдХ рдкिрд╢рд╡्рдпांрдиा рдмंрджी рдХрд░рдг्рдпाрдЪा рдиिрд░्рдгрдп рдШेрддрд▓ा рдЖрд╣े. рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рд╢िрд╡рд░ाрдЬрд╕िंрдЧ рдЪौрд╣ाрди рдпांрдЪ्рдпा рдЙрдкрд╕्рдеिрддीрдд рдЭाрд▓ेрд▓्рдпा рдоंрдд्рд░िрдоंрдбрд│ाрдЪ्рдпा рдмैрдардХीрдд рд╣ा рдиिрд░्рдгрдп рдШेрдг्рдпाрдд рдЖрд▓ा. рдпा рдиिрд░्рдгрдпाрдиुрд╕ाрд░ рдордз्рдп рдк्рд░рджेрд╢рдордз्рдпे рдПрдХ рдоेрдкाрд╕ूрди рдк्рд▓ॅрд╕्рдЯिрдХ рд╡ा рдкॉрд▓िрдеिрдирдЪ्рдпा рдкिрд╢рд╡्рдпा рд╡ाрдкрд░рддा рдпेрдгाрд░ рдиाрд╣ीрдд.
рдЬрдирд╕ंрдкрд░्рдХрдоंрдд्рд░ी рдирд░ोрдд् рддрдо рдоिрд╢्рд░ा рдпांрдиी рд╣ी рдоाрд╣िрддी рджिрд▓ी. рдЧाрдпी рд╡ рдЕрди्рдп рдЧुрд░े рдоोрда्рдпा рдк्рд░рдоाрдгाрдд рдк्рд▓ॅрд╕्рдЯिрдХрдЪ्рдпा рдкिрд╢рд╡्рдпा рдЦाрддाрдд. рдпा рдкिрд╢рд╡्рдпा рдЦाрд▓्рд▓्рдпाрдиे рдЧाрдпींрдЪा рдоृрдд्рдпू рд╣ोрдд рдЕрд╕рд▓्рдпाрдЪ्рдпा рдЕрдиेрдХ рдШрдЯрдиा рдЧेрд▓्рдпा рдХाрд╣ी рджिрд╡рд╕ांрдд рдЙрдШрдбрдХीрд╕ рдЖрд▓्рдпाрдиंрддрд░ рд╣ा рдиिрд░्рдгрдп рдШेрдг्рдпाрдд рдЖрд▓्рдпाрдЪे рдоिрд╢्рд░ा рдпांрдиी рд╕ांрдЧिрддрд▓े. рдпा рдиिрд░्рдгрдпाрдоुрд│े рдЧाрдпींрдЪा рдЬीрд╡ рд╡ाрдЪेрд▓ рддрд╕ेрдЪ рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдгाрдЪेрд╣ी рд░рдХ्рд╖рдг рд╣ोрдИрд▓, рдЕрд╕े рддे рдо्рд╣рдгाрд▓े. рдк्рд▓ॅрд╕्рдЯिрдХ рд╡ рдкॉрд▓िрдеिрдирдЪ्рдпा рдкिрд╢рд╡्рдпांрд╡рд░ рдмंрджी рдпेрдгाрд░ рдЕрд╕рд▓� � рддрд░ी рдк्рд▓ॅрд╕्рдЯिрдХрдЪ्рдпा рдЕрди्рдп рдЙрдд्рдкाрджрдиांрдиा рдоाрдд्рд░ рдпाрддूрди рд╡рдЧрд│рд▓े рдЖрд╣े, рдЕрд╕े рдд्рдпांрдиी рд╕्рдкрд╖्рдЯ рдХेрд▓े.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рдЗрд╕्рд░ाрдпрд▓ рджौрд▒्рдпाрдЪ्рдпा рдЖрдзी рео,режрежреж рдХ्рд╖ेрдкрдгाрд╕्рдд्рд░ांрдЪ्рдпा рдЦрд░ेрджीрдЪा рдиिрд░्рдгрдп
рдкंрддрдк्рд░рдзाрди рдирд░ेंрдж्рд░ рдоोрджी рд╣े рдЬुрд▓ैрдордз्рдпे рдЗрд╕्рд░ाрдпрд▓ рджौрд▒्рдпाрд╡рд░ рдЬाрдгाрд░ рдЖрд╣ेрдд. рдЗрд╕्рд░ाрдпрд▓рд▓ा рднेрдЯ рджेрдгाрд░े рдоोрджी рд╣े рдкрд╣िрд▓े рднाрд░рддीрдп рдкंрддрдк्рд░рдзाрди рдард░рддीрд▓. рдЗрд╕्рд░ाрдЗрд▓ рджौрд▒्рдпाрдЖрдзीрдЪ рджोрди्рд╣ी рджेрд╢ांрдордзीрд▓ рдкрд░рд╕्рдкрд░ рд╕ंрдмंрдзांрдиा рдмрд│рдХрдЯी рдоिрд│рдг्рдпाрд╕ рд╕ुрд░ुрд╡ाрдд рдЭाрд▓ ी рдЖрд╣े. рджोрди्рд╣ी рджेрд╢ांрдордз्рдпे рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рд╡िрд╖рдпрдХ рд╕рд╣рдХाрд░्рдп рд╡ाрдврдд рдЕрд╕рд▓्рдпाрдЪे рдЪिрдд्рд░ рджिрд╕рдд рдЖрд╣े. рдЗрд╕्рд░ाрдпрд▓рдХрдбूрди рднाрд░рдд рддрдм्рдмрд▓ рео,режрежреж рдХ्рд╖ेрдкрдгाрд╕्рдд्рд░े рдЦрд░ेрджी рдХрд░рдгाрд░ рдЖрд╣े. рдЖрдкрд▓्рдпा рд╢рд╕्рдд्рд░ाрд╕्рдд्рд░ांрдЪी рд╕рд░्рд╡ाрдд рдоोрдаी рдиिрд░्рдпाрдд рдЗрд╕्рд░ाрдпрд▓ рднाрд░рддाрдордз्рдпेрдЪ рдХрд░рддो. рдд्рдпाрдоुрд│े рджोрди्рд╣ी рджेрд╢ांрдЪ्рдпा рджृрд╖्рдЯीрдиे рд╣े рд╕ंрдмंрдз рдЕрдд्рдпंрдд рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдЖрд╣ेрдд. рднाрд░рдд рдЗрд╕्рд░ाрдпрд▓рдХрдбूрди рдЕॅंрдЯी рдЯॅंрдХ рдоिрд╕ाрдЗрд▓ рдЖрдгि рдмрд░ाрдХ-рео рдПрдЕрд░ рдоिрд╕ाрдЗрд▓्рд╕ рд╡िрдХрдд рдШेрдгाрд░ рдЖрд╣े.
рдпा рдХрд░ाрд░ाрд╡рд░ рд╕्рд╡ाрдХ्� �рд░ी рдЭाрд▓्рдпाрдиंрддрд░ рдкुрдвीрд▓ рджोрди рд╡рд░्рд╖ांрдордз्рдпे рдПрдХूрдг реирежрежреж рдХ्рд╖ेрдкрдгाрд╕्рдд्рд░े рднाрд░рддाрдд рджाрдЦрд▓ рд╣ोрдгाрд░ рдЖрд╣ेрдд. рд╣ा рдЧेрд▓्рдпा рдХाрд╣ी рд╡рд░्рд╖ाрддीрд▓ рд╕рд░्рд╡ाрдд рдоोрдаा рдХрд░ाрд░ рдард░рдг्рдпाрдЪी рд╢рдХ्рдпрддा рдЖрд╣े. рднाрд░рдд рдПрдХूрдг реи рдЕрдм्рдЬ рдбॉрд▓рд░рдЪी рдЦрд░ेрджी рдХрд░рдгाрд░ рдЖрд╣े. рднाрд░рддीрдп рд╕ेрдиेрд▓ा рдЕрдд्рдпाрдзुрдиिрдХ рдХрд░рдг्рдпाрдЪी рдкंрддрдк्рд░рдзाрдиांрдЪी рдпोрдЬрдиा рдЖрд╣े. реирежреирел рдкрд░्рдпंрдд реирелреж рдЕрдм्рдЬ рдбॉрд▓рд░рдЪी рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рдХ्рд╖ेрдд्рд░ाрдд рдЧुंрддрд╡рдгूрдХ рдХेрд▓ी рдЬाрдгाрд░ рдЖрд╣े. реирежрезрек рд▓ा рдкंрддрдк्рд░рдзाрди рдоोрджींрдиी рдЬेрд╡्рд╣ाрдкाрд╕ूрди рдЖрдкрд▓ा рдкрджрднाрд░ рд╕ांрднाрд│ рд▓ा рдЖрд╣े рддेрд╡्рд╣ाрдкाрд╕ूрди рдд्рдпांрдиी рдЗрд╕्рд░ाрдпрд▓рд╕ोрдмрдд рд╕ंрдмंрдз рдмрд│рдХрдЯ рдХрд░рдг्рдпाрд╡рд░ рднрд░ рджिрд▓ा рдЖрд╣े. рдЖрдпाрддीрдмрд░ोрдмрд░рдЪ рднाрд░рддाрдордз्рдпे рджेрдЦीрд▓ рдХ्рд╖ेрдкрдгाрд╕्рдд्рд░ рдЖрдгि рд╢рд╕्рдд्рд░ाрд╕्рдд्рд░े рдмрдирд╡рдг्рдпाрдЪ्рдпा рдХाрдоाрд╡рд░ рднрд░ рджिрд▓ा рдЬाрдд рдЖрд╣े. рднेрд▓, рднाрд░рдд рдбाрдпрдиाрдоिрдХ्рд╕ рд▓िрдоिрдЯेрдб рдпा рдХंрдкрди्рдпा рднाрд░рддीрдп рдмрдиाрд╡рдЯीрдЪी рд╢рд╕्рдд्рд░ाрд╕्рдд्рд░े рддрдпाрд░ рдХрд░рдг्рдпाрд╕ाрдаी рдбीрдЖрд░рдбीрдУрд▓ा рд╕рд╣рдХाрд░्рдп рдХрд░рдд рдЖрд╣ेрдд. рдЖрддाрдкрд░्рдпंрдд рднाрд░рдд рдЖрдгि рдЗрд╕्рд░ाрдпрд▓рдордз्рдпे рд╕ाрдбे рд╕рд╣ा рд╣рдЬाрд░ рдХोрдЯी рд░ुрдкрдпांрдкेрдХ्рд╖ा рдЕрдзिрдХ рдХिрдорддीрдЪे рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдЭ� ��рд▓े рдЖрд╣ेрдд.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рджेрд╢ाрддीрд▓ релреж рд╣рдЬाрд░ рдЧाрд╡ांрдордз्рдпे рдЕрдЬूрдирд╣ी рдиाрд╣ी рдоोрдмाрдЗрд▓ рдиेрдЯрд╡рд░्рдХ
рджेрд╢ाрддीрд▓ релреж рд╣рдЬाрд░ рдЕрд╢ी рдЧाрд╡े рдЖрд╣ेрдд, рдЬिрдеे рдЕрдЬूрдирд╣ी рдоोрдмाрдЗрд▓ рдиेрдЯрд╡рд░्рдХ рдирд╕рд▓्рдпाрдЪी рдоाрд╣िрддी рдХेंрдж्рд░ рд╕рд░рдХाрд░рдиे рдЖрдЬ рд▓ोрдХрд╕рднेрдд рджिрд▓ी. рджूрд░рд╕ंрдЪाрд░ рдоंрдд्рд░ी рдордиोрдЬ рд╕िрди्рд╣ा рдпांрдиी рдЖрдЬ рд▓ोрдХрд╕рднेрдд рдк्рд░рд╢्рдиोрдд्рддрд░ рдХाрд│ाрдд рд╣ी рдоाрд╣िрддी рджिрд▓ी. рджेрд╢ाрддीрд▓ рдирдХ्рд╖рд▓ рдк्рд░рднाрд╡िрдд рд░ाрдЬ्рдп, рдИрд╢ाрди्рдп рднाрд░рдд, рдЕंрджрдоाрди рдиिрдХोрдмाрд░ рдЖрдгि рд▓рдХ्рд╖рдж्рд╡ीрдкрд╕рд╣िрдд рдЕрдиेрдХ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдЕрд╕े рдЖрд╣ेрдд. рдЬेрдеे рдЕрдЬू� �рд╣ी рдоोрдмाрдЗрд▓ рдиेрдЯрд╡рд░्рдХ рдкोрд╣ोрдЪрд▓ेрд▓े рдиाрд╣ी. рд╕рд░рдХाрд░рдХрдбूрди рд╣े рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоोрдмाрдЗрд▓ рдиेрдЯрд╡рд░्рдХрдЪ्рдпा рдХрдХ्рд╖ेрдд рдЖрдгрдг्рдпाрд╕ाрдаी рдХाрдо рдХрд░рдд рдЕрд╕рд▓्рдпाрдЪे рддे рдо्рд╣рдгाрд▓े.
рдПрдХा рдк्рд░рд╢्рдиाрд▓ा рдЙрдд्рддрд░ рджेрддाрдиा рдд्рдпांрдиी рджेрд╢ाрддीрд▓ рдоोрдмाрдЗрд▓ рдиेрдЯрд╡рд░्рдХрдЪी рдоाрд╣िрддी рджिрд▓ी. рджेрд╢рднрд░ाрдд рдоोрдмाрдЗрд▓ рдиेрдЯрд╡рд░्рдХ рдкोрд╣ोрдЪрд▓्рдпाрдЪा рдЖрдо्рд╣ी рджाрд╡ा рдХेрд▓ेрд▓ा рдиाрд╣ी. рджेрд╢ाрддीрд▓ рд╕ुрдоाрд░े релреж рд╣рдЬाрд░ рдЕрд╢ी рдЧाрд╡े рдЖрд╣ेрдд рдЬिрдеे рдЖрддाрдкрд░्рдпंрдд рдоोрдмाрдЗрд▓ рдиेрдЯрд╡рд░्рдХ рдкोрд╣ोрдЪрд▓े рдЬाрдК рд╢рдХрдд рдиाрд╣ी. рджूрд░рд╕ंрдЪाрд░ рдоंрдд्рд░ाрд▓рдпाрд▓ा рд╕рд░्рд╡ � �ाрдЬ्рдпाрддीрд▓ рдЕрд╢ा рдЧाрд╡ांрдЪी рдиाрд╡े рдж्рдпाрдпрд▓ा рд╕ांрдЧрдг्рдпाрдд рдЖрд▓ी рдЖрд╣ेрдд рдЬे рдЕрдж्рдпाрдкрд╣ी рдоोрдмाрдЗрд▓ рд╕ेрд╡ेрдкाрд╕ूрди рд╡ंрдЪिрдд рдЖрд╣ेрдд.
рдПрдХा рдЦाрд╕рджाрд░ाрдиे рд╕ंрд╕рдж рдкрд░िрд╕рд░ाрдд рдХॉрд▓ рдб्рд░ॉрдкрдЪ्рдпा рд╕рдорд╕्рдпेрдмाрдмрдд рдк्рд░рд╢्рди рд╡िрдЪाрд░рд▓ा рд╣ोрддा. рд╕ंрд╕рджेрдЪ्рдпा рдкрд░िрд╕рд░ाрдд рдЕрд╕рддाрдиा рдХॉрд▓ рдб्рд░ॉрдк рд╣ोрддो. рдкрдг рд▓ोрдХांрдиा рд╡ाрдЯрддं рдЖрдо्рд╣ी рдХॉрд▓ рдХрдЯ рдХेрд▓ाрдп, рдЕрд╢ी рддрдХ्рд░ाрд░ рд╕ंрдмंрдзिрдд рдЦाрд╕рджाрд░ाрдиे рдХेрд▓ी. рдпाрд╡рд░ рдЧुрдЬрд░ाрддрдЪ्рдпा рдХाрд╣ी рдорд╣िрд▓ा рд╕рджрд╕्рдпांрдиीрд╣ी рдд्рдпांрдЪे рд╕рдорд░्рдерди рдХेрд▓े. рдкрдг рдпाрд╡рд░ рд╕िрди्рд╣ा рдпांрдиी рдХॉрд▓ рдб्рд░ॉрдк� �्рдпा рд╕рдорд╕्рдпेрдд рдоोрдаी рдШрдЯ рдЭाрд▓्рдпाрдЪे рд╕ांрдЧिрддрд▓े. рддрд╕ेрдЪ рдпेрдд्рдпा рдХाрд╣ी рджिрд╡рд╕ांрдд рд╕्рдеिрддी рдЖрдгрдЦी рдЪांрдЧрд▓ी рд╣ोрдИрд▓, рдЕрд╕े рдЖрд╢्рд╡рд╕्рдд рд╣ी рдХेрд▓े.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рднाрд░рддाрддूрди рд╡िрдХ्рд░рдоी рд╣рд╕्рддрдоाрдЧ рдиिрд░्рдпाрдд
3.5 рд▓ाрдЦ рдХोрдЯी рдбॉрд▓рд░्рд╕ рдЦрд░्рдЪ
рдирд╡ीрди рдмाрдЬाрд░рдкेрдаांрддूрди рдоाрдЧрдгी рдЖрдгि рдЪीрдирдкेрдХ्рд╖ा рдЕрдзिрдХ рдЪांрдЧрд▓्рдпा рджрд░्рдЬाрдЪ्рдпा рд╣рд╕्рддрдоाрдЧ рд╡рд╕्рддू рдкुрд░рд╡िрд▓्рдпाрдиे рднाрд░рддाрдЪी рд╣рд╕्рддрдоाрдЧ рдиिрд░्рдпाрдд рд╡िрдХ्рд░рдоी рдкाрддрд│ीрд╡рд░ рдкोрд╣ोрдЪрд▓ा рдЖрд╣े. 2016-17 рдпा рдЖрд░्рдеिрдХ рд╡рд░्рд╖ाрдд рд╣рд╕्рддрдоाрдЧ рдиिрд░्рдпाрдд 24,530 рдХोрдЯ� �� рд░ुрдкрдпांрд╡рд░ рдкोрд╣ोрдЪрд▓ा рдЖрд╣े. рд╕рд░рдХाрд░рдХрдбूрди рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ेрд▓्рдпा рд▓рдХ्рд╖्рдпाрдкेрдХ्рд╖ा рд╣ी рдиिрд░्рдпाрдд 970 рдХोрдЯी рд░ुрдкрдпांрдиी рдЬाрд╕्рдд рдЖрд╣े. рдЖंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдкाрддрд│ीрд╡рд░ рдирд╡ीрди рдмाрдЬाрд░рдкेрда, рджрд░्рдЬा рдЖрдгि рдХрдоी рдХिрдорддीрдиे рднाрд░рддीрдп рдоाрд▓ाрдиे рдЪीрдирд▓ा рдЖंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдкाрддрд│ीрд╡рд░ рдоाрдЧे рдЯाрдХрд▓े рдЖрд╣े. рдиिрд░्рдпाрддीрдЪे рд▓рдХ्рд╖्рдп рдкूрд░्рдг рдХрд░рдг्рдпाрдмрд░ोрдмрд░рдЪ рджोрди рдЕंрдХी рд╡ाрдв рдиोंрджрд╡िрдг्рдпाрдд рдЖрд▓ी рдЖрд╣े.
рдЧेрд▓्рдпा рдЖрд░्рдеिрдХ рд╡рд░्рд╖ाрдд рд╣рд╕्рддрдоाрдЧ рдиिрд░्рдпाрдд 23,560 рдХोрдЯी рд░ुрдкрдпांрдЪी рдХрд░рдг्рдпाрдЪे рд▓рдХ्рд╖् рдп рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓े рд╣ोрддे. рднाрд░рддाрд▓ा рдЖрдкрд▓े рд▓рдХ्рд╖्рдп рдЧाрдардг्рдпाрд╕ рдпрд╢ рдЖрд▓े рдЕрд╕ूрди 24,530 рдХोрдЯी рд░ुрдкрдпांрдЪ्рдпा рд╡рд╕्рддूंрдЪी рдиिрд░्рдпाрдд рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ी. 2015-16 рдпा рдЖрд░्рдеिрдХ рд╡рд░्рд╖ाрдд 21,557 рдХोрдЯी рд░ुрдкрдпांрдЪ्рдпा рд╣рд╕्рддрдоाрдЧाрдЪी рдиिрд░्рдпाрдд рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ी рд╣ोрддी рдЖрдгि рдд्рдпाрдордз्рдпे 6.85 рдЯрдХ्рдХ्рдпांрдиी рд╡ाрдв рдЭाрд▓ी рд╣ोрддी. рдЧेрд▓्рдпा рдЖрд░्рдеिрдХ рд╡рд░्рд╖ाрдд рд╣рд╕्рддрдоाрдЧ рдиिрд░्рдпाрддीрдордз्рдпे 13.79 рдЯрдХ्рдХ्рдпांрдиी рд╡ाрдв рдиोंрджрд╡िрдг्рдпाрдд рдЖрд▓ी.
рднाрд░рддीрдп рдиिрд░्рдпाрддрджाрд░ांрдХрдбूрди рдЪीрдирд▓ा рдоोрдареЯा рдк्рд░рдоाрдгाрдд рдЖрд╡्рд╣ाрди рдж� �рдг्рдпाрдд рдпेрдд рдЖрд╣े. рдЪीрдирдЪ्рдпा рддुрд▓рдиेрдиे рднाрд░рддीрдп рд╡рд╕्рддू рдЕрдзिрдХ рд╕्рд╡рд╕्рдд рдЖрд╣ेрдд. рдЖंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдкाрддрд│ीрд╡рд░ рднाрд░рддीрдп рд╡рд╕्рддू рд╕рд░ाрд╕рд░ी 2 рдбॉрд▓рд░्рд╕рдиे рд╡िрдХрд▓्рдпा рдЬाрддाрдд. рдЪिрдиी рд╡рд╕्рддूंрдЪी рдХिंрдордд 3 рдбॉрд▓рд░्рд╕ рдЖрд╣े. рднाрд░рддाрддीрд▓ 90 рдЯрдХ्рдХे рдЙрдд्рдкाрджрдиे рд╣ी рд╣ाрддाрдиे рддрдпाрд░ рдХेрд▓ेрд▓ी рдЕрд╕рддाрдд, рддрд░ рдЪीрдирдЪ्рдпा рдмाрддрддीрдд рд╣े рдк्рд░рдоाрдг 10 рдЯрдХ्рдХे рдЖрд╣े. рдЪीрдирдЪ्рдпा рд╡рд╕्рддूंрдЪ्рдпा рддुрд▓рдиेрдд рднाрд░рддीрдп рд╡рд╕्рддू рдЕрдзिрдХ рдЪांрдЧрд▓्рдпा рджрд░्рдЬाрдЪ्рдпा рдЖрд╣ेрдд, рдд्рдпाрдоुрд│े рдд्рдпांрдиा рдоोрдареЯा рдк्рд░рдоाрдгाрдд рдоाрдЧрдгी рдЖрд╣े.
рдЕрдж्� ��ाрдкрдкрд░्рдпंрдд рднाрд░рддीрдп рдиिрд░्рдпाрддрджाрд░ рдЕрдоेрд░िрдХा, рдпुрд░ोрдк рдЖрдгि рдордз्рдп рдЖрд╢िрдпाрдд рдоाрд▓ाрдЪी рд╡िрдХ्рд░ी рдХрд░рдд рд╣ोрддे. рдЧेрд▓्рдпा рд╡рд░्рд╖ी рдЪीрдирдХрдбूрди рдоोрдареЯा рдк्рд░рдоाрдгाрдд рдмाрдЬाрд░рдкेрдаेрд╡рд░ рддाрдмा рдоिрд│рд╡िрдг्рдпाрдд рдЖрд▓े рдЖрд╣े.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рдХेंрдж्рд░ीрдп рдКрд░्рдЬा рд░ाрдЬ्рдпрдоंрдд्рд░्рдпांрдЪ्рдпा рд╣рд╕्рддे 'рдКрд░्рдЬा рдоिрдд्рд░ ре▓рдк'рдЪे рдЙрдж्рдШाрдЯрди
рдХेंрдж्рд░ीрдп рдКрд░्рдЬा рд░ाрдЬ्рдпрдоंрдд्рд░ी рдкिрдпूрд╖ рдЧोрдпрд▓ рдпांрдиी рдЖрдЬ 'рдКрд░्рдЬा рдоिрдд्рд░ ре▓рдк'рдЪे рдЙрдж्рдШाрдЯрди рдХेрд▓े. рджेрд╢ाрд▓ा 24 рддाрд╕ рджрд░्рдЬेрджाрд░ рдЖрдгि рдЕрдЦंрдб рд╡ीрдЬ рдкुрд░рд╡рдаा рдХрд░рдг्рдпाрд╕� ��рдаी рдХेंрдж्рд░ рд╕рд░рдХाрд░ рдк्рд░рдпрдд्рдирд╢ीрд▓ рдЕрд╕рд▓्рдпाрдЪे рдд्рдпांрдиी рдпाрд╡ेрд│ी рд╕ांрдЧिрддрд▓े. рдоाрд╣िрддीрдЪे рдЕрджाрди рдк्рд░рджाрди рдХेрд▓्рдпाрдиे рдКрд░्рдЬा рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддे, рд░ाрдЦूрди рдаेрд╡рд▓्рдпाрдиे рдиाрд╣ी, рдЕрд╕े рдиिрд░ीрдХ्рд╖рдг рдкिрдпूрд╖ рдЧोрдпрд▓ рдпांрдиी рдиोंрджрд╡рд▓े рдЖрд╣े. 'рдКрд░्рдЬा рдоिрдд्рд░ ре▓рдк'рдЪ्рдпा рд╕рд╣ाрдп्рдпाрдиे рдиाрдЧрд░िрдХांрдиा рдКрд░्рдЬा рдкुрд░рд╡рдаाрдмाрдмрддрдЪी рддाрдЬी рдоाрд╣िрддी рдоिрд│ू рд╢рдХेрд▓, рдЕрд╢ी рдоाрд╣िрддी рдПрдХा рдордз्рдпрд╡рд░्рддी рдоंрдЪाрд╕рд╣ рд╡ेрдмрдкोрд░्рдЯрд▓ рдЖрдгि рдоोрдмाрдИрд▓ ре▓рдк рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдгाрд░ी рд╣ी рдкрд╣िрд▓ीрдЪ рд╕ेрд╡ा рдЕрд╕рд▓्рдпाрдЪे рдд्рдпांрдиी рдирдоूрдж рдХेрд▓� ��.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рдмृрд╣рди्рдоुंрдмрдИрддीрд▓ рдЫрддांрдЪ्рдпा рд╕ौрд░ рдКрд░्рдЬा рдХ्рд╖рдорддेрдЪ्рдпा рдЕंрджाрдЬाрд╕ंрджрд░्рднाрддीрд▓ рдЕрд╣рд╡ाрд▓ рдк्рд░рдХाрд╢िрдд
рдирд╡ीрди рдЖрдгि рдирд╡ीрдХрд░рдгीрдп рдКрд░्рдЬा рдоंрдд्рд░ाрд▓рдпाрдЪे рд╕рдЪिрд╡ рд░ाрдЬीрд╡ рдХрдкूрд░ рдпांрдЪ्рдпा рд╣рд╕्рддे рдЖрдЬ рдЖрдпрдЖрдпрдЯी рдоुंрдмрдИ рдпेрдеे 'рдмृрд╣рди्рдоुंрдмрдИрддीрд▓ рдЫрддांрдЪ्рдпा рд╕ौрд░ рдКрд░्рдЬा рдХ्рд╖рдорддेрдЪ्рдпा рдЕंрджाрдЬ' рдпा рдЕрд╣рд╡ाрд▓ाрдЪे рдк्рд░рдХाрд╢рди рдЭाрд▓े. рдХेंрдж्рд░ рд╕рд░рдХाрд░рдЪ्рдпा рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕ौрд░ рдоोрд╣िрдоेрдЕंрддрд░्рдЧрдд 2022 рд╕ाрд▓ाрдкрд░्рдпंрдд 100 рдЧीрдЧाрд╡ॅрдЯ рд╕ौрд░ рдКрд░्рдЬेрдЪे рдорд╣рдд्рдд्рд╡ाрдХांрдХ्рд╖ी рдЙрдж्рджिрд╖् рдЯ рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓े рдЖрд╣े. рдпाрдоुрд│े рднाрд░рддाрд▓ा рдКрд░्рдЬेрдЪा рд╣рд░ीрдд рдЖрдгि рд╕्рд╡рдЪ्рдЫ рд╕्рд░ोрдд рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрдИрд▓ рдЖрдгि рджुрд░्рдЧрдо рднाрдЧाрддрд╣ी рд╡ीрдЬрдкुрд░рд╡рдаा рдХрд░рдгे рд╢рдХ्рдп рд╣ोрдИрд▓. рдд्рдпाрдЪрдмрд░ोрдмрд░ рдкॅрд░ीрд╕рдордз्рдпे рдЖрдпोрдЬिрдд рд╕ीрдУрдкी-21 рдордз्рдпे рднाрд░рддाрдиे рджिрд▓ेрд▓्рдпा рд╡рдЪрдиांрдЪीрд╣ी рдкूрд░्рддрддा рд╣ोрдИрд▓.
рдиिрд░्рдзाрд░िрдд 100 рдЧिрдЧाрд╡ॅрдЯрдкैрдХी 40 рдЧिрдЧाрд╡ॅрдЯ рдКрд░्рдЬा рджेрд╢рднрд░ाрддीрд▓ рдЫрддांрдЪ्рдпा рдоाрдз्рдпрдоाрддूрди рдк्рд░ाрдк्рдд рдХेрд▓ी рдЬाрдгाрд░ рдЖрд╣े. рдЧेрд▓्рдпा рдХाрд╣ी рд╡рд░्рд╖ाрдд рд╕ौрд░ рдКрд░्рдЬा рдиिрд░्рдоिрддीрдЪा рдЦрд░्рдЪ рдмрд░ाрдЪ рдХрдоी рдЭाрд▓ा рдЖ� ��े. рдд्рдпाрдоुрд│े рдЫрддांрд╡рд░ рд╕ौрд░ рдКрд░्рдЬा рд╕рдпंрдд्рд░ рдмрд╕рд╡िрдгे рд╕ोрдкे рдЭाрд▓े рдЖрд╣े. рдпा рдоाрдз्рдпрдоाрддूрди рд╢рд╣рд░ी рддрд╕ेрдЪ рдиिрдо рд╢рд╣рд░ी рднाрдЧांрдордз्рдпे рдоोрда्рдпा рдк्рд░рдоाрдгाрдд рдКрд░्рдЬा рдиिрд░्рдоिрддी рд╢рдХ्рдп рдЖрд╣े.
рдмृрд╣рди्рдоुंрдмрдИрддीрд▓ рдЫрддांрдж्рд╡ाрд░े рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрдК рд╢рдХрдгाрд▒्рдпा рд╕ौрд░рдКрд░्рдЬेрдЪ्рдпा рдХ्рд╖рдорддेрдЪा рдЕंрджाрдЬ рдШेрдг्рдпाрд╕ाрдаी рддрд╕ेрдЪ рджेрд╢рднрд░ाрдд рд╡ाрдкрд░ाрдд рдпेрдг्рдпाрдЬोрдЧी рдпंрдд्рд░рдгा рд╡िрдХрд╕िрдд рдХрд░рдг्рдпाрд╕ाрдаी рдкाрдЪ рд╕ंрд╕्рдеांрдиी рд╡िрд╡िрдз рдоुрдж्рджे рдЖрдгि рдиिрдХрд╖ांрдЪ्рдпा рдЖрдзाрд░े рдЕрд╣рд╡ाрд▓ рддрдпाрд░ рдХेрд▓ा рдЖрдгि рдд्рдпाрддीрд▓ рдоाрд╣ि� �ीрдЪे рд╕ंрдЧрдгрдХाрдзाрд░िрдд рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдгрд╣ी рдХेрд▓े.
рдоुंрдмрдИрддीрд▓ рдиिрд╡ाрд╕ी рдЗрдоाрд░рддी, рд╢ैрдХ्рд╖рдгिрдХ рд╕ंрдХुрд▓े, рд╡्рдпाрд╡рд╕ाрдпिрдХ рдЗрдоाрд░рддी, рд╕рд░рдХाрд░ी рдЗрдоाрд░рддी рдЖрдгि рдЙрдж्рдпोрдЧांрд╡рд░ीрд▓ рдЫрддांрдЪा рд╡ाрдкрд░ рдХрд░ुрди 1720 рдоेрдЧाрд╡ॅрдЯ рдКрд░्рдЬा рдиिрд░्рдоिрддी рд╢рдХ्рдп рдЕрд╕рд▓्рдпाрдЪे рдпा рд╕ंрд╕्рдеांрдЪ्рдпा рдЕрд╣рд╡ाрд▓ाрддूрди рдиिрд╖्рдкрди्рди рдЭाрд▓े.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рдЬैрд╡ рдЙрдд्рдкाрджрди рдиिрд░्рдпाрдд 285663 рдоेрдЯ्рд░ीрдХ рдЯрди
рдЬैрд╡ рдЙрдд्рдкाрджрдиांрдЪ्рдпा рдк्рд░рдоाрдгрдиाрд╕ाрдаी рд╡ाрдгिрдЬ्рдп рдЖрдгि рдЙрдж्рдпोрдЧ рдоंрдд्рд░ाрд▓рдпाрдиे рдЬैрд╡ рдЙрдд्рдкाрджрдиांрд╕ाрдаीрдЪा рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп � ��ाрд░्рдпрдХ्рд░рдо рддрдпाрд░ рдХेрд▓ा рдЖрд╣े. 2001 рд╕ाрд▓ाрдкाрд╕ूрди рд╣ा рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдо рд▓ाрдЧू рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ा. рдпा рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдоांрддрд░्рдЧрдд рдк्рд░рдоाрдгिрдд рдЭाрд▓ेрд▓ी рдЬैрд╡ рдЙрдд्рдкाрджрдиांрдЪीрдЪ рджेрд╢ाрддूрди рдиिрд░्рдпाрдд рдХрд░рддा рдпेрддे. 2014-15 рдпा рд╡рд░्рд╖ाрдд 285663 рдоेрдЯ्рд░ीрдХ рдЯрди рдЬैрд╡ рдЙрдд्рдкाрджрдиाрдЪी рдиिрд░्рдпाрдд рднाрд░рддाрддूрди рдЭाрд▓ी. рднाрд░рддीрдп рдЪрд▓рдиाрдд рдд्рдпाрдЪं рдоूрд▓्рдп 209916 рдХोрдЯी рд░ुрдкрдпे рдЗрддрдХं рд╣ोрддं. рддрд░ 2016-17 рдпा рд╡рд░्рд╖ाрдд 309767 рдЗрддрдХ्рдпा рд╡िрдХ्рд░рдоी рдЬैрд╡ рдЙрдд्рдкाрджрдиांрдЪी рдиिрд░्рдпाрдд рдЭाрд▓ी. рдпा рдЙрдд्рдкाрджрдиांрдЪे рднाрд░рддीрдп рдЪрд▓рдиाрддीрд▓ рдоूрд▓्рдп 2478.17 рдХोрдЯी рд░ु� �рдпे рдЗрддрдХं рд╣ोрддं. рд╡ाрдгिрдЬ्рдп рдЖрдгि рдЙрдж्рдпोрдЧрдоंрдд्рд░ी рдиिрд░्рдорд▓ा рд╕ीрддाрд░ाрдорди рдпांрдиी рдЖрдЬ рд▓ोрдХрд╕рднेрдд рдПрдХा рдк्рд░рд╢्рдиाрдЪ्рдпा рд▓ेрдЦी рдЙрдд्рддрд░ाрдд рд╣ी рдоाрд╣िрддी рджिрд▓ी.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣рдЪंрдкाрд░рдг्рдп рд╕рдд्рдпाрдЧ्рд░рд╣ाрдЪी 100 рд╡рд░्рд╖े, рдкंрддрдк्рд░рдзाрдиांрдЪ्рдпा рд╣рд╕्рддे рдЙрдж्рдпा рд╕्рд╡рдЪ्рдЫрддाрдЧ्рд░рд╣ рдк्рд░рджрд░्рд╢рдиाрдЪे рдЙрдж्рдШाрдЯрди
рдЪंрдкाрд░рдг्рдп рдпेрдеे рд╕рдд्рдпाрдЧ्рд░рд╣ाрдЪा рдкрд╣िрд▓ा рдк्рд░рдпोрдЧ рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзीрдЬींрдиी рдХेрд▓ा, рдд्рдпाрд▓ा рдЙрдж्рдпा 100 рд╡рд░्рд╖े рдкूрд░्рдг рд╣ोрдд рдЖрд╣े, рдд्рдпाрдиिрдоिрдд्рдд рдкंрддрдк्рд░рдзाрди рдирд░ेंрдж्рд░ рдоोрджी рдпांрдЪ ्рдпा рд╣рд╕्рддे рдирд╡ी рджिрд▓्рд▓ीрдд "рд╕्рд╡рдЪ्рдЫाрдЧ्рд░рд╣ – рдмाрдкू рдХो рдХाрд░्рдпांрдЬрд▓ी – рдПрдХ рдЕрднिрдпाрди, рдПрдХ рдк्рд░рджрд░्рд╢рдиी" рдпा рдиाрд╡ाрдЪ्рдпा рдк्рд░рджрд░्рд╢рдиाрдЪे рдЙрдж्рдШाрдЯрди рд╣ोрдгाрд░ рдЖрд╣े. рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ाрд▓рдпाрддрд░्рдлे рдЖрдпोрдЬिрдд
"рдСрдирд▓ाрдИрди рдЗंрдЯрд░ре▓рдХ्рдЯिрд╡्рд╣ рдХ्рд╡ीрдЭ" рдпा рдк्рд░рд╢्рдирдоंрдЬुрд╖ा рдЙрдкрдХ्рд░рдоाрдЪेрд╣ी рдкंрддрдк्рд░рдзाрди рдЙрдж्рдпा рдЙрдж्рдШाрдЯрди рдХрд░рддीрд▓.
рдпा рдЙрдкрдХ्рд░рдоाрдмрдж्рджрд▓ рдкंрддрдк्рд░рдзाрдиांрдиी рдЯ्рд╡िрдЯрдЪ्рдпा рдоाрд▓िрдХेрдж्рд╡ाрд░े рдоाрд╣िрддी рджिрд▓ी. рдЪंрдкाрд░рдг्рдп рд╕рдд्рдпाрдЧ्рд░рд╣ рд╣ी рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рд▓ोрдХ рдЪрд│рд╡рд│ рд╣ोрддी рдЖрдгि рдд्рдпाрдЪा рдЕрднूрддрдкूрд░्рд╡ рдкрд░िрдгाрдо рджिрд╕ूрди рдЖрд▓ा рдЕрд╕े рд╕ांрдЧрдд рдкंрддрдк्рд░рдзाрдиांрдиी рдиाрдЧрд░िрдХांрдиा рд╕्рд╡рдЪ्рдЫाрдЧ्рд░рд╣ी рд╣ोрдг्рдпाрдЪे рдЖрдгि рд╕्рд╡рдЪ्рдЫ рднाрд░рддाрдЪी рдиिрд░्рдоिрддी рдХрд░рдг्рдпाрдЪे рдЖрд╡ाрд╣рди рдХेрд▓े.
"рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдЪंрдкाрд░рдг्рдп рд╕рдд्рдпाрдЧ्рд░рд╣ाрдЪा 100 рд╡рд░्рд╖ांрдЪा рдорд╣рдд्рд╡ाрдЪा рдЯрдк्рдкा рдУрд▓ांрдбрддाрдиा рдЙрдж्рдпा рдоी
"рд╕्рд╡рдЪ्рдЫाрдЧ्рд░рд╣ - рдмाрдкू рдХो рдХाрд░्рдпांрдЬрд▓ी" рдпा рд╡िрд╢ेрд╖ рдЙрдкрдХ्рд░рдоाрдд рд╕рд╣рднाрдЧी рд╣ोрдгाрд░ рдЖрд╣े.
рдпा рдЙрдкрдХ्рд░рдоाрдд рдЪंрдкाрд░рдг्рдп рд╕рдд्рдпाрдЧ्рд░рд╣ाрдЪी рдЭрд▓рдХ рджाрдЦрд╡िрдгाрд░े рдк्рд░рджрд░्рд╢рди рдкрд╣ाрдпрд▓ा рдоिрд│ेрд▓ рдЖрдгि рд╕рдд्рдпाрдЧ्рд░рд╣ाрд▓ा рд╕्рд╡рдЪ्рдЫाрдЧ्рд░рд╣ाрд╢ी рдЬोрдбрдгाрд░ी рдЖрдзाрд░рднूрдд рддрдд्рд╡े рдд्рдпाрдж्рд╡ाрд░े рдк्рд░рджрд░्рд╢िрдд рд╣ोрддीрд▓. рд╕्рд╡рдЪ्рдЫ рднाрд░рддाрдЪ्рдпा рдиिрд░्рдоिрддीрд╕ाрдаी рд╕्рд╡рдЪ्рдЫ рднाрд░рдд рдоोрд╣िрдоेंрддрд░्рдЧंрдд рд▓ोрдХ рдЪрд│рд╡рд│ рдЙрднाрд░рддाрдиा рдХेрд▓ेрд▓े рдХाрд░्рдп рд╣ी рдпा рдк्рд░рджрд░्рд╢рдиाрдд рдкाрд╣рддा рдпेрдИрд▓.
рд╢рддрдХाрдкूрд░्рд╡ी рднाрд░рддीрдпांрдиी рд╕рдд्рдпाрдЧ्рд░рд╣ी рд╣ोрдКрди рд╡рд╕ाрд╣рддрд╡ाрджाрд╡िрд░ुрдз्рдж рд▓рдвा рджिрд▓ा рд╣ोрддा. рдЖрдЬ, рдЖрдкрдг рд╕ाрд░े рд╕्рд╡рдЪ्рдЫाрдЧ्рд░рд╣ी рд╣ोрдК рдпा рдЖрдгि рд╕्рд╡рдЪ्рдЫ рднाрд░рддाрдЪी рдиिрд░्рдоिрддी рдХрд░ुрдпा. рдЪंрдкाрд░рдг्рдпाрдЪा рд╕рдд्рдпाрдЧ्рд░рд╣ рд╣ी рдмाрдкूंрдЪ्рдпा рдиेрддृрдд्рд╡ाрдЦाрд▓рдЪी рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рд▓ोрдХ рдЪрд│рд╡рд│ рд╣ोрддी рдЖрдгि рдд्рдпाрдЪा рдк्рд░рднाрд╡ рдЕрднूрддрдкूрд░्рд╡ рд╣ोрддा", рдЕрд╕े рдкंрддрдк्рд░рдзाрдиांрдиी рдо्рд╣рдЯрд▓े рдЖрд╣े.
#eMPSCkatta_Current_Affairs
ЁЯФ╣ICC рдЪॅрдо्рдкिрдЕрди्рд╕ рдЯ्рд░ॉрдлीрд╕ाрдаी рд╣рд░рднрдЬрди рд╕िंрдЧ рд╕рджिрдЪ्рдЫाрджूрдд
рднाрд░рддीрдп рд╕्рдкिрдирд░ рд╣рд░рднрдЬрди рд╕िंрдЧ рдпाрдЪी рдЪॅрдо्рдкिрдпрди्рд╕ рдЯ्рд░ॉрдлी 2017 рдЪा рд╕рджिрдЪ्рдЫाрджूрдд рдо्рд╣рдгूрди рдиिрд╡рдб рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ी рдЖрд╣े. рдЖंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдХ्рд░िрдХेрдЯ рдкрд░िрд╖рдж рдЕрд░्рде� �рдд рдЖрдпрд╕ीрд╕ीрдХрдбूрди рд╣ी рдШोрд╖рдгा рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ी рдЖрд╣े. рдЪॅрдо्рдкिрдпрди्рд╕ рдЯ्рд░ॉрдлी 2017 рд╕ाрдаी рдПрдХूрдг рдЖрда рдХ्рд░िрдХेрдЯрдкрдЯूंрдЪी рд╕рджिрдЪ्рдЫाрджूрдд рдо्рд╣рдгूрди рдиिрд╡рдб рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ी рдЕрд╕ूрди рдпाрдордз्рдпे рд╣рд░рднрдЬрди рд╕िंрдЧрдЪा рд╕рдоाрд╡ेрд╢ рдЖрд╣े. рдпंрджाрдЪी рдЖрдпрд╕ीрд╕ी рдЪॅрдо्рдкिрдпрди्рд╕ рдЯ्рд░ॉрдлी рд╕्рдкрд░्рдзा рдПрдХ рдЬूрди рддे 18 рдЬूрдирджрд░рдо्рдпाрди рдкाрд░ рдкрдбрдгाрд░ рдЖрд╣े.
рдЪॅрдо्рдкिрдпрди्рд╕ рдЯ्рд░ॉрдлीрдЪ्рдпा рдЖрда рд╕рджिрдЪ्рдЫाрджूрддांрдордз्рдпे рд╣рд░рднрдЬрди рд╕िंрдЧ рдпाрдЪ्рдпाрд╕ोрдмрдд рдкाрдХिрд╕्рддाрдирдЪा рд╢ाрд╣िрдж рдЖрдл्рд░िрджी, рдмांрдЧрд▓ाрджेрд╢рдЪा рд╣рдмिрдмूрд▓ рдмрд╢рд░, рдЗंрдЧ्рд▓ंрдбрдЪा рдЗрдпाрди � �ेрд▓, рди्рдпूрдЭीрд▓ंрдбрдЪा рд╢ेрди рдмॉрдг्рдб, рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпाрдЪा рдоाрдИрдХ рд╣рд╕ी, рд╢्рд░ीрд▓ंрдХेрдЪा рдХुрдоाрд░ рд╕ंрдЧрдХाрд░ा рдЖрдгि рджрдХ्рд╖िрдг рдЖрдл्рд░िрдХेрдЪा рдЧ्рд░ॅрдоी рд╕्рдеिрдо рдпांрдЪा рд╕рдоाрд╡ेрд╢ рдЖрд╣े.
рдЖрдпрд╕ीрд╕ी рдЪॅрдо्рдкिрдЕрди्рд╕ рдЯ्рд░ॉрдлीрдЪा рдкрд╣िрд▓ा рдЪेंрдбू рдоैрджाрдиाрд╡рд░ рдкрдбрдг्рдпाрд╕ाрдаी рдмрд░ोрдмрд░ 50 рджिрд╡рд╕ рдмाрдХी рдЕрд╕рддाрдиाрдЪ рд╕рджिрдЪ्рдЫाрджूрддांрдЪ्рдпा рдиाрд╡ांрдЪी рдШोрд╖рдгा рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ी рдЖрд╣े. рдж рдУрд╡рд▓ рдоैрджाрдиाрд╡рд░ рдЗंрдЧ्рд▓ंрдб рдЖрдгि рдмांрдЧрд▓ाрджेрд╢ рджрд░рдо्рдпाрди рдкрд╣िрд▓ा рд╕ाрдордиा рдкाрд░ рдкрдбрдгाрд░ рдЖрд╣े.
2002 рдЪॅрдо्рдкिрдЕрди्рд╕ рдЯ्рд░ॉрдлीрдордзीрд▓ рднाрд░рддीрдп рд╕ं� �ाрдд рд╕рд╣рднाрдЧी рдЕрд╕рд▓ेрд▓्рдпा рд╣рд░рднрдЬрди рд╕िंрдЧрдиे рдЖрдкрдг рд╕рди्рдоाрдиिрдд рдЭाрд▓्рдпाрдЪी рднाрд╡рдиा рд╡्рдпрдХ्рдд рдХेрд▓ी рдЖрд╣े. 'рднाрд░рддाрдиे рд╢्рд░ीрд▓ंрдХेрд╕ोрдмрдд рдЯ्рд░ॉрдлी рд╢ेрдЕрд░ рдХेрд▓ी рд╣ोрддी. рдПрдХ рдХ्рд░िрдХेрдЯрд░ рдо्рд╣рдгूрди рдЕрд╢ा рдорд╣рдд्рд╡ाрдЪ्рдпा рдЗрд╡्рд╣ेंрдЯрд╕ाрдаी рд╕рджिрдЪ्рдЫाрджूрдд рдо्рд╣рдгूрди рдоाрдЭी рдиिрдпुрдХ्рддी рд╣ोрдгे рдоाрдЭ्рдпाрд╕ाрдаी рдЧрд░्рд╡ाрдЪी рдмाрдм рдЖрд╣े', рдЕрд╢ी рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпा рд╣рд░рднрдЬрди рд╕िंрдЧрдиे рджिрд▓ी рдЖрд╣े.
рдЖрда рд╕рджिрдЪ्рдЫाрджूрддांрдиी рдПрдХूрдг 1774 рд╡рди рдбे рд╕ाрдордиे рдЦेрд│рд▓े рдЖрд╣ेрдд. рдпाрд╢िрд╡ाрдп 48 рд╢рддрдХांрд╕рд╣ 51,906 рдзाрд╡ा рдХेрд▓्рдпा рдЕрд╕ूрди 838 рд╡िрдХेрдЯ्рд╕ рдШे� �рд▓्рдпा рдЖрд╣ेрдд. рд╣े рд╕рд░्рд╡ рд╕рджिрдЪ्рдЫाрджूрдд рдЪॅрдо्рдкिрдЕрди्рд╕ рдЯ्рд░ॉрдлी рдЯूрд░рдЪा рднाрдЧ рдЕрд╕рддीрд▓. рддрд╕ंрдЪ рд╣े рдЖрда рдХ्рд░िрдХेрдЯрд░्рд╕ рдЖрдпрд╕ीрд╕ीрдЪ्рдпा рдПрдбिрдЯोрд░िрдЕрд▓ рдЯीрдордЪाрд╣ी рд╕рд╣рднाрдЧ рдЕрд╕рддीрд▓.